Και Τώρα Διαφημίσεις

Θα σας πω μια ιστορία που θυμήθηκα από τα χρόνια που δούλευα στις διαφημιστικές εταιρείες.

Ένα μεσημέρι, εκεί που καθόμουν και έγραφα ένα διαφημιστικό σενάριο, είχα πεινάσει και είχα παραγγείλει ντελίβερι. Θυμάμαι και από πού είχα παραγγείλει αλλά δεν πρέπει να το αναφέρω για να μην προδώσω πρόσωπα και καταστάσεις. Όταν ήρθε το φαγητό και άπλωσα επάνω στο γραφείο μου φαγητά και ποτά, μία συνάδελφος, έντρομη, μου ζήτησε να πετάξω το φαγητό μου, ή να το φάω γρήγορα, ή εν πάση περιπτώσει να πετάξω τα περιτυλίγματα το συντομότερο δυνατόν, γιατί αποτελούσαν προϊόντα ανταγωνιστικά εκείνων των οποίων διαφήμιζε η εταιρεία στην οποία ήμουν υπάλληλος.

Για να το πω λιανά. Δεν γίνεται να εργάζεσαι για την Άννα Βίσση αλλά την ώρα εργασίας σου να ακούς και να ευχαριστιέσαι Δέσποινα Βανδή.

Ήμουν 27 ετών τότε, χωρίς καμία σπουδή στο μάρκετινγκ. Με προσέλαβαν απλά και μόνο επειδή τους άρεσαν τα κείμενα μου, οπότε αντιλαμβάνεστε ότι η λογική του μαρκετίστα μου ήταν τουλάχιστον αστεία. Το τι λογικά επιχειρήματα παρέθεσα προκειμένου να πείσω ότι δεν έχει σημασία τι προϊόντα καταναλώνω εγώ, αλλά το πόσο συμβάλλω στις πωλήσεις των πελατών μας, δεν έπιασαν τον παραμικρό τόπο. Μου είπαν ότι όλα αυτά τα ακούγανε βερεσέ. Αν εργάζεσαι για μία εταιρεία η οποία δουλεύει για τους Χ, Ψ πελάτες, επιβάλλεται να υποστηρίζεις τους Χ, Ψ πελάτες ψυχή τε και σώματι, και με κάθε δυνατό τρόπο.

Διάφοροι συνάδελφοι που είχαν αντιληφθεί πόσο απέχω απ’ αυτό τον τρόπο σκέψης μου περίγραψαν άβολα περιστατικά στα οποία τους έγινε επίπληξη επειδή έτυχε να αγοράσουν αυτοκίνητο ανταγωνιστικής εταιρείας, επειδή στο σούπερ μάρκετ εθεάθησαν να αγοράζουν προϊόντα ανταγωνιστών, μέχρι και πιο ακραία περιστατικά που δεν θέλω να τα μοιραστώ. Εντάξει, γελάω ακόμη και σήμερα με τον ίδιο γάργαρο τρόπο, παρόλο που μπορώ να καταλάβω ότι αν σε αυτή τη ζωή το μόνο που σε κόφτει είναι το χρήμα μπορείς να γίνεις και δικτάτορας σκέψης για να το καβαντζώσεις.

Τέλος πάντων, μην σας τα πολυλογώ, εκείνο το μεσημέρι κατέληξα να ξεκολλώ ετικέτες από μπουκάλια αναψυκτικών και να πετάω τα κουτάκια του χάμπουργκερ και των πατατών, μην τυχόν και κατηγορηθώ ότι καταναλώνω ανταγωνιστικά προϊόντα και με απολύσουν.

«Και τι θα πεις στον πελάτη αν μας επισκεφτεί απρόοπτα και σε δει να καταναλώνεις προϊόντα ανταγωνιστή του;» μου είπαν.

