Διαβάζω διάφορες αντιδράσεις
σχετικά με την παράσταση «Η Δημοκρατία Του Μπακλαβά». Δεν ξέρω αν έχετε μάθει
τα καθέκαστα. Εν τάχει, το προαναφερθέν έργο παρουσιάστηκε στο Θέατρο Ριάλτο της
Λεμεσού τις προάλλες. Αφορά στον έρωτα ενός ζευγαριού, ενός Τούρκου και μίας Ελληνίδας,
οι οποίοι παντρεύονται και αποκτούν ένα παιδί, και αποφασίζουν να δημιουργήσουν
το δικό τους κράτος, τη Δημοκρατία του Μπακλαβά στην οποία δεσπόζουν οι αρχές της
αγάπης, της αδελφοσύνης και οι γνωστές αριστερές παπάντζες. Κατά τη διάρκεια της
παράστασης ακούγεται παραποιημένος ο Ελληνικός Εθνικός Ύμνος με σατιρικούς
στίχους κάτι το οποίο προκάλεσε την οργή κάποιων θεατών οι οποίοι διέκοψαν την
παράσταση φωνάζοντας «ξευτύλες». Ο πρωταγωνιστής στο τέλος της παράστασης, μετά
την υπόκλιση, απάντησε «καλύτερα ξευτύλες παρά φασίστες».
Τώρα εγώ πρέπει να γράψω σχόλιο
για όλο αυτό. Μάλλον δεν πρέπει, αλλά αισθάνομαι την ανάγκη να γράψω, μόνο που
δεν ξέρω πώς θα συμπτύξω όλα όσα έχω να πω σε ένα ποστ το οποίο να μην υπερβεί τις
150 σελίδες.
Ας συμφωνήσουμε ότι η ελευθερία της
έκφρασης δεν έχει όρια. Προφανώς κι έχει, αλλά ας συμφωνήσουμε χάριν του
παρόντος κειμένου, ότι η καλλιτεχνική έκφραση δεν θα έπρεπε να έχει όρια. Όταν
σπούδαζα freedom of speech το
μακρινό 2005 στο UCL, είχαμε αναλύσει μία δικαστική υπόθεση για ένα
κινηματογραφικό έργο στο οποίο μία καλόγρια έκανε στοματικό έρωτα στο άγαλμα
του Ιησού του εσταυρωμένου. Το συγκεκριμένο κινηματογραφικό έργο πολεμήθηκε με
βάση το αδίκημα της βλασφημίας και αποβλήθηκε από ένα φεστιβάλ κινηματογράφου
στο οποίο συμμετείχε. Ασκήθηκε όμως έφεση στα πλαίσια της ελευθερίας της έκφρασης
και τελικά επετράπη η συμμετοχή στο συγκεκριμένο έργο με το σκεπτικό ότι ο
καλλιτέχνης οφείλει να είναι ελεύθερος να εκφράζεται, ότι έχουμε δημοκρατία
κτλ, κτλ.
Εγώ συμφωνώ πάραυτα με τα πιο
πάνω.
Αν δεν σου αρέσει να βλέπεις μια
καλόγρια να πεοθηλάζει το άγαλμα του Ιησού, μην πληρώσεις να το δεις. Κάτσε
σπίτι σου. Έχει κόσμο που γουστάρει να βλέπει την καλόγρια να γλείφει το
αγαλμάτινο πέος του Ιησού και έχει κάθε δικαίωμα να κάθεται και να το φχαριστιέται.
Μπορεί να προσβάλλει τη θρησκεία σου, too bad, αλλά
αν απαγορεύαμε οτιδήποτε μας προσβάλλει, άλλη δουλειά δεν θα κάναμε.
Ομοίως, σου προσβάλανε τον εθνικό
σου ύμνο στη Δημοκρατία του Μπακλαβά; Ας μην πήγαινες να δεις την παράσταση. Μπορούσες
να σηκωθείς να φύγεις στα μισά της παράστασης και να τους πονέσεις περισσότερο.
Ποιος φυσιολογικός άνθρωπος θα πλήρωνε άλλωστε για να παρακολουθήσει τον έρωτα ενός
Τούρκου με μια Ελληνοπούλα. Έχει κόσμο που προφανώς το βρίσκει πολύ προχώ το
θέμα, αφήστε τον ελεύθερο να τέρπεται με τέτοιου είδους ιστορίες και να
ονειρεύεται ότι όλα θα φτιάξουν μεταξύ των δύο χωρών αν δυο άνθρωποι ερωτευτούν
και αν σατιρίσουν τον εθνικό μας ύμνο. Ο εθνικός μας ύμνος φταίει που δεν τα
βρίσκουμε!
Δεν είναι της παράστασης το
πρόβλημα. Το πρόβλημα πάντα είναι του θεατή. Είναι δικό του θέμα να
διαχειριστεί την όποια προσβολή, να την μπλοκάρει από το σύστημά του, να την
αποδεχτεί και να δουλέψει με τον εαυτό του ώστε να την προσπεράσει όταν μια
τέτοια προσβολή βρίσκεται στον δρόμο του και του προκαλεί την κοσμοθεωρία του.
Δεν μπορεί να φιμώνεται η τέχνη και εν γένει η έκφραση απλά και επειδή κάποιος,
κάπου, κάποτε θα προσβληθεί.
ΤΩΡΑ!
Το ερώτημα είναι… Πόσο έτοιμη
είναι η κοινωνία να δεχτεί το αντίθετο. Δηλαδή, να γράψω εγώ ένα έργο το οποίο
θα προσβάλλει «μειονότητες» ή τέλος πάντων αμνοερίφια οργανωμένα σε κοινωνικές
ομάδες. Είναι έτοιμοι όλοι αυτοί να με δουν να σατιρίζω μαύρους, γκέι, τρανς,
γυναίκες και μουσουλμάνους; Διότι την τελευταία φορά που τόλμησε ένας στη Δανία
να ζωγραφίσει τον Μωάμεθ σε μία γελοιογραφία, προκλήθηκε λουτρό αίματος και
τρέχαμε άπαντες να βάλουμε αυτοκολλητάκι je suis Charlie. Για
τις υπόλοιπες κατηγορίες ανθρώπων δεν το συζητώ καν, τρέμουμε και να τους πιάσουμε
στο στόμα μας μην τυχόν και «προσβληθούν».
Τις προάλλες, φερ’ ειπείν, έμαθα
ότι απαγορεύεται ένας λευκός ηθοποιός να υποδυθεί ένα μαύρο χαρακτήρα, γιατί το
λεγόμενο «black face» στο Χόλιγουντ θεωρείται ένδειξη
ρατσισμού. Αν δηλαδή εγώ θελήσω να υποδυθώ τον Νέλσον Μαντέλα, δεν δικαιούμαι
να τον παίξω βάφοντας τη μούρη μου γιατί αυτό εκλαμβάνεται ως προσβολή από τους
μαύρους. Άσχετα αν εγώ θα προσεγγίσω τον ρόλο με τον δέοντα σεβασμό και
σοβαρότητα. Βάφτηκες μαύρος ενώ είσαι λευκός; Είναι σαν να μας κοροϊδεύεις. Και
προφανώς ούτε συζήτηση να τον υποδυθώ ως λευκός, αφού ξεκάθαρα ο Μαντέλα ήταν
μαύρος. Το ανάποδο, δηλαδή, η Κλεοπάτρα να παίζεται από μαύρη ηθοποιό ή ο
Ηρακλής της Ντίσνεϊ να παίζεται από μαύρο άντρα, είναι ΟΚ. Έγιναν εγκλήματα
πριν 100 χρόνια κατά των μαύρων και πρέπει να το πληρώσουμε όλοι παραποιώντας
το σύμπαν.
Σκεφτείτε να τους έπιαναν και στο
στόμα τους τι θα γινόταν!
Ο συγγραφέας του «μπακλαβά», που προφανώς
είναι και μεγάλος μάγκας, γιατί δεν παραποίησε εξίσου και τον τουρκικό εθνικό
ύμνο; Δεν φαντάζομαι να τρόμαξε ότι μπορεί να του στήσουν καρτέρι, ε; Επιπλέον,
είμαι σίγουρος θα μεταφράσει το έργο του στην τουρκική γλώσσα και θα το παίξει
και στην Τουρκία κάποια στιγμή. Θα δείξει απόλυτη ανοχή και κατανόηση το
καθεστώς Ερντογάν. Θα απαντήσει και στους γκρίζους λύκους «καλύτερα ξευτύλας
παρά φασίστας!»
Μην κοροϊδεύομαστε και μεταξύ μας.
Είναι πολλά τα ψυχολογικά σας, αλλά δεν σας αδικώ γιατί βλέπω και κατανοώ το
πώς μεγαλώσατε οι πλείστοι. Δύο μέτρα, δύο σταθμά στην ελευθερία της έκφρασης,
και ειδικά σ’ αυτήν των καλλιτεχνών οι οποίοι είναι και ειδική κατηγορία
ψυχοπαθών, μία μεγάλη μερίδα τουλάχιστον, και φάνηκε με τις προχθεσινές εκλογές
στην Ελλάδα. Δημοκράτες μόνο όσο κερδίζει το κόμμα τους. Αν χάσει, «τι ψηφίσατε
ρε μαλάκες» και «ντρέπομαι που είμαι Έλληνας». Κι εμείς ντρεπόμαστε που είστε
Έλληνες. Αλλά τι να κάνουμε, σας ανεχόμαστε. Αυτό προστάζει η Δημοκρατία.
