Βρίσε με κι άλλο!

Το 2005, όταν έκανα μεταπτυχιακό στο Media Law, αφιέρωσα τη διατριβή μου στον πολιτικό λίβελλο και πως αυτός αντιμετωπίζεται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Μην φανταστείς ότι ξετρελάθηκα με το θέμα, αλλά κάτι έπρεπε να διαλέξω κι εγώ ο δόλιος για να πάρω το δίπλωμα. Κλειδώθηκα μέσα στην νομική βιβλιοθήκη του Russell Square όλο το καλοκαίρι και διάβαζα διάφορα «λιβελογραφήματα» στον ευρωπαϊκό Τύπο, τα οποία απενεχοποιήθηκαν αργότερα με προσφυγή στο Στρασβούργο. Θυμάμαι τότε, μοιρολογούσα το καλοκαίρι μου το οποίο θυσίασα στο βωμό του μάστερ και όχι στις παραλίες του Sunrise. Και πολύ ορθά το μοιρολογούσα, εφόσον η μοίρα το ΄φερε να ζήσω στην Κύπρο στην οποία οποιαδήποτε μόρφωση εξαργυρώνεται μόνο με απογοήτευση και υπαρξιακά προβλήματα.

Άκουε Χριστόφια μου, να μαθαίνεις (θα στα πω όσο πιο περιληπτικά και λαϊκά γίνεται, αν και όπως δήλωσες πρόσφατα «μπορεί να μην είμαστε νομικοί εμείς οι πολιτικοί, αλλά μετά από τόσα χρόνια στις διαπραγματεύσεις μάθαμε κι εμείς το κατιτίς μας»):

Στην υπόθεση Lingens v Austria του 1986, ένας δημοσιογράφος κατηγορήθηκε ότι συκοφάντησε τον κ. Kreisky, που ήταν τότε αρχηγός του Σοσιαλιστικού κόμματος της Αυστρίας, ότι τάχα έχει δούναι και λαβείν με στρατηγούς των SS! Το αυστριακό Δικαστήριο βρήκε ένοχο τον δημοσιογράφο για λίβελο, αλλά το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ανέτρεψε την απόφαση υπογραμμίζοντας πως «σε μια δημοκρατική κοινωνία τα πολιτικά πρόσωπα οφείλουν να επιδεικνύουν περισσότερη ανοχή προς τα σχόλια, όσο τραβηγμένα και κακεντρεχή είναι αυτά, εφόσον έτσι διαφυλάσσεται ο πολιτικός διάλογος και η Δημοκρατία.»

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έλαβε παρόμοια απόφαση και σ’ άλλη μια αυστριακή υπόθεση, την Oberschlick v Austria (No2) του 1991, που αφορούσε την προσφώνηση ενός πολιτικού αρχηγού ως «ηλίθιο» επειδή δήλωσε πως στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο «και οι δυο πλευρές πολεμούσαν για τα αγαθά της ειρήνης και της ελευθερίας!» Όπως ήδη καταλάβατε, ο δημοσιογράφος κατηγορήθηκε και καταδικάστηκε από το εθνικό αυστριακό Δικαστήριο για λίβελο, για να αθωωθεί λίγο αργότερα πανηγυρικά από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το οποίο ανέφερε μεταξύ άλλων: «η λέξη ‘ηλίθιος’ μπορεί από μόνη της να είναι συκοφαντική, αλλά μέσα από τον τόνο ολόκληρου του άρθρου, μπορεί να γίνει αποδεκτή, εφόσον δεν υπερβαίνει τα εσκαμμένα και δεν αφορά την αυτήν καθαυτήν προσωπικότητα του πολιτικού, αλλά το έργο του!»

Υπάρχουν βέβαια, και αποφάσεις, από άλλες χώρες όπου το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δεν ήταν έτοιμο να υιοθετήσει μια επιεική αντιμετώπιση προς προσβλητικά άρθρα για τους πολιτικούς. Αλλά το θέμα μας είναι ότι η γενική πολιτική του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου είναι να υποστηρίζει σθεναρά την ελευθερία της έκφρασης όπως αυτή εδραιώθηκε στο Άρθρο 10 της Συνθήκης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Αυτά, τα μαθαίναμε το 2005! Μετά, γύρισα στην Κύπρο και εν έτει 2009, μαθαίνω άλλα. Προχθές, η ευφυέστατη κυπριακή αστυνομία συνέλαβε τέσσερα άτομα επειδή κατά τη διάρκεια αντικατοχικής εκδήλωσης «εξύβρισαν τον Πρόεδρο». Η "εξύβριση πολιτικού" βεβαίως, είναι διαφορετικό αδίκημα από τον λίβελλο και τη συκοφαντία. Επομένως οι πιο πάνω αποφάσεις που ανέφερα ίσως να μην μπορούν να εφαρμοστούν εδώ ως υπερασπίσεις. Αλλά αναρωτιέμαι: Τι σόι κράτος μπορεί να είναι αυτό, το οποίο θεσπίζει νόμο για την απαγόρευση εξύβρισης του προέδρου;

Και εν πάση περιπτώσει, εφόσον ο λίβελλος μπορεί να προκληθεί και με λόγια, άρα και με εξύβριση, γιατί να μην μπορεί να αμυνθεί ο «υβριστής» με ασπίδα του την ελευθερία της έκφρασης; Ποιος είναι τέλος πάντων ο Πρόεδρος και χαίρει ασυλίας; Ο Θεός; Που και Θεός να ήταν, θα είχε καλύτερα πράματα να ασχοληθεί, παρά να συλλάβει τέσσερις αχάπαρους που τον έβρισαν εν θερμώ, σε μια διαδήλωση.

Δεν γνωρίζω πώς ακριβώς αποκάλεσαν οι διαδηλωτές τον πρόεδρο και αυτός έχασε τον ύπνο του. Διάβασα στις εφημερίδες όμως, ότι τον είπαν «προδότη-καταδότη.» Είναι εξύβριση αυτή; Για μένα εξύβριση θα ήταν να αποκαλέσεις τον άλλον πούστη, μαλάκα, ππεζεβέγκη, διαιτητή. Το «προδότης-καταδότης» πιο πολύ για λίβελος μου κάνει εμένα. Και σ' αυτή την περίπτωση είναι προφανές πως το "προδότης" δεν αγγίζει τις αξιοθαύμαστες πτυχές της προσωπικότητας του προέδρου μας, αλλά υπαινίσσεται το πενιχρό πολιτικό του έργο. Το οποίο όπως έδειξαν οι πιο πάνω υποθέσεις δεν τυγχάνει ασυλίας. Δεν είμαστε στο Survivor εδώ!

Αλλά φίλε μου, είναι για να δεις, ότι αν αποφασίσεις να ζήσεις εδώ, δεν χρειάζεσαι πτυχίο, ούτε σχολείο. Ανοίγεις ένα καφέ, ένα bingo place στην καλύτερη, και είσαι ευτυχισμένος. Όχι να τρως τα νιάτα σου στα πτυχία για να σου τα καταργεί εν μία νυχτί το κράτος των Ζουλού!