Όσα Μου Έμαθε Η Ψυχανάλυση

Εχθές είχα τη ψυχολόγο απέναντί μου στην πολυθρόνα για τελευταία φορά (συγκινητική μουσική στο μπακγκράουντ).

«Αφού είναι όλα καλά, γιατί ήρθες;» με ρώτησε.

«Για να κλείσουμε τον κύκλο» της είπα. Για να αποχαιρετιστούμε.

Ήταν ο τρίτος κύκλος ψυχανάλυσης που ολοκλήρωσα στη ζωή μου. Και μπορώ να σας πω ότι ήταν και ο πιο κρίσιμος, ο πιο χρήσιμος και ο πιο καθοριστικός.

Με την ιδέα της ψυχανάλυσης φλέρταρα για πολλά χρόνια αλλά πάντα απέφευγα να μπω στη διαδικασία γιατί ουσιαστικά αρνούμουν να αναλάβω τις ευθύνες μου, ή να παραδεχτώ στον εαυτό μου το μερίδιο του φταιξίματος μου. Και είναι εύκολο όταν είσαι νεαρότερος και ανωριμότερος να φταιν όλοι οι άλλοι για τα κακά της μοίρας σου. «Όποιος έχει φίλους δεν χρειάζεται ψυχανάλυση» έλεγα και έγραφα, ακόμη κι εδώ στο μπλογκ. Λάθος! Οι φίλοι τις περισσότερες φορές δεν ξέρουν την τύφλα τους, συχνά απλώς επιχαίρουν ρουφώντας με καλαμάκι τον καφέ τους, και όποιος δεν πληρώνεται δεν έχει απέναντί σου την παραμικρή ευθύνη και σκασίλα να σου υποδείξει τον… άλλο δρόμο.  

«Δεν πειράζει, η ψυχανάλυση για να πετύχει πρέπει να έρθει στο σωστό timing. Αν την έκανες νωρίτερα μπορεί και να μην πετύχαινε», μου είπε και η ίδια η ψυχολόγος.

Σωστά. Όλα γίνονται όταν αρχίσεις να καταλαβαίνεις πώς δρα ο κόσμος και πρωτίστως πώς αντιδρά ο εαυτός σου. Είναι ένα τεράστιο ταξίδι αυτογνωσίας που δεν μπορείς να το διανοηθείς πριν το ξεκινήσεις. Ακόμα και αν νομίζεις ότι το διανοείσαι, κατά τη γνώμη μου, είσαι λάθος.

Η ψυχολόγος μου είπε σαν επίλογο να γράψω δυο τρία πράγματα για το πώς με ωφέλησε η όλη διαδικασία και να της τα στείλω. Τι έμαθα όλο αυτόν τον καιρό. Λοιπόν, είναι εύκολο:

Έμαθα πως για ό, τι σε βασανίζει δεν φταίει κανένας άλλος εκτός από τον εαυτό σου. Για τα πάνδεινα και τα εφτά κακά της μοίρας σου δεν φταίει ποτέ κανένας άλλος, παρά μόνο εσύ που τους έδωσες χώρο και τους επέτρεψες να σε επηρεάσουν. Καλείσαι να αναπτύξεις άμυνες, να μάθεις να προστατεύεις τον εαυτό σου, όπως ξέρεις να φοράς γυαλιά ηλίου όταν σε ενοχλεί ο ήλιος και όπως έμαθες να ανοίγεις ομπρέλα όταν βρέχει. Δεν μπορεί να σου φταίει μόνιμα ο καιρός. Πρέπει κάποτε να σου φταίει ο εαυτός σου που δεν ξέρει να προφυλάγεται. Δεν είναι εύκολη άσκηση αυτή, ο καιρός είναι απρόβλεπτος και συχνά δεν ξέρεις από πού θα σου ‘ρθει, γι’ αυτό ακριβώς όμως πρέπει να εκπαιδευτείς ώστε να τη βγάζεις αβρόχοις ποσίν, παντός καιρού και διά πάσα μαλακία.

Δεν μπορείς να σταματήσεις τον ήλιο, ούτε τη βροχή. Εγώ προσπαθούσα να σβήσω τον ήλιο και να μαζέψω τη βροχή. Δεν γίνεται! Αποδέχεσαι ότι ο καιρός είναι άστατος, και φεύγεις, προφυλάσσεσαι.

Κάποτε μου είχε γράψει μία ανώνυμη σχολιάστρια εδώ, ότι όταν σε ενοχλεί το φως της λάμπας δεν προσπαθείς να σβήσεις τη λάμπα. Απλά φεύγεις για να μην σε ενοχλεί το φως της. Δεν είχα καταλάβει τότε γιατί. Σε μένα ακουγόταν πολύ απλό να πατήσεις τον διακόπτη και να τη σβήσεις. Δεν πάει έτσι. Η λάμπα θα λάμπει, και αν τη σβήσεις θα βρεθεί άλλος να την ξανά ανοίξει. Αν δεν το αντέχεις, πας και κοιμάσαι σε άλλο δωμάτιο.