«Καλύτερα ξευτυλισμένοι παρά
φασίστες!» Φασίστες επειδή υπερασπίστηκαν τον εθνικό ύμνο της χώρας τους ο
οποίος μιλά για τους αγώνες και τις θυσίες του λαού μας για ελευθερία. Οξύμωρο;
Και τώρα θα μου πεις, τι είναι ο εθνικός ύμνος; Ένα τραγουδάκι. Και τι είναι η
σημαία για να τη σεβόμαστε; Ένα κομμάτι χρωματιστό πανί. Θα σου απαντήσω. Το
καθετί αποκτά την αξία που του δίνεις. Τι είναι τα χρήματα; Χαρτιά είναι. Και
τι είναι το διαμάντι; Μια πέτρα! Τι σου είναι και ο άνθρωπος; Ένα μάτσο κόκκαλα
καλυμμένο από δέρμα. Αν θέλετε να κρίνουμε τα πάντα υποκειμενικά, τότε θα
πρέπει να αποδεχτείτε ότι πιθανόν και για μας, ένας εθνικός ύμνος και μία
σημαία να αξίζουν πολύ περισσότερο από δέκα ατάλαντους αργόσχολους που νομίζουν
πράττουν τέχνη. Η μαγκιά είναι να μάθεις να ψυχανεμίζεσαι τα όρια του άλλου και
να τα σέβεσαι. Και να μην γίνεσαι αρχίδι.
Μα, σοβαρά τώρα, «η δημοκρατία του
Μπακλαβά;» Αν ήταν παραμυθάκι του Τριβιζά, θα είχε περισσότερο κύρος!
28 σχόλια:
«Δέκα ατάλαντους αργόσχολους», ενώ δεν είδες καν το έργο. Έχεις δίκιο, είσαι μέγας υπέρμαχος της ελευθερίας έκφρασης και δεν θίγεσαι καθόλου απ’ την αντίθετη άποψη/ιδεολογία.
Γράφεις λες και γεννήθηκες σήμερα και μπήκες απευθείας στα 40. Δεν έχεις υπόψην ότι για δεκάδες χρόνια γράφονταν έργα που σατίριζαν μαύρους, γκέι, τρανς κτλ; Ο λόγος που δεν το δέχεται η κοινωνία πια δεν είναι επειδή είσαι πολύ προχωρημένος εσύ που θες να το γράψεις, αλλά επειδή είναι κάτι που γινόταν κατά κόρον και τώρα έχει ξεπεραστεί. Και όχι τυχαία, βέβαια. Είναι επόμενο αφού αναγνωρίζονται, πλέον, οι άσχημες επιπτώσεις που έχει σ’ αυτές τις κοινωνικές ομάδες, εκτός κι αν θες να αμφισβητήσεις και το ότι έχουν φάει ρατσισμό τα άτομα αυτά, ή θας μας πεις πως όλοι είμαστε στην ίδια θέση και στον ίδιο παρονομαστή. Όλα αυτά είναι cost/benefit analysis, πώς δεν το ’μαθες στο UCL; Εσύ τι θα πάθεις, ακριβώς, άμα δεν σατιρίσεις τους γκέι και τους τρανς; Θα πέσεις σε μαρασμό, θα πάθεις κατάθλιψη, κρίσεις πανικού;
Και, όχι, δεν είναι να πετάμε το μπαλάκι πάντα στα θύματα και να λέμε «είναι δικό τους θέμα να διαχειριστούν την όποια προσβολή». Αν πιάστηκε η μέση του οδοκαθαριστή, φταίμε και εμείς που πετάμε το τσιγάρο μας στον δρόμο (Χριστιανόπουλος).
Αν είναι ποτέ. Να μας συγκρίνεις την παραποίηση ενός ποιήματος ή ύμνου (ό,τι κι αν σημαίνει για κάποιον) με τη σάτιρα που στοχεύει απευθείας και κατά μέτωπον κοινωνικές ομάδες ανθρώπων και να πιστεύεις πως είναι ένα και το αυτό. Ανόητε.
Ανώνυμε/η,
"Δέκα ατάλαντοι αργόσχολοι" γιατί μόνο τέτοιοι θα έμπαιναν στη διαδικασία να παίξουν ένα έργο που γνωρίζουν ότι εκ των πραγμάτων θα προκαλέσει το λαϊκό αίσθημα. Αν είχαν μισό δράμι νου θα αρνούνταν να μπουν σ' αυτή τη διαδικασία. Θα ήξεραν να σέβονται τα όρια του καθενός.
Αν είχες κι εσύ μισό δράμι νου, θα μπορούσες να καταλάβεις ότι δεν επιδιώκω να θίξω κανέναν, ούτε θα έγραφα ποτέ έργο που θα έθιγε οποιονδήποτε γιατί, ακριβώς, ξέρω πού φτάνει το δικαίωμα και η ελευθερία του καθένα μας. Υποθετικά ομιλώ.
Ναι, δεν έχω υπόψιν μου έργα που να σατιρίζουν μαύρους, γκέι, τρανς κτλ. Και γιατί να έχω; Δεν αποτελεί προϋπόθεση το να έχω δει έργα που να σατιρίζουν αυτούς για να έχω άποψη ως προς το τι συμβαίνει σήμερα.
ΦΥΣΙΚΑ και είναι θεμα των θυμάτων να διαχειριστούν την όποια προσβολή. Η προσβολή είναι προσωπικό ζήτημα. Μια προσβολή δεν έχει το ίδιο αντίκτυπο σε όλους. Μπορεί κάποιον να τον προσπεράσει, μπορεί κάποιον να τον πειράξει. Δεν είμαστε εμείς υπόχρεοι να μυρίζουμε τα νύχια μας τι θα προσβάλει τον κάθε ένα. Εξάλλου, αυτό κάνεις κι εσύ ακριβώς αυτή τη στιγμή. Δεν ήρθες να μου πεις "λυπάμαι αν προσβλήθηκες που σου θίξαμε τον εθνικό σου ύμνο". Ήρθες να με πεις "ανόητο" που δεν μπορώ να δω τη διαφορά μεταξύ της στοχοποίησης ανθρώπων και στοχοποίησης ενός ύμνου. Οπότε, κι εσύ με τον ίδιο τρόπο συμπεριφέρεσαι, απλά θεωρείς ότι η δική σου άποψη είναι ορθότερη και ανώτερη και ζητάς και τα ρέστα. Κλασική συμπεριφορά ηλιθίου.
Ναι, στη δική μου λογικη, προερχόμενος από ημικατεχόμενη πατρίδα, η οποία αμφισβητείται και απειλείται καθημερινά, και με ανθρώπινα δικαιώματα να καταπατούνται σχεδόν 50 χρόνια, είναι πιο σημαντικό να γίνεται σεβαστός ο εθνικός ύμνος που εξυμνεί τα ανθρώπινα δικαιώματα, παρά η "τέχνη" δέκα επικίνδυνων βλακών. Αυτά μας μάθαιναν στο UCL.
Καλησπέρα Anti-Christos. Κατ'αρχήν να πω ότι η ανάρτηση σου τούτη θυμίζει σου μιαν παλιάν ανάρτηση σου:
http://antidoto1980.blogspot.com/2012/10/blog-post_15.html
Ανάρτησην στην οποίαν είχαμεν "πλακωθεί" νάκκον τζιαι εν εντυπωσιακόν ότι έχουν περάσει που τότε 11 χρόνια τζαι ακόμα υπάρχουν τα blog τζιαι ασχολούμαστεν με παρόμοια θέματα. Κάποια πράματα εν αλλάσσουν, ευτυχώς ή δυστυχώς.
Η αίσθηση μου είναι ότι έχουμεν αλλάξει τζιαι οι θκυό που τότε, οϊ θεμελιωδώς αλλά ενδεχομένως να παίρνουμεν τα πράματα λλίον πιο νηφάλια παρά τότε.
Συμφωνώ με την αίσθησην σου ότι η πολιτική ορθότητα το 2023 συχνά αντί να πετυχαίνει τον ουσιώδην της στόχον, που είναι να μειώσει τες αντιπαραθέσεις που γεννούν οι διαφόρων ειδών δημόσιες τοποθετήσεις/ εκφράσεις, ειδικά για φλέγοντα κοινωνικά θέματα όπως η φυλή, το φύλον τζιαι ο σεξουαλικός προσανατολισμός, μπορεί να τα κάμνει τζιαι σιειρόττερα, αφού φτάνει σε ακρότητες. Εσυζητούσα το με φίλον μιαν νύχταν στην Αθήναν σχετικά πρόσφατα τζιαι στην ερώτησην μου κατά πόσον διάφορα κινήματα όπως οι ΛΟΑΤΚΙ τζιαι οι φεμινίστριες χάνουν το δίκαιον τους με υπερβολικές εξάρσεις πολιτικής ορθότητας, απάντησεν μου ότι "τόσον τζιαιρόν εκαταπιέζουνταν, συγχωρώ τους την υπερβολήν τωρά που έχουν την ευκαιρίαν να εκφραστούν χωρίς διώξεις".
Εγώ διατηρώ την άποψην ότι η ακρότητα στην συμπεριφοράν σπάνια φέρνει καλά αποτελέσματα, ασχέτως του σκοπού.
Αλλά σε τούτον η τέχνη εξαιρείται. Διαχρονικά. Η τέχνη αν μπει σε καλούπια, σταματά ουσιαστικά να εν τέχνη, τζιαι τούτον παρατηρώ το ως άσχετος μαζίν της. Οι θεατές που επροσβαλτήκαν που τον παραποιημένον εθνικόν ύμνον καλά εκάμαν τζιαι αντιδράσαν, αν μη τι άλλον υπήρξεν αλληλεπίδραση σε μιαν θεατρικήν παράστασην, αλλά τζιαι ο πρωταγωνιστής έσιει την ίδιαν ελευθερίαν να τους επιστρέψει χαρακτηρισμούς. Τζιαι σπάνια εν σιειρόττεροι οι χαρακτηρισμοί προς έναν εθνικιστήν συντηρητικόν που τζείνους που έσιει προλάβει πρώτος να εκτοξεύσει.
