Τηλεοπτική Μουρμούρα

Μπορεί κάποιος να μου εξηγήσει γιατί ο Κυπραίος πρέπει να βλέπει Κυπραίους στην τηλεόραση για να ψυχαγωγηθεί; Αυτή η μόδα που πρέπει όλα να προσαρμοστούν στα κυπριακά δεδομένα και επίπεδα για να ικανοποιηθεί ο ιθαγενής δεν είναι τα μάλα υποτιμητική; Γιατί τα πάντα πρέπει να προσαρμόζονται στο κυπριακό γίγνεσθαι για να αποκτούν υψηλή τηλεθέαση; Είμαστε λαός καθυστερημένος; Ρητορικόν το ερώτημα.

Το πρώτο σοκ το είχα πάθει όταν άρχισαν να προσαρμόζονται θεατρικά νεοελληνικά έργα στην κυπριακή διάλεκτο. «Για να είναι πιο κοντά στο τοπικό κοινό» έλεγαν οι παραγωγοί. Δεν άλλαζαν απλά δυο τρεις αναφορές σχετικές με την πολιτική σκηνή της Ελλάδας για να γίνουν πιο κατανοητές από τους Κυπρίους. Άλλαζαν τα πάντα. Το ‘έχεις’ έπρεπε να προφέρεται ‘έσιεις’ για να προκαλεί γέλιο. Το ‘εσύ’ έπρεπε να γίνει ‘εσού’ για να φύρνεται το κοινό. Λώρης και Τσιάκκας οι πρώτοι διδάξαντες και ακολούθησαν κι άλλοι σύγχρονοι τραγικοί.

Απόρησα. Τόσα χρόνια βλέπαμε μια χαρά θέατρο στην Κύπρο και ουδέποτε είχαμε πρόβλημα ταύτισης με τους ήρωες ή κατανόησης της υπόθεσης επειδή ομιλούσαν την κοινή ελληνική. Με θίγει ακόμη και ως σκέψη το ενδεχόμενο να ήταν αυτή το πρόβλημα. Γιατί μετά το 2000 έπρεπε όλα να έχουν κυπριακές αποχρώσεις για να απορροφηθούν από το ευρύ κοινό; Ξανά ρητορικόν το ερώτημα. Μην σας υπενθυμίζω την καθυστερημάδα σας σε κάθε παράγραφο και με πείτε κολλημένο.

Αλλά φταίνε και οι ηθοποιοί μας. Που το ανέχτηκαν και το συντήρησαν όλο αυτό το χάλι. Να παίζουν δηλαδή τον «Κυπραίο καραγκιόζη» με κάθε ευκαιρία. Που έχουν καταντήσει σε όλες τις σειρές που συμμετέχουν να παίζουν απλά τον «Κυπραίο». Δεν είδα ποτέ Κύπριο ηθοποιό να συμμετέχει σε ελληνική σειρά και να μην παριστάνει τον Κύπριο. Ή, τέλος πάντων, να μην είναι η καταγωγή του καίριο χαρακτηριστικό του ρόλου του. Σαν τους Πόντιους στα ανέκδοτα. Η Μαριέλλα Σαββίδου στην Εθνική Ελλάδος του Καπουτζίδη έκανε την Κύπρια (υπέροχα την υποδύθηκε, την αγάπησα τα ξαναείπαμε, αλλά μέχρι εκεί), η Μαρία Φιλίππου από τον καιρό του «Εμείς κι Εμείς» την Κύπρια έπαιζε. Και το αποκορύφωμα είναι το πρόσφατο δίδυμο των Αρτεμίου και Σοφοκλέους στο «Μην Αρχίζεις τη Μουρμούρα».