Το δεύτερο πράγμα που έμαθα από όλη αυτή τη διαδικασία είναι το εξής: Η ζωή είναι ένα μικρό διάλειμμα από την αιωνιότητα της ανυπαρξίας. «Από μια μαύρη τρύπα ερχόμαστε και σε μια άλλη μέσα θε να μπούμε» που λέει και ο Καρβέλας στο άσμα του. Ακριβώς γι’ αυτό, ο σκοπός στη ζωή δεν πρέπει να είναι κανένας άλλος από την ηδονή και την απόλαυση. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να αντιδράς με τρόπο που οι βιοχημικές αντιδράσεις του εγκεφάλου σου, να σου προσφέρουν χαρά. Αυτό θα επιτευχθεί μόνο επιλέγοντας σε κάθε δεδομένη στιγμή αυτό που σου προξενεί απόλυτη χαρά και ικανοποίηση. Τέρμα οι ενοχές, τέρμα η καταπίεση, τέρμα οποιαδήποτε μορφή δουλοπρέπειας.

Αν κάθεσαι στο γραφείο και τσαντίζεσαι, απλά σήκω και φύγε. Πήγαινε μια βόλτα και ξαναγύρνα, βγες και αγόρασε κάτι που μπορεί και να μην χρειάζεσαι. Αν σε τσαντίζει η τάδε συνάδελφος, βρίστην. Μετά ζήτα της συγγνώμη. Αν σου πει ότι η συγγνώμη είναι μισό χέσιμο, συμφώνησε. Θα έχεις ήδη χαρεί από την έκπληκτη φάτσα της. Αν επιμένει, πες της ότι δεν άκουσε καλά και ότι όλα τα έβγαλε από το μυαλό της. Βγάλτην τρελή. Γάμησέ της το μυαλό. Αν πάει στον διευθυντή και σε καταγγείλει παραδέξου ότι την έβρισες αλλά πες του ότι το καταπόλαυσες και ότι θα έπρεπε να το δοκιμάσει κι ο ίδιος. Βρίστε την μαζί! Αν θέλεις να φας τυρόπιτα, φάε! Αν θέλεις να ακούσεις τσιφτετέλια, άκου τα. Αν θέλεις να φύγεις από το πάρτι που δεν περνάς καλά, φύγε και πες τους το κατάμουτρα ότι φεύγεις επειδή δεν περνάς ωραία. «Είστε όλοι βαρετοί». Γίνε αγενής αν αυτό σου προξενεί χαρά. Γίνε ευγενής αν αυτό σου προξενεί ακόμα περισσότερη χαρά. Κάνε ό, τι θέλεις! Είσαι σαράντα. Ζήτημα να σου απομένουν άλλα τόσα (αντικειμενικά λίγα και αμφιβόλου ποιότητας) χρόνια μπροστά σου. Μην στερείς του εαυτού σου ούτε λεπτό ηδονής. Θέλεις να κάνεις σεξ; Κάνε! Δεν θέλεις; Μην κάνεις. Δες Νετφλιξ. Βγες για μπύρα. Δεν έρχεται κανένας μαζί σου; Βγες μόνος σου. Πήγαινε βόλτα με το ποδήλατο, πότισε τα δέντρα, ξάπλωσε χάμω και γίνε ολόλασπος και μετά τρόμαξε τη γριούλα που περπατά στο μούχρωμα για να κάψει τη χοληστερίνη. Κάνε ό, τι θέλεις. Αυτό κάνω εγώ φέτος. Και είναι τέλειο γιατί άμα σε καταλάβουν ότι έτσι πλέον πορεύεσαι και δεν είσαι διατεθειμένος να σταματήσεις οπουδήποτε, λίγοι τολμούν να μπουν τροχοπέδη στα θέλω σου. Τον τρελό και τον φοβούνται και τον σέβονται.

Αυτά μου έμαθε η ψυχοθεραπεία, αυτά μου έμαθε ο Καρβέλας, αυτά μου έμαθε ο Σοπενχάουερ. Ελπίζω να μην χρειαστεί ποτέ ξανά να καθίσω στο ντιβάνι. Η ψυχοθεραπεία είναι πανάκριβη, αλλά επέμενα να την κάνω ακόμα και στους χαλεπούς καιρούς όπου έπρεπε να δουλεύω στο μωλ για να τα βγάζω πέρα. Ήταν μία επένδυση για τη γαλήνη μου. Μία ψυχή την έχω, και δεν θα σας έκανα τη χάρη να μου τη βγάλετε πριν την ώρα μου. Αμήν!