Τζιαι μεν μου πεις ότι διαχρονικά θεωρείς ότι εν παραπάνω οι επιθέσεις (ούλλων των ειδών) των "πολιτικά ορθών" φεμινιστριών, ΛΟΑΤΚΙ ή μεταναστών στους συντηρητικούς, εθνικιστές τζιαι θρησκόληπτους παρά το ανάποδον. Δαμέ στην βουλήν μας τσακώνουνται εν έτει 2023 αν πρέπει να υπάρχουν οι "θεραπείες μεταστροφής" για άτομα ΛΟΑΤΚΙ. Τζιαι φκάλλει ανακοινώσεις η εκκλησία λες τζιαι εν τζείνη η αδικημένη! Για το θέμαν του σεξουαλικού προσανατολισμού, του ερωτισμού τζιαι την διαχρονικήν καταπίεσην συνειδήσεων που επιβάλλει. Που ως τζιαι τον αυνανισμόν φκάλλει τον "αμαρτωλόν"!
Τέλος, πρέπει να σημειώσω ότι εν μπορεί να στέκει το "πήαιννε στην Τουρκίαν να τους προσβάλεις αν σου βαστά". Εν ζούμεν στην Τουρκίαν, η οποία έσιει σοβαρά προβλήματα καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Υποτίθεται ζούμεν σε μιαν κοσμικήν χώραν της ΕΕ. Αν το μέτρον σύγκρισης μας εν τι κάμνουν οι σιειρόττεροι μας, αντί οι καλλύττεροι μας, εν δύσκολον να βελτιωθούμεν οπουδήποτε.
Woofi: Η ανάρτηση και το κείμενο δεν έχουν να κάνουν με την πολιτική ορθότητα αυτή καθεαυτή. Το κείμενο θέλει πολύ απλά να πει ότι αν θα αποδεχτούμε ότι υπάρχει ελευθερία της έκφρασης τότε πρέπει να επιδεικνύεται η ίδια ανοχή και από τις δύο πλευρές. Δεν υπάρχει διαφορά αν εγώ επιλέγω να σατιρίσω ένα φαγητό, ή έναν ύμνο, ή μια κοινωνική ομάδα. Αφού αναγνωρίζουμε όλοι ότι η σάτιρα είναι αναγκαία και η ελευθερία της έκφρασης επιβεβλημένη, να μην συμπεριφερόμαστε με δύο μέτρα και δύο σταθμά. Δεν γίνεται να θεωρείς φασισμό την ελληνική σημαία, αλλά όχι τη σημαία των ΛΟΑΤΚΙ (παράδειγμα φέρνω τώρα, μην πέσετε να με φάτε, ουδεμία σκασίλα έχω για τη σημαία των ΛΟΑΤΚΙ). Δεν γίνεται να θεωρείς ορθό να περιπαίζεις τον Μέγα Αλέξανδρο αλλά μεμπτό να περιπαίζεις τον Νέλσον Μαντέλα. Η δικαιοσύνη εν πολλά αντικειμενικό πράμα. Δέχεσαι ότι μπορεί να σε περιπαίξουν, δέχομαι ότι μπορεί να με περιπαίξουν. Δεν είναι κανένας ειδικής μεταχείρισης. Αν θέλετε ειδική μεταχείριση, τότε να επιδείξετε κι εσείς ανάλογη στις δικές μας ευαισθησίες. Που είναι και το πιο δύσκολο πράγμα.
Απλό το νόημα του κειμένου, δεν καταλαβαίνω γιατί ξεσηκώνει αντιδράσεις. Δεν λέω τίποτε παράλογο ή / και ακραίο.
Από πότε είναι αργόσχολος (και επικίνδυνος μάλιστα) ο καλλιτέχνης που παίζει σε έργα που προκαλούν το λαϊκό αίσθημα; Δηλαδή εσύ που παίζεις αυτά που παίζεις στο θέατρο είσαι καλύτερος απ’ αυτούς που έπαιξαν στο Jesus Christ Superstar; Και λιγότερο αργόσχολος; Αν είχες μισό δράμι νου, θα αναγνώριζες πως τέτοιοι καλλιτέχνες είναι που κατέκτησαν το δικαίωμα ελευθερίας της έκφρασης πρακτικά και ουσιαστικά. Συγγνώμη που στην προκείμενη περίπτωση, τυγχάνει να θίγεσαι εσύ κι όχι κάποια άλλη κοινωνική ομάδα απ’ αυτούς που η υπερβολική ευαισθησία τους σε καταπιέζει και σε φιμώνει. Αν η τέχνη δεν δοκίμαζε τα όριά μας, τότε γιατί πρέπει να υπάρχει περισσότερη ελευθερία εκεί κι όχι πουθενά αλλού;
Αν δεν έχεις υπόψιν σου τέτοια έργα τότε η άποψη που εκφράζεις είναι αβάσιμη, ανόητη, out of context, που λέτε κι εσείς στο UCL. Κι αυτό είναι που χαρακτηρίζει έναν βλάκα, όχι το να θεωρεί πως ή άποψή του είναι ορθότερη κι ανώτερη.
Συν τοις άλλοις, η προσβολή είναι προσωπικό ζήτημα στο πλαίσιο μιας συζήτησης που αφορά στον τρόπο διαχείρισής της. Αν το συζητάς με τον ψυχολόγο σου, για παράδειγμα, τότε ναι είναι προσωπικό ζήτημα. Τι να σου πει κι αυτός; Πήγαινε σιγά-σιγά να κρεμαστείς, αφού η κοινωνία σε απορρίπτει; Όταν όμως ανοίγεις μια ευρύτερη συζήτηση που αγγίζει θέματα κοινωνικά, πολιτιστικά, νομικά και άλλα τότε, ναι, η προσβολή είναι προσβολή ασχέτως αν ο άλλος ενοχλείται περισσότερο ή λιγότερο απ’ αυτήν, και δεν είναι μόνο του θεατή το πρόβλημα. Έχει προεκτάσεις που αγγίζουν το κοινωνικό σύνολο και γι’ αυτόν, προφανώς, τον λόγο θέλησες κι εσύ να κάνεις αυτή την ανάρτηση.
Συμφωνώ με όλα όσα έγραψες. Όντως δύο μέτρα και δύο σταθμά: Αν σατιρίσεις άντρες, λευκούς, straight, χριστιανούς, εθνικιστές "η τέχνη δεν έχει όρια" και όποιος τολμήσει να διαμαρτυρηθεί είναι φασίστας. Αν σατιρίσεις γυναίκες, ΛΟΑΤΚΙ, μαύρους, μουσουλμάνους, αριστερούς, τότε εσύ είσαι ο φασίστας και δικαιούνται να σου κάνουν μήνυση για ρητορική μίσους.
Ανώνυμε, είπες:
1)Από πότε είναι αργόσχολος (και επικίνδυνος μάλιστα) ο καλλιτέχνης που παίζει σε έργα που προκαλούν το λαϊκό αίσθημα;
Από τότε που δεν σέβεται τις ευαισθησίες ενός μεγάλου μέρους του κοινού ενώ ταυτόχρονα απαιτεί να σέβεται η κοινωνία της δικές του. Είναι πολύ απλό δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να το επαναλάβω. Θέλεις ελευθερία της έκφρασης να χλευάζεις τον εθνικό ύμνο, να υποστείς κι εσύ ελευθερία της έκφρασης που πιθανόν να χλευάζει τα δικά σου πιστεύω.
2) "Δηλαδή εσύ που παίζεις αυτά που παίζεις στο θέατρο είσαι καλύτερος απ’ αυτούς που έπαιξαν στο Jesus Christ Superstar;"
Εγώ δεν παίζω έργα που θίγουν ευαισθησίες οποιουδήποτε. Μια φορά όταν κλήθηκα να παίξω ένα έργο στο οποίο ο σκηνοθέτης θέλησε να περιπαίξει τον αγώνα της ΕΟΚΑ σύσσωμη η ομάδα αρνήθηκε. Και ο σκηνοθέτης το σεβάστηκε. Ξέρουμε τα όρια μας.
3) "Αν είχες μισό δράμι νου, θα αναγνώριζες πως τέτοιοι καλλιτέχνες είναι που κατέκτησαν το δικαίωμα ελευθερίας της έκφρασης πρακτικά και ουσιαστικά".
Έχουν κάθε δικαίωμα να εκφράζονται πρακτικά και ουσιαστικά και έχουμε κάθε δικαίωμα να εκφραζόμαστε κι εμείς πρακτικά και ουσιαστικά. Αυτό λέω, δεν ξέρω γιατί δεν το καταλαβαίνεις.
4) "Συγγνώμη που στην προκείμενη περίπτωση, τυγχάνει να θίγεσαι εσύ κι όχι κάποια άλλη κοινωνική ομάδα απ’ αυτούς που η υπερβολική ευαισθησία τους σε καταπιέζει και σε φιμώνει".
Καθόλου δεν θίγομαι, ούτε κοιμάμαι και ξυπνάω με τον εθνικό ύμνο κάτω από το μαξιλάρι μου. Αυτό που λέω είναι ότι όταν προκαλούν οι καλλιτέχνες "πράττουν τέχνη", όταν τους προκαλούμε εμείς "ασκούμε ρητορική μίσους". Να μάθετε τα όρια σας για να σεβόμαστε κι εμείς τα δικά σας. Απλούστατο.