Γιατί έπρεπε σώνει και καλά να ενταχθεί κυπριακό ζευγάρι στη σειρά; Οι υπόλοιποι χαρακτήρες δεν έβγαζαν γέλιο; Έπρεπε να δουν οι Κυπραίοι την Αρτεμίου με τη φουκού στην Αθήνα και τον Σοφοκλέους με τις αγγλικού τύπου πρίζες να ζορίζεται για να ταυτιστούν και να γελάσουν; Τι κατάντια! Λες και είμαστε διαφορετική κατηγορία χιούμορ και πρέπει να εκπροσωπούμαστε παντού, να καλύπτουμε ειδικές ανάγκες.

Παρεμπιπτόντως, να πω ότι παρακολούθησα λίγο τη σειρά και τη βρήκα εντάξει. Την περίμενα πολύ χειρότερη, σε πρότυπα σαββατιάτικου σκετς. Δεν ήταν. Ήταν αρκετά προσεγμένη και κατάφερε να ξεφύγει από το αναμενόμενο πρότυπο του χωρκάτη Κυπραίου που παντρεύεται μια μπίμπο χωρκάτα και σέρνουν τη φωνή τους αλαλάζοντας άπλετα "ρε αγάπηηη" και "ρε μωρόοο",  ώσπου να πεθάνουμε. Στα θετικά το καταγράφω αυτό. Είναι εμφανής η εξέλιξη. Αλλά μόνο και μόνο η ιδέα ότι για να ανεβούν οι τηλεθεάσεις οι Κυπραίοι πρέπει να δουν Κυπραίους, μου προκαλεί λύπη. Θυμήθηκα τα φοιτητικά μου χρόνια, τότε που οι Κύπριοι γκετοποιούνταν στην εστία για να επιβιώσουν. Ε, το ίδιο και στην τηλεόραση. 

Το παράδοξο είναι ότι αυτό το φαινόμενο συμβαίνει μόνο με τις ελληνικές σειρές. Όταν προβάλλονται ξένες κωμωδίες, μια χαρά τις παρακολουθούν όλοι. Δεν είδα κανέναν να μεταγλωττίζει τους «Friends» χάριν εξοικείωσης του ευρύτερου κοινού με τη γλώσσα. Δεν είδα ποτέ τον Ριτζ και τη Μπρουκ της Τόλμης και Γοητείας να μιλούν κυπριακά για να καταλάβει η 80αρα γριά από την τελευταία σπηλιά της Πάφου την υπόθεση. Αυτό το κόμπλεξ με την κυπριακή διάλεκτο, μόνο στις ελληνικές σειρές μας βγαίνει. Αυτό σαν παρένθεση.

Ας το ξευτιλίσουμε περαιτέρω το ζήτημα.

Σκεφτήκατε ποτέ αν η συμμετοχή Κυπρίων σε ελληνικές σειρές αποτελούσε προϋπόθεση για να προβληθούν στην Κύπρο; Σκεφτήκατε ποτέ πώς θα ήταν οι «Απαράδεκτοι;» Αντί για τον Βλάσση Μπονάτσο να βλέπατε τον Πανίκο Πιλάλη ως τον κολλητό του Μπέζου; Πώς θα σας καθότανε αν στους «Μεν» και τους «Δεν» αντί για τον Τίμο και τη Νανά Σταμάτη, οι γείτονες ήταν ο Τσουρής και η Πόπη Αβραάμ; Θα το βλέπατε με την ίδια αγάπη; Εμένα μόνο η εικόνα τους μου προκαλεί αποστροφή. Πώς θα σας φαινόταν αν στης «Ελλάδος τα Παιδιά» έκανε γκεστ ο Κωστάκης Κωνσταντίνου ως αλφάδι; Πρωτότυπο και ευφάνταστο, ε; Αν στο «Παρά Πέντε» δεν ήταν η Θεοπούλα και η κυρία Σοφία και είχαμε τον Αργυρίδη και τον Κωνσταντίνου σαν «Πόπη και Άντζελα;» Μην μου πείτε, αυτό θα πει ποιότητα!

