Γίνεται Της Αρχαίας Αθήνας

Η Αρχαία Αθήνα ανέκαθεν μου ασκούσε μία αχαλίνωτη γοητεία και πρόκειται για μία ιστορική περίοδο που λατρεύω να εξερευνώ. Δεν ξέρω αν θα άντεχα να ζω τότε, ούτε αν θα μπορούσα να είμαι ένας ήρωας της τότε κοινωνίας, αλλά ένας άλλος εαυτός βαθειά σφηνωμένος μέσα μου, θα το ήθελε. Είναι η μόνη ιστορική περίοδος που ενδιαφέρθηκα να εντρυφήσω ως μαθητής και το μόνο διαγώνισμα ιστορίας στην μαθητική μου θητεία για το οποίο επιβραβεύθηκα με 20/20, στην Πρώτη Γυμνασίου.

Αυτό τον καιρό διαβάζω ένα συμπαθέστατο σχετικό βιβλιαράκι που ονομάζεται «24 Ώρες Στην Αρχαία Αθήνα» από τον Philip Matyszak και συνειδητοποιώ ότι λίγα άλλαξαν από τότε. Μπορεί η σύγχρονη Αθήνα να μην κάνει θαύματα και να μην μπορεί να αντικρούσει τους αντίστοιχους Πέρσες με επιτυχία, αλλά η κουλτούρα και η νοοτροπία της είναι πάνω κάτω η ίδια.

Θα σας αντιγράψω εδώ δύο αποσπάσματα που με εντυπωσίασαν και τα οποία είναι πιο επίκαιρα από ποτέ:

«Ο Οπλίτης Παρενοχλείται»

Ο Σοφοκλής (ο γνωστός, ο τραγωδός) λέει στους φίλους του που κάθονται μαζί του στο τραπέζι: «Να ένας από τους ήρωες της πόλης, τους οπλίτες, που φροντίζουν για την ασφάλειά μας». Κάνει νόημα στον νεαρό να πλησιάσει. Ο οπλίτης διστάζει αλλά πρόκειται για τον Σοφοκλή. Δεν υπάρχει περίπτωση να αρνηθεί.

(Ακολουθούν δύο σελίδες στις οποίες περιγράφονται πώς ο Σοφοκλής την έπεσε στον οπλίτη, τον μέθυσε και τον φίλησε, τις οποίες βαριέμαι να αντιγράψω). Καταλήγουμε:

«Ο οπλίτης κάνει επίσημη καταγγελία. Όμως ο αρχηγός τον αποπαίρνει. Όλοι ξέρουν πώς είναι ο Σοφοκλής. Ο οπλίτης θα έπρεπε να περιμένει κάτι τέτοιο όταν κάθισε στο τραπέζι για να πιει κρασί μαζί του. Άλλωστε τώρα πια δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Δεν είχε αρχίσει ακόμα η βάρδια του, οπότε ο Σοφοκλής δεν τον παρακώλυε. Ο οπλίτης θα μπορούσε να ζητήσει από τον πατέρα του να κάνει εκείνος την καταγγελία εκ μέρους του, αλλά έτσι θα δημιουργούσε εχθρούς άσκοπα. Δεν αξίζει. Ξέρει ότι το καλύτερο είναι να ξεχάσει το όλο επεισόδιο. Στο κάτω-κάτω, ένα απλό χονδροειδές αστείο ήταν.

Δεύτερο απόσπασμα,

«Ο Φρουρός Του Ναού Θυμάται»

Στο πιο κάτω απόσπασμα περιγράφονται τα αίσχη του Περικλή και του γλύπτη Φειδία.

«… Κυκλοφορούσαν φήμες ότι ο Φειδίας καλούσε γυναίκες ευγενούς καταγωγής δήθεν να δουν την πρόοδο του έργου (σημ. των έργων στην Ακρόπολη), ενώ ο πραγματικός σκοπός ήταν να τις οδηγήσει στην αγκαλιά του Περικλή για να τις αποπλανήσει ο τελευταίος. Οι εχθροί του Περικλή αποφάσισαν ότι μπορούσαν να τον βλάψουν κηλιδώνοντας τον Φειδία. Έτσι λοιπόν έπεισαν έναν υπάλληλο του γλύπτη να καταθέσει ότι ο Φειδίας είχε καταχραστεί το χρυσάφι που προοριζόταν για το ένδυμα της Αθηνάς. Το χρυσάφι ήταν πολύ, γιατί το άγαλμα της Παρθένου Αθηνάς δεν προοριζόταν να γίνει απλώς το στολίδι της Αθήνας, αλλά επρόκειτο να αποτελέσει και το αποθεματικό ταμείο της πόλης. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, το χρυσάφι από τον μανδύα της θεάς μπορούσε να αφαιρεθεί και να χρησιμοποιηθεί για τη ναυπήγηση πλοίων και για τη συντήρηση των στρατευμάτων αρκεί να το αντικαθιστούσαν έπειτα.»

«Ο Περικλής είχε προβλέψει τον κίνδυνο της κατάχρησης και τις πιθανές πολιτικές επιπτώσεις μιας τέτοιας κατηγορίας. Συνεπώς είχε διατάξει τον Φειδία να φροντίσει να κάνει τα χρυσά ενδύματα της θεάς αποσπώμενα έτσι ώστε να υπάρχει η δυνατότητα να ζυγιστούν αν χρειαζόταν. Όταν έγινε αυτό, αποδείχτηκε ότι δεν έλειπε καθόλου χρυσάφι. Τότε ο δόλιος βοηθός του Φειδία είπε «Α, είπα χρυσό; Εννοούσα ελεφαντόδοντο. Καταχράστηκε κάποια ποσότητα από το ελεφαντόδοντο από το ποίο είναι φτιαγμένο το άγαλμα.» Το ελεφαντόδοντο ήταν αναπόσπαστο τμήμα του αγάλματος και δεν μπορούσε να αφαιρεθεί για να ζυγιστεί. Έτσι λοιπόν ο Φειδίας, ανίκανος να αποδείξει την αθωότητά του, βρέθηκε ένοχος και ρίχτηκε στη φυλακή!»

Βρίσκω τρομερά συναρπαστικά τα πιο πάνω. Για την ιστορία να σας πω ότι μπορεί να φυλάκισαν τον Φειδία, αλλά λίγο αργότερα τον αποφυλάκισαν γιατί δεν έβρισκαν κάποιον αντάξιο του να συνεχίσει και να τελειώσει τα έργα στην Ακρόπολη και δεν ήθελαν να τα αφήσουν στη μέση.

Πόσο Ελληνικά όλα αυτά; Πόσο σύγχρονα!