5) "Αν δεν έχεις υπόψιν σου τέτοια έργα τότε η άποψη που εκφράζεις είναι αβάσιμη, ανόητη, out of context, που λέτε κι εσείς στο UCL. Κι αυτό είναι που χαρακτηρίζει έναν βλάκα, όχι το να θεωρεί πως ή άποψή του είναι ορθότερη κι ανώτερη."
Δεν έχω υπόψιν τέτοια έργα και ούτε χρειάζεται να έχω καθότι η ανάρτηση δεν αφορά στο σχολιασμό του περιεχομένου του έργου, αλλά στο συμβάν που εκτυλίχθηκε μεταξύ ηθοποιών και θεατών. Δεν με κόφτει να θωρώ τέτοιου είδους έργα έτσι κι αλλιώς και δεν είναι αυτό το θέμα της ανάρτησης. Δεν είπα πουθενά ότι η άποψη μου είναι ορθή και ανώτερη. Εγώ ήρθα και είπα τη γνώμη μου, εσύ είσαι που προσπαθείς από το μεσημέρι να με πείσεις για το αντίθετο, άρα υποθέτω ότι εσύ είσαι αυτός/η που προσπαθεί να επιβάλει τη δική του ως ορθότερη.
6) "Συν τοις άλλοις, η προσβολή είναι προσωπικό ζήτημα στο πλαίσιο μιας συζήτησης που αφορά στον τρόπο διαχείρισής της. Αν το συζητάς με τον ψυχολόγο σου, για παράδειγμα, τότε ναι είναι προσωπικό ζήτημα. Τι να σου πει κι αυτός; Πήγαινε σιγά-σιγά να κρεμαστείς, αφού η κοινωνία σε απορρίπτει; Όταν όμως ανοίγεις μια ευρύτερη συζήτηση που αγγίζει θέματα κοινωνικά, πολιτιστικά, νομικά και άλλα τότε, ναι, η προσβολή είναι προσβολή ασχέτως αν ο άλλος ενοχλείται περισσότερο ή λιγότερο απ’ αυτήν, και δεν είναι μόνο του θεατή το πρόβλημα. Έχει προεκτάσεις που αγγίζουν το κοινωνικό σύνολο και γι’ αυτόν, προφανώς, τον λόγο θέλησες κι εσύ να κάνεις αυτή την ανάρτηση."
Ας πούμε ότι συμφωνώ με τα πιο πάνω (δεν συμφωνώ 100%, αλλά βαριέμαι να σου γράψω μυθιστόρημα για να σε πείσω). Ας συνοψίσουμε στο ότι αφού δεν θέλεις να σε προσβάλλουν, σταμάτα να προσβάλλεις κι εσύ. Όταν παίζεις με τη φωτιά και περιπαίζεις τον εθνικό ύμνο πρέπει να αναμένεις ότι κάποιοι θα θιχτούν. Εφόσον δεν σε νοιάζει και το τολμάς εν είδει καλλιτεχνικής έκφρασης, τότε να δέχεσαι ότι σε μια άλλη παράσταση μπορεί να σε περιπαίξουν και εσένα στον ίδιο και ίσως χειρότερο βαθμό.
Δεν καταλαβαίνω γιατί ενίστασαι τόσο. Είναι πολύ απλά τα πράγματα. Σέβεσαι τις ευαισθησίες του άλλου για να σε σεβαστεί κι αυτός. Αν θέλεις να λέει ο καθένας το μακρύ του και το κοντό του χωρίς μέτρο και όριο, πάλι εγκρίνω, αλλά αυτό δεν χαρακτηρίζει μία δημοκρατία.
(άλλος ανώνυμος) Έχεις μπερδέψει τη βούρτσα με την πούτσα. Δε γίνεται να συγκρίνεις διαχρονικά καταπιεσμένες κοινωνικές ομάδες όπως οι ΛΟΑΤΚΙ με τα εθνίκια που θίχτηκαν επειδή άκουσαν τον εθνικό τους ύμνο με άλλους στίχους. Κανένας δεν τους στερεί το δικαίωμα να τραγουδούν τον original ύμνο και να πιστεύουν στη φανταστική ανωτερότητα του ελληνικού έθνους, όπως επίσης κανένας δεν στερεί το δικαίωμα στους χριστιανούς να πιστεύουν στον φανταστικό τους φίλο στον ουρανό επειδή μια καλόγρια σε μια ταινία έκανε πίπα στο άγαλμα του Jesus. Αντιθέτως, τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ καταπατώνται καθημερινά και γι' αυτό ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό ο εθνικοθρησκευτικός σκοταδισμός τον οποίο υπερασπίζεσαι. Και όχι, δεν είναι αντικείμενο για σάτιρα ο αγώνας αυτών των ανθρώπων να μπορούν απλά να είναι ο εαυτός τους και να ζουν στην κοινωνία χωρίς να δέχονται bullying, ξυλοδαρμούς και βασανιστικές θεραπείες μεταστροφής. Αν εσένα σου φαίνονται αστεία όλα αυτά, γράψε όσα έργα θέλεις, δικαίωμα σου-το μόνο που θα καταφέρεις είναι να φανείς μαλάκας.
Παλιό ορθόδοξο Blogging!!
Άλλε ανώνυμε: Μόνο και μόνο που θεωρείς ότι είναι "εθνίκι" όποιος θίγεται με την κοροϊδία της σημαίας και του εθνικού ύμνου (κάτι που παρεμπιπτόντως είναι και ποινικό αδίκημα αλλά κανένας πια δεν ασχολείται να ασκήσει διώξεις), αρκεί, για να τελειώσει εδώ η συζήτηση. Ο εθνικός ύμνος (δεν ξέρω αν τον διάβασες ποτέ ολόκληρο) πουθενά δεν λέει για "φανταστική ανωτερότητα του ελληνικού έθνους". Διαβάστε και τίποτα πριν να γράψετε την άποψη σας με τόσο -αδικαιολόγητο- τουπέ. Επίσης, αν νομίζεις ότι οι Χριστιανοί πιστεύουν "σε φανταστικό φίλο στον ουρανό" είναι κι αυτό μία πολύ επιδερμική προσέγγιση και πρώτη ανάγνωση του τι εστί θρησκεία. Αυτά ήταν για κάτι γιαγιάδες πριν 80 χρόνια. Ίσως να πρέπει να αλλάξεις τις συναναστροφές σου, να βρεις κόσμο που εφαρμόζει επί της ουσίας τη θρησκεία (όχι εμένα πάντως, γιατί εγώ δεν ασχολούμαι).
Εσύ μπορεί να θεωρείς ότι ο αγώνας των ανθρώπων δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο σάτιρας, μα να που θεωρείς ότι είσαι ειδικού χειρισμού έναντι ανθρώπων που θεωρούν ότι δεν θα ήθελαν να γίνονται αντικείμενο σάτιρας οι δικοί τους θρησκευτικοί και εθνικοί αγώνες. Βασικά είσαι το ίδιο τοξικός όπως η αντίθετη μεριά, μόνο που θεωρείς ότι επειδή εσύ για κάποιο λόγο "καταπιέζεσαι" έχεις το πάνω χέρι. Δεν το έχεις, σόρρι. Το νόημα της ελευθερίας της έκφρασης είναι να περνούν όλοι από το ίδιο κόσκινο και όχι να χαϊδεύονται αφτιά. Εγώ θεωρώ ότι υπάρχουν όρια στην έκφραση και ότι πρέπει κάποια προσχήματα να υφίστανται, αλλά απ' ό,τι βλέπω δεν το ενστερνίζεσαι, θεωρείς ότι εσύ έχεις το ακαταλόγιστο ως "καταπιεσμένος" ενώ όλοι οι άλλοι πρέπει να στέκονται σούζα να τα ακούν. Δεν πάει έτσι.
Οι δικοί μου φίλοι και συγγενείς που έχουν ασυνήθιστες σεξουαλικές ταυτότητες μια χαρά πανευτυχείς ζουν και εργάζονται. Ούτε μπούλινγκ είδα να τους γίνεται, ούτε ξύλο έφαγαν, ούτε για θεραπεία τους έστειλαν οι συγγενείς τους, ούτε κοινωνικός αποκλεισμός, ούτε τίποτα. Ζουν ευτυχέστατοι και συγκροτημένοι και μάλιστα (δεν το έμαθες από μένα) αν τολμήσεις να τους αποκαλέσεις ΛΟΑΤΚΙ θίγονται γιατί δεν θεωρούν ότι αποτελούν συντεχνεία.
Λες: "Αν εσένα σου φαίνονται αστεία όλα αυτά, γράψε όσα έργα θέλεις, δικαίωμα σου-το μόνο που θα καταφέρεις είναι να φανείς μαλάκας."
Δεν ξέρω πού είδες στο κείμενο να λέω ότι μου φαίνονται αστεία ή να διακωμώδησα οτιδήποτε. Νομίζω έχεις πρόβλημα κατανόησης κειμένου. Ευχαρίστως να παίξω τον μαλάκα, πάντως, πιστεύω ότι σε έναν τρίτο και ψύχραιμο παρατηρητή ο μαλάκας σ' αυτή την περίπτωση δεν είμαι εγώ.
Την δική μου απάντηση πάντως δεν βλέπω να την αποδέκτηκες. Χαίρομαι γι' αυτό.
Δεν ξέρω σε ποια απάντηση αναφέρεσαι. Ό,τι έλαβα το δημοσιοποίησα και το απάντησα.