Ομοίως, πως θα σας φαινόταν αν ο Γιάγκος Δράκος είχε έναν μακρινό ξάδελφο στην Κύπρο, που θα υποδυόταν ο Γιώργος Ζένιος και ο οποίος θα ζητούσε μερίδιο από τα κέρδη της Giant; Πώς θα σας φαινόταν αν οι «Τρεις Χάριτες» δεν είχαν θεία τη Μπεμπέκα αλλά τη θεία Δώρα από την Κύπρο; Πώς θα σας φαινόταν αν η Χαρούλα Πεπονάκη δεν είχε για καφετζή τον Φοίβο, αλλά αυτόν τον σβηστό τύπο από τη σειρά του Καφενείου στο ΡΙΚ1;

Την Κακουράτου την αγαπώ. Τη δεκαετία του '80 Σάββατο παρά Σάββατο ήμουν στο Μιμόζα και έβλεπα τις επιθεωρήσεις της. Μπορεί να αποτελεί κι αυτή μια καρικατούρα του εαυτού της, αλλά τουλάχιστον ήταν ξεχωριστή, αυθεντική και σημάδεψε μια ολόκληρη εποχή. Σε όλα τα πιο πάνω παραδείγματα, το να συμμετέχει στις τρεις χάριτες θα ήταν το λιγότερο που θα με ενοχλούσε. 

Να, εδώ, ο Σβηστός φέρνει τους καφέδες και η Χαρούλα του λέει "άντε πάαιννε ρε!" Χάλια τα photoshop skills μου, το ξέρω. Αλλά παίρνετε μια ιδέα από το ντεκαντάνς του πράγματος.

Κάποτε, σε 50-100 χρόνια εύχομαι να ξεφύγουμε από το στάτους της καρικατούρας και όσοι ρόλοι Κυπρίων εντάσσονται σε σειρές να εξυπηρετούν τη πλοκή και όχι το χαμηλού επιπέδου τηλεοπτικό κοινό. Όσο εξακολουθούμε να παρουσιάζουμε γραφικούς τύπους ως Κυπρίους για να ταυτιστεί η πλέμπα, μόνο ζημιά προκαλούμε. Τόσο στο γόητρό μας, όσο και στην «τηλεοπτική βιομηχανία» που κατά τη γνώμη μου χειροτερεύει ώσπου πάει.

Μόνο ευγνωμοσύνη αισθάνομαι που πρόλαβα καλή ελληνική τηλεόραση χωρίς ίχνος Κύπρου μέσα!

Φύλο Πορείας

Εγώ ακόμα δεν κατάλαβα προς τι όλη αυτή η φασαρία με την αλλαγή φύλου στα παιδιά και το σχετικό νομοσχέδιο που συζητιέται στην Ελλάδα.

Όταν σπούδαζα child law εις τας Αγγλίας και συζητούσαμε τα περί εκτρώσεως και τα περί συνουσίας στην εφηβεία, η νομολογία έλεγε ότι αν το παιδί κριθεί πως έχει επίγνωση της κατάστασής του, των συνεπειών των πράξεών του κτλ, κτλ, θεωρείται πως μπορεί να συναινέσει άνετα σε σεξουαλική πράξη και να τεκνοποιήσει, και όλα μια χαρά. Κατ’ αναλογία, θεωρώ πως αν ένα παιδί έχει την πνευματική ωριμότητα να αντιληφθεί του τι συνεπάγεται η αλλαγή φύλου και μπορεί να το αποδείξει ενώπιον Δικαστή τεκμηριώνοντας την άποψή του, δεν υπάρχει λόγος να του το στερήσεις. Αν η αλλαγή φύλου θα του επιφέρει ψυχολογική γαλήνη τότε γιατί όχι;

Εξ όσων ακούω, οι αριστεροί προωθούν την πιο πάνω διαδικασία χωρίς την αναγκαιότητα επιστημονικής τεκμηρίωσης. Πολύ κακώς, κατά τη γνώμη μου, αλλά η αριστερά έχει προκαλέσει πολύ μεγαλύτερη ζημιά γενικότερα στην Ελλάδα, και παντού, για να καθόμαστε τώρα να ασχολούμαστε με λεπτομέρειες σαν αυτή.