«Θα του πω, πρώτον, φτιάξε καλύτερα φαγώσιμα ώστε να τα προτιμώ έναντι των ανταγωνιστών σου. Δεύτερον, το γεγονός ότι δουλεύουμε για σένα και προσπαθούμε να πείσουμε το ηλίθιο πόπολο ότι τρώγονται και τα δικά σου προϊόντα δεν αναιρεί την σκληρή πραγματικότητα, ούτε την ελευθερία επιλογής του εργαζόμενου ήτοι, το δικαίωμα να επιλέγουμε να φάμε ό,τι γουστάρουμε. Δουλειά κάνουμε εδώ πέρα, δεν δώσαμε όρκους αιωνίας, τυφλής και θρησκευτικής πίστης ή υποταγής. Αν θέλεις να εθελοτυφλούμε και να κοροϊδεύομαστε και μεταξύ μας ότι μόνο εσύ υπάρχεις στην αγορά, πέσε απ’ αυτό το πλευρό».

«Θα σας ειδοποιήσουμε».

Με αυτά τα ήθη τρομοκρατίας που επικρατούσαν, δεν ήταν τυχαίο ότι άντεξα το πολύ ένα χρόνο στο συγκεκριμένο μέρος. Παρεμπιπτόντως, μια χαρά το χώνεψα το γεύμα μου και ο πελάτης δεν το έμαθε, ούτε το αφεντικό το πήρε είδηση, και μια χαρά δούλεψα για το προϊόν του πελάτη μας και όλα μέλι-γάλα. Αλλά, μόνο να υστεριάζετε ξέρετε.

Πώς μου ήρθε τώρα αυτή η ιστορία; Διαβάζω ένα βιβλίο αυτή την εποχή, το οποίο λέγεται Free Thinking. Ανήκει σε κάποιον Simon McCarthy-Jones, και μεταξύ άλλων αναφέρεται και στη πλύση εγκεφάλου των διαφημίσεων και στο δικαίωμα του ανθρώπου να έχει την πολυτέλεια να σκεφτεί για την επιλογή που κάνει. Όχι μόνο όσον αφορά τις διαφημίσεις, αλλά γενικότερα στη ζωή, στα σόσιαλ μίντια, στον Δημόσιο βίο. Δεν το είχα εύκαιρο τότε να τους το τρίψω στη μούρη. Όχι ότι θα πτοούνταν, βέβαια.

Να σας πω και κάτι άσχετο-σχετικό που θυμήθηκα τώρα; Οι διαφημιστές πραγματικά πιστεύουν ότι ο κόσμος κόπτεται για τις διαφημίσεις τους. Ζουν σ’ αυτή τη διάσταση, δεν το κάνουν ως «μια δουλειά». Δεν ξέρω αν τους είπε κανένας ότι μόλις δούμε διαφήμιση όλοι οι υπόλοιποι ψάχνουμε το skip, μετρούμε αντίστροφα να τελειώσει το μαρτύριο ή βρίζουμε όσο αυτή διαρκεί. Το έχω παρατηρήσει. Λατρεύουν τις διαφημίσεις τους. Δεν λέω, καλά κάνουν και αγαπούν τη δουλειά τους, μόνο έτσι πας μπροστά, και ούτε υποστηρίζω ότι δεν υπάρχουν και πανέξυπνες διαφημίσεις (αλλά συνήθως προέρχονται από το εξωτερικό), και οι οποίες είναι μικρά διαμαντάκια, αλλά οκ, μια ρημάδα δουλειά είναι, και ειδικά στην Κύπρο που το 99% των καταναλωτών είναι ηλίθιοι και μανιπουλάρονται με τον αέρα, δεν ξέρω πόσο ενδιαφέρον υπάρχει στο να πωρώνεσαι με αυτή τη δουλειά. Με εντυπωσιάζει το πόσο προσκολλούνται στις καμπάνιες τους και πόσο ψηλά τις έχουν. Κατ’ ακρίβεια it makes me wonder. 

Τέλος πάντων.