1)Δεν κατάλαβα αν, πραγματικά, πιστεύεις πως είσαι λιγότερο αργόσχολος απ’ αυτούς που έγραψαν κι έπαιξαν το Jesus Christ Superstar και πολλά άλλα, τολμηρά έργα που «δοκιμάζουν» τα όρια του κοινού. Μέχρι τώρα πίστευα πως αυτός είναι κι απ’ τους πιο σημαντικούς ρόλους που έχει να διαδραματίσει η τέχνη, γι’ αυτό και την αντιμετωπίζει κι ο νόμος διαφορετικά.
2)Αν η θέση σου είναι πως δεν πρέπει οι καλλιτέχνες να προκαλούν, όπως δεν προκάλεσες κι εσύ όταν κλήθηκες να κάνεις κάτι τέτοιο, τότε καταργείς μόνος σου την ελευθερία έκφρασης την οποίαν υποτίθεται πως υπερασπίζεσαι. Απ’ όσα διαβάζω τείνω προς το ότι αρνήθηκες απλούστατα επειδή το θέμα ήταν ευαίσθητο για τις δικές σου χορδές κι όχι επειδή ήθελες να σεβαστείς τα όρια κάποιου άλλου, για να σεβαστεί μετά κι εκείνος τα δικά σου.
3)Η τέχνη έχει όρια, όποιος κι αν σατιρίζεται. Αλλά η σάτιρα κοινωνικών ομάδων που έχουν αντιμετωπίσει ρατσισμό για τα χαρακτηριστικά αυτά που εσύ θες να σατιρίσεις είναι πολύ λεπτότερο θέμα απ’ τη σάτιρα ισχυρών κοινωνικών ομάδων που ανήκουν στην πλειοψηφία και, άρα, είναι προστατευμένες. Αλλά αν πιστεύεις πως όλοι οι ομοφυλόφυλοι φίλοι σου δεν έχουν περάσει δύσκολα και δεν έχουν βιώσει ποτέ ρατσισμό για τις προτιμήσεις τους, δεν χρειάζεται να πούμε κάτι άλλο σε σχέση μ’ αυτό το θέμα.
4)Αν πιστεύεις ότι οποιαδήποτε παραποίηση του εθνικού ύμνου είναι «περιπαίξιμο» και «προσβολή», χωρίς καν να έχεις δει το έργο, τότε τα όρια σου είναι πολύ περιορισμένα και αγγίζουν μόνο τις γραμμές της δικής σου μικροκοσμοθεωρίας. Δηλαδή αν η παραποίηση ήταν «Σε γνωρίζω από την όψη του που-τσού την τρομερή» σε καταλαβαίνω που θίγεσαι (αν και προσωπικά δεν το θεωρώ προσβολή), αλλά αν ήταν «Σε γνωρίζω από την όψη του γλυκού την νο-στι-μή», καταλαβαίνεις πως υπάρχει μια κάποια διαφορά,την οποία για να αντιληφθείς και να μπορείς και να συζητήσεις γι’ αυτό, θα πρέπει να έχεις δει πρώτα το έργο.
5)Αν πάλι πιστεύεις πως όλοι όσοι πήγαν να δούνε την παράσταση είναι ανθέλληνες επειδή πήγαν να δουν θεατρικό που αφορούσε σε ελληνοτουρκικό έρωτα ή επειδή δεν έβρισαν τους συντελεστές φεύγοντας ή στη μέση της παράστασης, τότε ό,τι κι αν σου μάθαιναν στο UCL δεν το έχεις εμπεδώσει. Έχεις μείνει στη θεωρία. Στο κάτω-κάτω της γραφής, ένας θεατής ήταν που θίχτηκε, οπότε πείστηκες πολύ εύκολα πως το περιεχόμενο του έργου ήταν «περιπαικτικό». Μάλλον ανήκεις στην κατηγορία των υπερβολικά ευέξαπτων σε σχέση με το συγκεκριμένο θέμα θεατών (τους οποίους κατά τα άλλα επικρίνεις όταν θίγονται για άλλα, λιγότερο ευαίσθητα για σένα θέματα).
6)Γιατί πιστεύεις ότι υπάρχει εξαίρεση όσον αφορά στην ελευθερία της έκφρασης για τους καλλιτέχνες ειδικά; Μήπως για να εκφράζονται αυτοί ελεύθερα και να τους βρίζεις ελεύθερα και ’συ;
1. Κατ' αρχάς δεν καταλαβαίνω τι σχέση έχει το Jesus Christ Superstar και το αναφέρεις συνέχεια. Εγώ δεν έθιξα το Jesus Christ Superstar στην επιχειρηματολογία μου. Ούτε καν το έχω δει. Έχω ακούσει αποσπάσματα του έργου σε Cd, και βρήκα υπέροχη τη μουσική του. Αν αυτό που θες να πεις είναι ότι το συγκεκριμένο έργο θίγει την πίστη, δεν μπορώ να σου απαντήσω, καθότι πρώτον, δεν είμαι θρήσκος για να θιχτώ, και δεύτερον δεν έχω εντρυφήσει στο έργο για να έχω άποψη ως προς τι θέλει να πει. Μπορείς να μου πεις ποιος νόμος λέει ότι "η τέχνη αντιμετωπίζεται διαφορετικά;" Δεν έχω κάτι υπόψιν μου. Αν έχεις εσύ, ευχαρίστως να το διαβάσω. Η τέχνη είναι τρομερά ρευστή έννοια. Και δυο ραδίκια το ένα δίπλα στο άλλο μπορούν να αποτελέσουν τέχνη. Η τέχνη δεν θα έπρεπε να διαχωρίζεται από τα άλλα είδη έκφρασης, κατά τη γνώμη μου.
2. Η θέση μου είναι ότι μπορείς να προκαλείς όσο θέλεις, και επιβάλλεται να προκαλείς, αλλά να δέχεσαι την πρόκληση και από την άλλη μεριά στον ίδιο βαθμό και όχι να το παίζεις θύμα και κατατρεγμένος. Δεν είσαι στο απυρόβλητο απλά επειδή τυγχάνει να είσαι καλλιτέχνης. Ούτε επειδή τυγχάνει να ανήκεις σε "κοινωνική ομάδα" η οποία κάποτε πιθανόν να δεινοπάθησε. Αλήθεια, τι πάει να πει "κοινωνική ομάδα"; Σκέφτονται όλες οι φεμινίστριες το ίδιο; Σκέφτονται όλοι οι γκέι το ίδιο; Σκέφτονται όλοι οι Έλληνες το ίδιο; Έχουν όλοι οι Χριστιανοί τις ίδιες απόψεις πάνω στο αντικείμενο; Ο όρος "κοινωνική ομάδα" είναι προβληματικός έτσι κι αλλιώς για να τον επικαλείται ο οποιοσδήποτε.
3) Εδώ είναι που διαφωνούμε. Αν θέλουμε να προωθούμε την ισότητα, αφήνουμε κατά μέρος το επιχείρημα "υπήρξα κάποτε αδύναμος οπότε τώρα πρέπει να δεχτείς ότι εγώ θα προκαλώ και εσύ θα με χαϊδεύεις". Είμαστε όλοι ίσοι, και ως ίσοι, έχουμε δύο επιλογές: είτε να προκαλούμε ελεύθερα και ακόρεστα με κίνδυνο μια μέρα να σκοτωθούμε αφού ο ένας θα πατά τον κάλλο του άλλου εσαεί, είτε να δεχτούμε ότι υπάρχουν όρια και οφείλουμε να τα σεβόμαστε. Ρατσισμό έχω περάσει κι εγώ. Δεν φαντάζεσαι πόσες φορές άκουσα στην Αγγλία για "τον τεμπέλη Έλληνα" και διάφορα παρεμφερή. Δεν έκατσα να κλαψουρίσω ή να ζητήσω να με χαϊδέψουν. Είπα ένα "δεν γαμιέστε ρε Εγγλέζοι" και το άφησα πίσω μου. Το διαχειρίστηκα, μπορούν να κάνουν και άλλοι το ίδιο, δεν είναι δύσκολο.
4) Σου απάντησα και προηγουμένως ότι δεν είναι ανάγκη να έχω δει το έργο, αφού εγώ συζητώ για το συγκεκριμένο συμβάν όπως αυτό αναφέρθηκε στις ειδήσεις και όχι όπως έγινε, αφού δεν θα μπορούσα να είμαι παρών. Και εννοείται ότι κρίνω με βάση τη δική μου κοσμοθεωρία. Εσύ κρίνεις με άλλη; Όλοι με την κοσμοθεωρία μας δεν κρίνουμε; Χαίρομαι που παραδέχεσαι ότι το τι αποτελεί προσβολή διαφέρει, και ότι εσύ δεν θα προσβαλλόσουν με την παραποίηση του εθνικού ύμνου, εξ ου και συμφωνούμε ότι εν τέλει η προσβολή είναι προσωπικό θέμα και έγκειται στον καθένα να τη διαχειριστεί. Επί της ουσίας συμφωνούμε, δεν καταλαβαίνω γιατί θίγεσαι όταν σου αντιστρέφω το επιχείρημα.