Άλλη πτυχή της υπόθεσης με απασχολεί εμένα. Η κοινωνική. Σε μία εποχή που ό, τι δηλώσεις είσαι, ενδιαφέρει κανέναν αν στα χαρτιά σου αναγράφεται άρρεν ή θήλυ, διεμφυλικός, ασέξουαλ ή μπαϊσέξουαλ; Χε-στη-κα-με. Σε κάθε περίπτωση αν θέλουμε σε κάνουμε παρέα. Μέχρι να το ποινικοποιήσουν κι αυτό βέβαια. Γιατί εγώ είμαι σίγουρος ότι θα ζήσουμε και εποχές που όχι μόνο θα απαγορεύεται να μιλήσεις αρνητικά για τον οποιονδήποτε, (ό, τι κι αν σου ‘χει κάνει), αλλά θα είσαι υποχρεωμένος και διά νόμου να συναναστρέφεσαι μαζί του και να τον αγαπάς. Μη σου πω να τον λατρεύεις.  

Δυστυχώς, δεν καταλαβαίνω γιατί στις μέρες μας ουδείς εστιάζει στο πιο σημαντικό χαρακτηριστικό που πρέπει να έχει ένας πολίτης για να είναι αρεστός, αποδεκτός και να πορεύεται φυσιολογικά στο ποτάμι της κοινωνίας: Το να είναι χρήσιμος, το να είναι αναγκαίος. Γι αυτά δεν μιλάει κανείς. Θεωρούνται υποδεέστερα χαρακτηριστικά. Είχα διαβάσει / ακούσει μία συνέντευξη του Λάκη Γαβαλά πρόσφατα, στην οποία έλεγε ότι ο ίδιος είναι γυναίκα. Η δήλωση πέρασε στα ψιλά. Και εννοείται πέρασε στα ψιλά καθότι ουδείς κόπτεται για το τι αισθάνεται ο Γαβαλάς. Και πολύ ορθά δεν κόπτεται κανείς είτε αισθάνεται άντρας είτε αισθάνεται γυναίκα. Το θέμα είναι ότι ο Γαβαλάς υπήρξε χρήσιμος στον τομέα του, πριν κηρύξει πτώχευση, και ότι ήταν αναγκαίος στις τηλεοπτικές εκπομπές που συμμετείχε (να θυμηθούμε ότι πέρσι το Μέγκα Κύπρου στήριξε όλη τη σεζόν των καλλιστείων πάνω του, φέρνοντας τον αυθημερόν στη Κύπρο προκειμένου να φέρει τηλεθέαση με τις εκκεντρικές του εμφανίσεις και έξυπνες ατάκες του. Το ίδιο συνέβαινε και στο dancing with the stars στην Ελλάδα πριν λίγα χρόνια).

Μπορώ να σου κατονομάσω δεκάδες διάσημους ανθρώπους αμφιλεγόμενου σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητος που δεν αφορούν κανέναν για το πώς αισθάνονται, αλλά χαίρουν άκρας αποδοχής για το έργον τους. Μας αφορούν για τα τραγούδια που συνθέτουν, για τα θεατρικά έργα που συγγράφουν, για τις αθλητικές τους επιδόσεις, για το πολιτικό τους έργο. Μόνο αν πρόκειται περί καραγκιόζηδων, αργόσχολων, ηλιθίων ο κόσμος επικεντρώνεται στο πώς τον παίρνουν. Όλοι οι υπόλοιποι δρέπουν δάφνες και σεβασμό. Σε νοιάζει αν ο προπονητής του Μελισσανίδη τω καιρώ εκείνο του είχε πει «μπράβο κοριτσάρα μου» κατά τη διάρκεια αγώνων; Ο άνθρωπος σου έφερε χρυσό από ολυμπιάδα! Στο φέρνουνε συχνά; Μήπως σε απασχόλησε πάνω από μία μέρα η παραδοχή του Απόστολου Γκλέτσου πως το ψάρι ψήνεται κι από τις δύο πλευρές; Στη Στυλίδα τον έχουν θεό για τις τομές που έχει κάνει στην τοπική διοίκηση. Nothing else matters. Το ίδιο κι ο Ψινάκης. Πέραν του ότι είχε κερδίσει προ πολλού τον κόσμο με τις ατάκες του στις διάφορες εκπομπές που συμμετείχε, πλέον με τα έργα στον Μαραθώνα και την προβολή που του κάνει, έχει το ακαταλόγιστο. 

