The Right To Die

Όταν ήμουν ακόμα φοιτητής και ο εγκέφαλος του υποφαινόμενου είχε ακόμα κάποια χρησιμότητα, είχα επιλέξει ως μέρος του πτυχίου μου, «Ιατρικό Δίκαιο». Ήταν μακράν ένα από τα πιο ενδιαφέροντα δίκαια τα οποία διδάχτηκα, επειδή τα ηθικά διλήμματα τα οποία πραγματευόταν, ξεπερνούσαν ακόμα κι αυτά της Αλέξιας. Το «δικαίωμα στον θάνατο», ή καλύτερα “the right to die” αγγλιστί, ήταν ένα από αυτά.

Το θέμα το προσεγγίσαμε από χίλιες δυο διαφορετικές οπτικές γωνίες, θρησκευτικές, επιστημονικές, πραγματιστικές κτλ. Τις προάλλες, το θέμα ήρθε και πάλι στην επικαιρότητα, όταν διάβασα στον Economist ότι πληθαίνουν οι χώρες που επιτρέπουν τη χορήγηση φαρμάκων από γιατρό σε ασθενή με στόχο τον θάνατό του, όταν ο δεύτερος επιθυμεί να τερματίσει τη ζωή του και συνάμα τα βάσανά του. Μέχρι στιγμής, όσες χώρες επέτρεπαν την ευθανασία, είχαν ως προϋπόθεση η κατάσταση του ασθενή να είναι μη αναστρέψιμη. Ήτοι, να είναι θέμα μηνών ή και ημερών ο θάνατος του. Το δικαίωμα στον αξιοπρεπή θάνατο, εν ολίγοις, ήταν άκρως αυστηρό. Έπρεπε να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο (μην σου πω και με τα δύο), για να επιτρέψει το δικαστήριο στον γιατρό να σε αποτελειώσει.

Δυστυχώς, αυτή η επιστημονική επικαιρότητα, τις τελευταίες μέρες έγινε και πολιτική. Η Ελλάδα μου συμπεριφέρεται κατ’ αυτόν τον τρόπο. Βλέπει το χρέος να είναι δυσβάσταχτο και προτιμά έναν αξιοπρεπή θάνατο, παρά μια εξευτελιστική ζωή, βουτηγμένη στα χρέη. Η εκλογή του Τσίπρα μαρτυρεί ακριβώς αυτό. Αδυνατώ να πιστέψω ότι ένας σοβαρός λαός θα άφηνε την τύχη του σε έναν Τσίπρα. Το γεγονός ότι εξελέγη και χαίρει ακόμα τόσο υψηλής αποδοχής, πάει να πει ότι ο Έλλην ασθενής έχει ενδώσει και διαπραγματεύεται και επίσημα τους όρους της ευθανασίας του.

Θυμάμαι ότι είχα μελετήσει κάποιες αποφάσεις ως φοιτητής, όπου αιμορραγούντες ασθενείς αρνούνταν μετάγγιση αίματος στο νοσοκομείο εξ αιτίας των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων. Χαρακτηριστικά, ένα κοριτσάκι, θύμα δυστυχήματος, ήταν ετοιμοθάνατο κι όμως αρνούνταν να δεχτεί ξένο αίμα στο σώμα του επειδή ήταν Μάρτυρας του Ιεχωβά. Οι γονείς ήταν κάθετοι, ανένδοτοι, και προτιμούσαν να αφήσουν το παιδί τους να πεθάνει παρά να σωθεί από ξένο αίμα και να θυμώσει ο Ιεχωβάς. Οι γιατροί παρέκαμψαν τους γονείς και μετάγγισαν αίμα στο κοριτσάκι, παρά τη θέλησή τους, σώζωντάς το. Ύστερα οι γονείς μήνυσαν τους γιατρούς και ζητούσαν αποζημιώσεις (Για την ιστορία, τις κέρδισαν κιόλας, σχιζοφρενικό, το ξέρω, μην το ψάχνεις).

Αυτό χρειάζεται και η Ελλάδα τώρα, κατά την ταπεινή μου γνώμη. Κάποιον να της επιβάλει με το ζόρι τη θεραπεία. Κι ας διαμαρτύρεται εκείνη, κι ας πάει κόντρα στις πεποιθήσεις της, κι ας πονάει, κι ας το θεωρεί φασιστικό. Το θέμα είναι να σωθεί. Κι ας ζητά αποζημιώσεις μετά. Πιστεύω ακράδαντα ότι δεν υπάρχει άλλη λύση. Είτε θα περάσεις μέσα από μία επίπονη διαδικασία όπως είναι η χημειοθεραπεία, είτε θα αποδεχτείς ότι ο καρκίνος θα κάνει μετάσταση και θα διαλύσει όλο τον οργανισμό. Αν έμεινε και τίποτε να διαλύσει μέχρι στιγμής.

Το δράμα έγκειται στο ότι και ο ασθενής κουράστηκε από τις συνεχείς θεραπείες, και είναι απόλυτα κατανοητό και σεβαστό αυτό, ενώ η θεραπεία που προτείνουν οι γιατροί είναι πανάκριβη και δεν φαίνεται να αποδίδει στον βαθμό της ίασης. Το πρόβλημα είναι ότι οι εναλλακτικές θεραπείες που επικαλείται ο Τσίπρας είναι εξίσου αμφιβόλου απόδοσης και ποιότητας, ενώ εμείς οι συγγενείς του ασθενή καταλήγουμε να παρακολουθούμε πανικόβλητοι, χωρίς να ξέρουμε πώς να βοηθήσουμε. 

[Άσχετο - σχετικό: Δεν θα ξεχάσω, τη νύχτα που έπαθα το ανεύρυσμα που ο γιατρός επέμενε να εγχειριστώ αμέσως, επί τόπου, και η μάνα μου πρότεινε να περιμένουμε, να πάμε στην Αγγλία να πάρουμε μια δεύτερη γνώμη. "Μα θα πεθάνει ο γιος σου μέχρι το πρωί", της είπε. Δεν είχε συνειδητοποιήσει πάνω στον πανικό της το επείγον του πράγματος. Οπότε δυο ήταν οι επιλογές: είτε με εγχείριζαν επί τόπου με μία ισχνή πιθανότητα να σωθώ, είτε περίμεναν να πάω στο Λονδίνο να πάρω δεύτερη γνώμη, ουσιαστικά πεθαίνοντας πριν καν φτάσω στο αεροδρόμιο. Έγινε το πρώτο, ως εκ θαύματος πέτυχε, και έκτοτε ζούμε "στύλλον, στύλλον, άνεση"].  

Και κάπως έτσι συνεχίζεται το ελληνικό δράμα. Να αναρωτιόμαστε οι απανταχού Έλληνες αν θα πεθάνει ο ασθενής μόνος του, ή αν θα τον αποτελειώσουν οι γιατροί.