5) Πού είπα και πού έγραψα για ανθέλληνες θεατές; Αυτά είναι δικά σου αυθαίρετα συμπεράσματα. Το τι εμπέδωσα και τι όχι στο UCL επίσης δεν είναι δική σου δουλειά να το κρίνεις. Μπορείς να διαφωνείς μαζί μου, και καλά κάνεις, αλλά δεν είσαι σε θέση να αμφισβητήσεις τι σόι δουλειά έκανε το UCL. Ειδικά όταν δεν γνωρίζουμε τίποτα για το δικό σου ποιόν. Μπορεί να είμαι ευέξαπτος, όντως. Μήπως εσύ δεν είσαι; Έχει δυο μέρες μας φλόμωσες με σχόλια για μία ανάρτηση που απλά λέει τη γνώμη της. Αν μπορούσες να ψυχολογήσεις το κείμενο, θα το παρέβλεπες, δεν θα μου έγραφες κείμενα των 1000 λέξεων για να υποστηρίξεις την άποψη σου. Προφανώς ανήκεις στην κατηγορία των ευέξαπτων της άλλης όχθης.
6) Δεν είπα ότι υπάρχει εξαίρεση στην ελευθερία έκφρασης των καλλιτεχνών ειδικά. Είπα ότι, σύμφωνα και με τις πρόσφατες εκλογές στην Ελλάδα, και τις αντιδράσεις των εκεί καλλιτεχνών, διαφαίνεται ότι εκείνοι δικαιούνται να λεν τη γνώμη τους για το εκλογικό αποτέλεσμα, αλλά δεν ανέχονται να τους απαντήσεις πίσω. Δεν γνωρίζω αν είδες τι είπε η Ρένεση, η Σαμίου, ο Μουτσινάς, ο Μουρατίδης. και όλοι αυτοί οι "καλλιτέχνες" οι οποίοι θέλουν να γίνονται οι εκλογές, αλλά όταν χάνουν θεωρούν ότι "ο λαός δεν μίλησε" ή απλά "παραπλανήθηκε". Σ' αυτά αναφερόμουν, ομολογώ όμως οτι δεν τα ανάπτυξα αρκετά ώστε να διαχωριστεί από το υπόλοιπο κείμενο.
Η ένστασή μου είναι ότι στην ανάρτηση υποστηρίζεις ότι συμφωνείς με την ελευθερία της έκφρασης κι ότι η τέχνη δεν έχει όρια. Αν είναι όμως να στη δίνει ο νόμος και να στην αφαιρούν οι θεατές με το να σε βρίζουν και να σηκώνονται να φεύγουν ξεσηκώνοντας όλο το ακροατήριο, ποιο το νόημα; Παρεμπιπτόντως, όταν ανέβαινε το Jesus Christ Superstar για πρώτη φορά τη δεκαετία του '70, καιγόταν το θέατρο. Με τη δική σου λογική, κακώς ανέβηκε καν.
Άρα προσβάλλεσαι με την οποιαδηποτε παραποίηση του εθνικού ύμνου;
Κατ' αρχάς χαίρομαι που οι φίλοι και οι συγγενείς σου με διαφορετική σεξουαλική ταυτότητα ήταν αρκετά τυχεροί ώστε να μην χρειαστεί να αντιμετωπίσουν bullying, ξύλο κλπ. Δυστυχώς όμως αυτό δεν ισχύει για όλους και αν νομίζεις ότι τέτοιου είδους περιστατικά δεν συμβαίνουν στην Κύπρο του 2023 επειδή απλά δεν έτυχε να τα δεις στον δικό σου κοινωνικό περίγυρο, πρέπει να βγεις λίγο πιο έξω από τον μικρόκοσμό σου. Κι εγώ έχω φίλους μαύρους που είναι ευτυχισμένοι με τη ζωή τους και δεν έτυχε να πέσουν θύματα ρατσιστικής βίας. Δηλαδή αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει ρατσισμός εναντίον των μαύρων; Έγραψες αυτολεξεί: "Δηλαδή, να γράψω εγώ ένα έργο το οποίο θα προσβάλλει «μειονότητες» ή τέλος πάντων αμνοερίφια οργανωμένα σε κοινωνικές ομάδες. Είναι έτοιμοι όλοι αυτοί να με δουν να σατιρίζω μαύρους, γκέι, τρανς, γυναίκες και μουσουλμάνους;" ΟΚ, το είπες υποθετικά. Κι εγώ υποθετικά σου απάντησα ότι αν το κάνεις, θα είσαι μαλάκας. Ο λόγος ύπαρξης της σάτιρας-από την εποχή του Αριστοφάνη-είναι να χτυπά την εξουσία και όχι τον αδύναμο. Εξουσία είναι οι εθνικιστές και το παπαδαριό, όχι οι μαύροι και οι γκέι.
Ανώνυμε των 3:34: Επαναλαμβάνω για 100η φορά και ελπίζω τώρα να γίνω αντιληπτός. Υποστηρίζω την απόλυτη ελευθερία της έκφρασης δεδομένου ότι αυτή γίνεται αποδεκτή κι από τις δύο πλευρές. Από τη στιγμή που εκτίθεσαι χωρίς όρια, ναι, ελλοχεύει ο κίνδυνος να αντιδράσουν οι θεατές. Ιδού το νόημα που ψάχνεις: μπορείς να σέβεσαι τις ευαισθησίες των άλλων και να σέβονται και αυτοί τις δικές σου. Πολύ καλώς καιγόταν το θέατρο στη δεκαετία του '70, συμφωνώ και υπερθεματίζω. Το θέατρο πρέπει να καίγεται για όλες τις περιπτώσεις όμως, και όχι μόνο όταν θέτει στο στόχαστρο θρησκευτικούς ηγέτες. Δεν μπορούν να εφαρμόζονται δύο μέτρα και δύο σταθμά, ούτε να έχετε και τον σκύλο χορτάτο και την πίτα ολόκληρη.
Ανώνυμε των 3:38: Όπως προείπα και το επαναλαμβάνω για 2η φορά και ελπίζω τώρα να γίνω αντιληπτός: Δεν κοιμάμαι και ξυπνάω με την έγνοια του εθνικού ύμνου. Αλλά αν θέλετε να δείξω ανοχή σε τέτοια θέματα, θα πρέπει να δείχνετε κι εσείς την ανάλογη όταν σας θίγουν τις δικές σας ευαισθησίες. Ο Εθνικός ύμνος εξυμνεί τους αγώνες και τις θυσίες αυτού του λαού για ελευθερία και αυτοπροσδιορισμό. Δεν είναι για να τον παραποιεί και να τον κοροϊδεύει η κουτσή Μαρία. Εξ ου και όλοι οι λαοί στέκονται σε στάση προσοχής όταν τον ακούν (και μαντέψτε, δεν το κάνουν μόνο οι Έλληνες που νομίζουν ότι είναι αρία φυλή, το κάνουν όλοι οι λαοί παγκοσμίως, εκτός από κάτι βλήματα της αριστεράς τύπου Τσίπρα που αδυνατούν να συλλάβουν τη σημαντικότητα του). Εξ ου και ο εθνικός ύμνους προστατεύεται περαιτέρω από τη Νομοθεσία ως ποινικό αδίκημα από τον εξευτελισμό του. Ναι, δεν θα βάλω τη γάτα μου να κλαίει επειδή μπορεί να τον κορόιδεψαν στο θεατράκι του κάθε πικραμένου, αλλά αν θέλετε εσείς ανοχή στις ευαισθησίες σας θα πρέπει να σέβεστε και τις δικές μας. Είναι πολύ απλό, απορώ γιατί επιμένετε να το προσπερνάτε.
Ανώνυμε των 10:43. Το να ζητάς να βγω από τον μικρόκοσμο μου, λειτουργεί και αντίστροφα. Γιατί δεν βγαίνεις εσύ από τον δικό σου μικρόκοσμο και να μπεις στον δικό μου που είναι λίγο πιο όμορφα τα πράγματα και εστιάζεις σε μίζερες καταστάσεις οι οποίες τολμώ να πω ότι τις περισσότερες φορές αφορούν και άτομα που τους αρέσει να θυματοποιούνται; Στην Κύπρο του 2023 μπορεί να συμβαίνουν άσχημες καταστάσεις, αλλά δεν είναι το ίδιο πολλές με το όσες ήταν το '50 και το '60. Γενικότερα θεωρώ πως υπάρχει πρόοδος σε όλους τους τομείς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το να θεωρείς ότι μια μέρα θα εκλείψουν όλα τα αρνητικά φαινόμενα είναι ουτοπικό και ακατόρθωτο. Οπότε το επιχείρημα να βγω από τον μικρόκοσμο μου δεν στέκει. Δεν μου απάντησες υποθετικά, εν τω μεταξύ, δεν ήταν τέτοια η πρόθεση σου από το ύφος και τον τόνο σου. Εν πάση περιπτώσει, όσον αφορά το καταληκτικό σου σχόλιο "η σάτιρα χτυπά την εξουσία και όχι τον αδύναμο" να μου επιτρέψεις να διαφωνήσω. Το παπαδαριό και οι εθνικιστές έπαψαν προ πολλού να αποτελούν εξουσία υπολογίσιμη. Και δεν θεωρώ καθόλου τους μαύρους και τους γκέι αδύναμους. Κατ' ακρίβεια δεν θεωρώ ότι το χρώμα και η σεξουαλική προτίμηση συνδέονται με οποιονδήποτε τρόπο με τη δύναμη, την επιτυχία ή την αποτυχία. Κανένας άνθρωπος πετυχημένος και συγκροτημένος δεν καθορίζεται ή και αυτοπροσδιορίζεται από το χρώμα του ή το σεξουαλικό του προσανατολισμό. Αυτά τα θεωρώ πολύ χωριάτικα και παρωχημένα πιστεύω. Σόρρι.