Επομένως, σε μία χώρα που παραπαίει, it doesn’t pay και γενικότερα πέη, καλό θα ήταν να εστιάσουμε στο τι προσφέρει ο καθένας με το έργο του. Αυτό θα έπρεπε να διδάσκεται, αυτό θα έπρεπε να αποτελεί την αιχμή του δόρατος, αυτό θα έπρεπει να ήταν το ζουμί.  Από εκεί και πέρα, ό, τι θέλεις δήλωνε, φόρα τακούνια, φόρα φουστάνια, βάλε κι ένα αγγούρι στον κώλο και βγες για βόλτα, ολίγον μας ενδιαφέρει. Δεν θα σε αγαπήσουμε επειδή απλά έτυχε να είσαι αλλιώς. Ούτε θα σε μισήσουμε φυσικά, αλλά αυτό που πρέπει ξαφνικά να αγαπήσουμε με το ζόρι τον κάθε πικραμένο κάποτε πρέπει να το ξεπεράσετε. Όπως προείπα, αν θέλουμε σε παίζουμε, αν θέλουμε σου μιλάμε.  Πρόσφερε για να υπάρχεις, πρόσφερε για να αφοράς.

Nomads

Περιττό να πω και να δηλώσω πόσο πολύ μ’ αρέσουν τηλεπαιχνίδια τύπου Survivor και Nomads. Με το τελευταίο έπαθα παράκρουση, κάθομαι και το παρακολουθώ ανελλιπώς εδώ και μια βδομάδα που ξεκίνησε. Τι κι αν πάνε μόλις τρεις μήνες που τελείωσε το προηγούμενο άθλιο Survivor, η παραγωγή στο Nomads είναι τόσο ανώτερη που ουδόλως με απασχολεί που θα περάσουμε τους επόμενους τρεις μήνες με μια απ’ τα ίδια. Ή μήπως όχι;

Κατ’ αρχάς, όσο κι αν βαριέμαι τον Αρναούτογλου, την επιτομή της μετριότητας λόγου και διανόησης, τον προτιμώ εκατό φορές από τον Τανιμανίδη. Μπορεί να ζούμε σε εποχές που και ο τελευταίος αμόρφωτος κάγκουρας αποκτά δική του εκπομπή, αλλά τουλάχιστον ο Αρναούτογλου ξέρει να μιλά Ελληνικά (βέβαια δεν ξέρει να μιλά αγγλικά, αλλά πού ζούμε για να έχω απαιτήσεις; Στο 2017;). Ναι, ο Αρναούτογλου αν μη τι άλλο κάνει και σωστές ερωτήσεις της σχολής του Μικρούτσικου, εκπαιδεύτηκε περαιτέρω χάριν στο βραδινό του σόου. Ο Τανιμανίδης πέραν του ότι έχει απήχηση στα κοριτσάκια ελέω κοιλιακών και ραχιαίων, κατά τη γνώμη μου δεν είναι για να βγαίνει στην τηλεόραση. Ούτε καν από το σπίτι του.