Δεν κατάλαβες τι είπα και απαντάς άλλα ντ'άλλων. Το θέατρο καιγόταν στην κυριολεξία από ανθρώπους δογματικούς και φανατισμένους οι οποίοι θεωρούν προσβολή το να καταπιαστεί κάποιος με συγκεκριμένες θεματολογίες, όπως κι αν το κάνει, είτε το κάνει με σεβασμό είτε χωρίς. Δεν μπήκαν καν μέσα να το δουν για να κρίνουν τι ισχύει απ' τα δύο, όπως κρίνεις και 'συ ένα θεατρικό για το οποίο δεν έχεις προσωπική άποψη και θεωρείς ότι δεν πρέπει να έχεις κιόλας διότι σου αρκεί το ότι παραποιήθηκε ο εθνικός ύμνος και ό,τι δημοσιοποιήθηκε στα μίντια. Δεν είναι έτσι. Αν το μυαλό σου δεν μπορεί να συλλάβει αποχρώσεις τότε δεν έχεις σχέση με την τέχνη, άρα κακώς ανοίγεις τέτοιες συζητήσεις, τσουβαλιάζεις τα πάντα και παραπληροφορείς. Μείνε σε αυτά που ξέρεις και σταμάτα να συμπεριφέρεσαι λες και έχεις πιάσει το Θεό απ' τα αρχίδια. Εμείς ξέρουμε τι είναι ο εθνικός ύμνος και τι συμβολίζει, μάλλον εσύ δεν ξέρεις τι είναι τέχνη και τι ελευθερία της έκφρασης. Παραποίηση του εθνικού ύμνου δεν ισούται με κοροιδία και αυτό που λες για τον σεβασμό των ορίων είναι άλλο πράγμα απ' την ελευθερία της έκφρασης. Τα "είμαι υπέρ αλλά υπό όρους" κι ενώ εσύ στην πράξη επιλέγεις να φιμώνεσαι ο ίδιος για να "σεβαστείς τα όρια" του άλλου και παράλληλα επικροτείς κι αυτόν που βρίζει τον ηθοποιό μέσα στο θέατρο (χωρίς να ξέρεις καν αν έχει δίκιο) ή αυτόν που σηκώνεται και φεύγει, είναι μαλακίες. Ο άνθρωπος που πραγματικά ενστερνίζεται την ελευθερία έκφρασης, δεν συμπεριφέρεται με τέτοιο τροπο. Κάθεται, παρακολουθεί μέχρι τέλους κι αν η παράσταση δεν είναι της αισθητικής του ή της ιδιοσυγκρασίας του, απλούστατα δεν εντάσσει τα μηνύματά της στην κουλτούρα του. Τα υπόλοιπα είναι νταηλίκια και κομπλεξιλίκια, απ' όποιον κι αν προέρχονται.
"ο εθνικός ύμνος προστατεύεται περαιτέρω από τη Νομοθεσία ως ποινικό αδίκημα από τον εξευτελισμό του"
Απ' ότι ξέρω στην πιο προηγμένη χώρα του κόσμου (Σουηδία) η νομοθεσία προστατεύει την ελευθερία της έκφρασης χωρίς όρια. Και τον εθνικό ύμνο επιτρέπεται να κοροϊδέψεις, και τη σουηδική σημαία να κάψεις δημόσια, και τη Βίβλο και το Κοράνι και ό,τι άλλο θέλεις. Just saying.
@Anti-Christos και ’γω για τελευταία φορά, λοιπόν, σου απαντώ ότι το να πιάσεις στο στόμα σου τον εθνικό ύμνο παραποιώντας τους στίχους του στο πλαίσιο μιας θεατρικής παράστασης δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι τον «περιπαίζεις» κι ότι «εκτίθεσαι χωρίς όρια». Αυτό είναι δικό σου συμπέρασμα και είναι επισφαλές, ιδίως αφού δεν ξέρεις το έργο για το οποίο μιλάς και ποιο ήταν το νόημα της παραποίησης των στίχων. Αφού, δε, υποστηρίζεις ότι η προσβολή είναι καθαρά προσωπικό θέμα και δεν επιδέχεται αντικειμενική κρίση, τότε κλάφ’ τα Χαράλαμπε.Ας μη λέμε τίποτα τότε, διότι σχεδόν όλα μπορεί να εκληφθούν ως προσβλητικά αν το μέτρο μας είναι ο ένας μόνο θεατής. Ας μην θίγει το θέατρο κανένα τέτοιο θέμα κι είθε ας μην γράψει κανένας συγγραφέας ξανά τις λέξεις «μαύρος», «γκέι», «εθνικός ύμνος», «αγώνας της ΕΟΚΑ» κτλ. γιατί κάποιοι θίγονται άμα τη εμφανίσει, μόνο και μόνο απ’ τις ορολογίες. Αυτό το λέω διότι έφερες ως παράδειγμα τη δική σου στάση όταν σου ζητήθηκε να παίξεις στο έργο που σατίριζε τον αγώνα της ΕΟΚΑ (ποιο έργο είναι αυτό, αλήθεια;). Γιατί δεν το έκανες, αφού σε προστατεύει η ελευθερία της έκφρασης κι αφού την υποστηρίζεις άνευ εξαιρέσεων κιόλας; Το πολύ πολύ να σηκωνόταν κάποιος να σε βρίσει. Και τι έγινε (σύμφωνα με σένα πάντα);
Ο θεατής που αντέδρασε θα μπορούσε κάλλιστα να είχε άδικο. Θα μπορούσε να είχε παρερμηνεύσει την πρόθεση του συγγραφέα όντας προκατειλημμένος, απλά και μόνο επειδή το έργο περιστρεφόταν γύρω από έναν έρωτα ενός Τούρκου και μιας Ελληνίδας, όπως ακριβώς κάνεις και εσύ στην ανάρτησή σου. Δεν άφησες κανένα χώρο για το ενδεχόμενο αυτό σ’ αυτά που γράφεις, όμως. Αντιθέτως, είσαι πεπεισμένος ότι είχε δίκαιο που έβρισε τον ηθοποιό. Ειρωνεύεσαι τον τίτλο του έργου, λες ότι το μήνυμά του (που εξακολουθώ να μην καταλαβαίνω που το ξέρεις αφού δεν το είδες) προκύπτει από «αριστερές παπάντζες», αποκαλείς «ατάλαντους» και «αργόσχολους» τους συντελεστές κ.ο.κ. Από εκεί προκύπτει και το σχόλιό μου περί ανθελληνισμού των θεατών.
Ανώνυμε των 4:13: Δεν ξέρω πόσες φορές πρέπει να αναφέρω ότι δεν σχολιάζω την παράσταση αλλά το συμβάν με τον θεατή και τον ηθοποιό. Το έγραψα 150 φορές. Δεν ξέρω γιατί επιμένεις να μην το βλέπεις. Όταν θίγεις δεξιούς είσαι ακτιβιστής και ποιείς τέχνη. Όταν θίγεις αριστερούς είσαι μισάνθρωπος φασίστας.
Δεν συμπεριφέρομαι σαν να έχω πιάσει τον Θεό απ' τα αρχίδια. Υποστηρίζω την άποψη μου κι αυτό είναι που σου προκαλεί νευράκια κι υστερία. Το ότι δεν πείθεις.
Επίσης, περιπλέκεις αυτά που αναφέρεις στο τελευταίο σου σχόλιο και είναι δύσκολο να σου απαντήσω ξεχωριστά στο κάθε ένα γιατί δεν διακρίνω ψύχραιμα επιχειρήματα. Θεωρώ ότι τα Ελληνικά μου είναι ξεκάθαρα και ο νοών νοείτο. Επίσης έχω επαναλάβει και γράψει τις θέσεις μου πολλές φορές σε αυτά τα σχόλια και δεν θεωρώ ότι έχω να προσθέσω οτιδήποτε. Είμαι υπέρ της ελευθερίας της έκφρασης σε όλες τις μορφές της, φτάνει να γίνεται ανεκτική όταν αυτή θίγει και τις δικές σας ευαισθησίες. Αν κρίνω από τον καταιγισμό των σχολίων σας, μάλλον επιβεβαιώνομαι.
"Εμείς ξέρουμε τι είναι ο εθνικός ύμνος και τι συμβολίζει". Ποιοι εσείς; Γράφεις εκ μέρους πολλών; Έχεις πάρει κάποια εξουσιοδότηση να εκπροσωπήσεις κάποια ομάδα, κάποιο σύλλογο, κάποια φυλή; Τη γνώμη σου παραθέτεις, απλά. Δικαιούσαι να διαφωνείς αλλά όχι να θεωρείς ότι υπερέχεις. Μάλλον άλλος/η ορέγεται τα αρχίδια του Θεού αν κρίνω από το ύφος και τον τόνο σου.
Ανώνυμε των 9:34: Παίρνεις τη συζήτηση αλλού. Αυτό που σου λέω είναι ότι ο Εθνικός Ύμνος είναι ευαίσθητη χορδή και δεν τον αγγίζουμε. Αφού ο δημιουργός είναι έτοιμος να τον παραποιήσει έστω και καλόπιστα ας είναι έτοιμος να δεχτεί και τις συνέπειες και αντιδράσεις του κοινού. Στο κείμενο που ανάρτησα δεν εξετάζω την πρόθεση. Εξετάζω την ανεκτικότητα της άλλης πλευράς σε αντίστοιχες καταστάσεις. Εγώ αυτό που λέω και το έχω γράψεις 10.000 φορές ως τώρα είναι ότι αφού θεωρείτε ότι μπορείτε να παίζετε με τον εθνικό ύμνο, να δεχτείτε ότι άλλοι μπορεί να παίξουν και με τα δικά σας σύμβολα. Και τότε δεν θα σας αρέσει, αφού οποιαδήποτε αναφορά και μομφή προς την εκάστοτε "μειονότητα" θεωρείται επίθεση. Εγώ είμαι υπέρ να λέγονται τα πάντα! Αλλά έχω επίγνωση και του πού ζω και λαμβάνω υπόψιν την περιρρέουσα ατμόσφαιρα και την ετοιμότητα της εκάστοτε κοινωνίας να δεχτεί ή να απορρίψει πράγματα. Δεν έχω θέμα να θίξεις τον αγώνα της ΕΟΚΑ, ξέρω όμως που ζω. Και επειδή ξέρω ότι ανάμεσα τους θεατές δυνατόν να υπάρχει κόσμος που δεν θέλει να τον αγγίζουμε, απλά προχωρώ και τον παραλείπω.
Είναι διαφορετικό το τι πιστεύω και διαφορετικό το τι εφαρμόζω. Έτσι είναι η ζωή. Μπορεί να θεωρώ π.χ. ότι ένας συνάδελφος είναι κλέφτης, μαλάκας και τεμπέλης. Έχω κάθε δικαίωμα να του το πω. Δεν το κάνω όμως. Ξέρω ότι θα αντιδράσει. Επιλέγω δηλαδή, το πως θα συμπεριφερθώ! Η ελευθερία της έκφρασης δεν έχει να κάνει με την επιλογή μου να σιωπήσω προκειμένου να έχω το κεφάλι μου ήσυχο.
@Anti-Christos γράφεις μεν ότι δεν σχολιάζεις την παράσταση, όμως κατακρίβειαν και την σχολιάζεις και την ειρωνεύεσαι σε πολλά σημεία. Δεν επικεντρώνεσαι μόνο στο περιστατικό. Ξαναδιάβασε το κείμενο που έγραψες και θα το δεις.
Ας πούμε ότι εσύ είσαι υπέρ της ελευθερίας έκφρασης, παρ’ ότι εσύ δεν επιλέγεις να εκφραστείς ελεύθερα σ’ όλες τις περιπτώσεις. Αυτό το σχόλιο πώς συνάδει με τη δήλωση ότι είσαι υπέρ;
«"Δέκα ατάλαντοι αργόσχολοι" γιατί μόνο τέτοιοι θα έμπαιναν στη διαδικασία να παίξουν ένα έργο που γνωρίζουν ότι εκ των πραγμάτων θα προκαλέσει το λαϊκό αίσθημα. Αν είχαν μισό δράμι νου θα αρνούνταν να μπουν σ' αυτή τη διαδικασία. Θα ήξεραν να σέβονται τα όρια του καθενός.»
Δηλαδή αν ήσουν εναντίον, πώς θα διαφοροποιούνταν η στάση σου;
Εγώ δέχομαι ότι μπορεί κάποιος να σατιρίσει και μειονότητες και δεν θεωρώ πως κάθε αναφορά είναι απαραίτητα επίθεση. Αυτό ακριβώς προσπαθώ να αντιπαραβάλω και σε σένα. Υπάρχουν τρόποι και τρόποι να το κάνει κανείς, γι’ αυτό και δεν συμφωνώ με το τσουβάλιασμα που κάνεις στην ανάρτησή σου, η οποία είναι γεμάτη από αβάσιμες εικασίες και στερεοτυπικές και ημιμαθείς, σχετικά με το έργο, αναφορές. Είναι σαν να ήθελες απλώς να βρίσεις τους αριστερούς με αφορμή το βρισίδι που έριξε ένας θεατής σε έναν ηθοποιό που εσύ εικάζεις πως είναι αριστερός επειδή χρησιμοποίησε τη λέξη «φασίστας». Την οποία ορθώς χρησιμοποίησε απέναντι σε κάποιον που διέκοψε μια θεατρική παράσταση βρίζοντας.
Δεν είναι ανάλογη η συνθήκη που περιγράφεις με τον συνάδελφο φίλε. Ατυχέστατη η σύγκριση. Ο συνάδελφος είναι κάποιος με τον οποίο συνεργάζεσαι και συνυπάρχεις, επί ίσοις όροις, σε έναν επαγγελματικό χώρο. Δεν τον επέλεξες εσύ. Στο θέατρο, πληρώνεις εισητήριο για να πας και πληρώνουν κι οι υπόλοιποι, οπότε βγάζεις το σκασμό και παρακολουθείς χωρίς να ενοχλείς. Εξάλλου, ο δημιουργός κι ο ηθοποιός δεν επιτίθενται σε κανέναν επί προσωπικού, γι’ αυτό και δεν στέκει η άποψη "ας μην θίξουν αυτό το θέμα εξ αρχής, αφού κάποιοι ενοχλούνται". Λες κι είναι εντάξει κάποιος να προσβάλλεται από μια θεατρική παράσταση ωσάν να τον βρίζει ο συνάδελφός του.
- Τα κείμενα γράφονται συχνά εν βρασμώ. Θα πρέπει να μπορείτε να τα ψυχολογείτε ως αναγνώστες και να ξέρετε πώς και γιατί γράφτηκαν όπως γράφτηκαν. Αν θεωρείς ότι ήταν μία τέλεια ευκαιρία να βρίσω τους αριστερούς, καλά το σκέφτηκες, τέτοιες ευκαιρίες δεν χάνονται.
- Το να είμαι υπέρ σε κάτι δεν συνεπάγεται ότι το υιοθετώ κατ' ανάγκη. Είμαι υπέρ της κατοχής όπλων, αυτό δεν σημαίνει ότι θα αγόραζα ένα. Είμαι κατά των αμβλώσεων, αυτό δεν σημαίνει ότι θα υποχρεώσω μία γυναίκα να κυοφορήσει με το ζόρι. Είμαι υπέρ της απόλυτης ελευθερίας της έκφρασης αλλά ξέρω και που να σιωπώ. Δεν είναι δύσκολο.
- Αν ήμουν εναντίον, θα υποστήριζα να μπουν μέσα με τις μαγκούρες και να τους σπάσουν στο ξύλο. Εγώ αναγνωρίζω το δικαίωμα τους να λένε ό, τι θέλουν. Να αναγνωρίσουν και αυτοί ότι στα δικά μας μάτια είναι εντεταλμένοι αργόσχολοι που παίζουν μαλακίες με μοναδικό σκοπό την πρόκληση ως πρόκληση και τίποτε περισσότερο.
- Δεν είναι όλα τόσο νερόβραστα σ' αυτή τη ζωή. Σε μία πατρίδα που έχει δεχτεί εισβολή, που κρατάται παράνομα, και των οποίων οι κάτοικοι στερούνται βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, το να αναμένεις ότι θα βγεις να παίξεις έργο ελληνοτουρκικής φιλίας και θα παραποιήσεις και τον εθνικό ύμνο χάριν της τέχνης και θα αναμένεις ότι από κάτω δεν θα ξεσηκωθεί κανένας, είναι σαν να ζεις σε άλλη πραγματικότητα ή να μην μπορείς να συλλάβεις το μέγεθος του φάουλ που διαπράττεις. Υπάρχουν ευαισθησίες εδώ. Δεν είναι όλοι οι Κυπραίοι ττόππουζοι και εθνικά ευνουχισμένοι. Προφανώς το να διακόπτεις μια παράσταση απλά και μόνο επειδή διαφωνείς είναι αγενές. Αλλά νομίζω δεν έχετε καταλάβει ακόμα ότι αυτές οι ελληνοτουρκικές φιλίες εδώ δεν πείθουν. Το Μπαρμπαρός ως πριν δυο χρόνια έπλεε στα ανοιχτά της Λεμεσού. Και ο Ερντογάν πέρσι δήλωνε ότι θα έρθει νύχτα. Δεν χωρούν τέτοια εργάκια με μπακλαβαδάκια εδώ! Να πάτε να τα παίξετε σε ηλίθιους.
Ξεκινήσαμε απ' το ότι τα κείμενα γράφονται εν βρασμώ για να καταλήξουμε ότι και τα σχόλια, μάλλον, εν βρασμώ γράφονται και δικαίως, αφού και το Μπαρμπαρός έπλεε στα ανοιχτά της Λεμεσού μέχρι πριν δυο χρόνια. Πάντως, βλέπω πως συνεχίζεις να μην σχολιάζεις το έργο αλλά το περιστατικό...Σωστά. Επίσης, πολύ βολικό να υποστηρίζεις μια άποψη αλλά να μην την εφαρμόζεις! Κι εγώ είμαι εναντίον της ομοφυλοφυλίας, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είμαι κρυφός. Είμαι και εναντίον της κατοχής, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα φάω και το μπακλαβαδάκι μου και δεν θα κάνω και φίλο μου ένα Τούρκο. Αυτό δεν μπορεί να το συλλάβει το μυαλουδάκι σου; Άσε μας κουκλίτσα μου...
Αααα, σε παρακαλώ.
Το ότι το Μπαρμπαρός έπλεε πριν δυο χρόνια στα ανοιχτά της Λεμεσού δεν αναιρεί οτιδήποτε, ούτε κατευνάζει την κατοχή.
Πώς να σχολιάσω το θεατρικό έργο; Αφού δεν το έχω δει και το έχω αναφέρει 100 φορές. Ελληνικά διαβάζετε;
Νομίζω ανώνυμε ότι δεν δικαιούσαι να ζητάς να "σε αφήσω". Με δική σου ευθύνη με επισκέπτεσαι, με δική σου πρωτοβουλία σχολιάζεις. Όπως βλέπεις σου κάνω την τιμή και σου απαντώ ενώ στο 99% όσων αναφέρεις προβάλλεται ύπαρξη χαμηλής πνευματικότητας. Μάλλον εγώ πρέπει να παραπονιέμαι για την ενόχληση.
Δημοσίευση σχολίου