Δεύτερον, τα παιχνίδια. Εμφανής η διαφορά. Στο Survivor ήταν όλα τα παιχνίδια πανομοιότυπα, ελάχιστες φορές είδαμε κάτι δραστικά διαφοροποιημένο και η δυσκολία τους ήταν μηδαμινή. Μέχρι και ο Μπο τερμάτιζε. Μέχρι και η Ελισάβετ Αϊνατζόγλου. Όπως ξαναέγραψα, ήταν σαν λαογραφικά παιχνίδια την Κυριακή του Πάσχα στην πλατεία του χωριού. Μόνο λιγκρί και βασιλέα δεν τους έβαλαν να παίξουν. Στο Nomads υπάρχει  θέαμα άλφα επιπέδου. Πέντε επεισόδια είδαμε όλα κι όλα και ήδη είδαμε ανεμόσκαλες, ρόδες, σχεδίες, τα πάντα. Δεν είναι και «Παιχνίδια Χωρίς Σύνορα» αλλά σίγουρα δεν είναι και για τα πανηγύρια.

Τρίτον, η ροή. Το Survivor ήταν ένα ξεχαρβαλωμένο πρόγραμμα που διαρκούσε τρεις ώρες, εκ των οποίων ζήτημα τα 45’ να είχαν ψωμί. Όλο το υπόλοιπο αποτελούνταν από κουραστικά πλάνα από την παραλία και το τοπίο, από τους γλάρους, τις θάλασσες, τους ουρανούς και τα λαγκάδια. Ασχολίαστο ότι κάθε αγώνας για να λήξει έπρεπε να φτάσει το σκορ στο 10 από μία εκ των ομάδων. Πραγματικό βασανιστήριο. Χώρια τα 30λεπτα διαφημιστικά διαλείμματα στα ενδιάμεσα και το επεισόδιο «περίληψη» που προηγούνταν κάθε βράδυ του κανονικού, το οποίο μας γερνούσε χίλια χρόνια. Στο Nomads βλέπουμε δίωρο επεισόδιο που σπάνια κάνει κοιλιά, και είναι γεροδεμένο. Όπως θα έπρεπε να ήταν όλα τα προγράμματα δηλαδή.

Το Nomads δεν είναι τίποτα out of this world. Απλώς το Survivor ήταν τόσο κακό που δίπλα του φαντάζει τηλεόραση του 2020. Γιατί καθόμασταν και το βλέπαμε βέβαια, είναι άλλου παπά ευαγγέλιο. Προσωπικά, με ένα βρέφος στο σπίτι δεν μπορούσα να κάνω και τίποτα άλλο πέραν του να βλέπω τηλεόραση. Και εκείνους τους μήνες δεν υπήρχε τίποτε άλλο να δεις. Για κάποιο μαγικό λόγο μας έκατσε. Αλλά κοιτώντας πίσω, επρόκειτο για την παρακμή προσωποποιημένη. Τούρκικο δεν ήταν; Ε, ό,τι είχε συμβεί κάποτε με τα τούρκικα σήριαλ, που είχαν γίνει μάστιγα (viral το λένε σήμερα) και ύστερα ήρθε το «Μπρούσκο» και σας φάνηκε παραγωγή του Χόλλυγουντ. Ε, αυτό. Ο Κούλλης Νικολάου σαν νέος Ζαν Πολ Μπελμοντό.

Αλλά ας έρθουμε στο ψητό. Διαβάζω από χθες βράδυ τουίτς. «Θα είναι ο Γιώργος Μαυρίδης ο νέος Ντάνος;»

Από πού να το πιάσεις και πού να το αφήσεις. Για όσους δεν ξέρετε ποιος είναι ο Γιώργος Μαυρίδης, είναι το έτερον ήμισυ του Σάκη Τανιμανίδη από το World Party. Πρώην έτερον ήμισυ κατ’ ακρίβεια γιατί οι φήμες τους θέλουν πλέον τσακωμένους, οπότε ας τον παρουσιάσουμε ως… το αντίπαλον δέος. Αυτά αρκούν για να τον αντιπαθήσεις. Τατουατζής στο επάγγελμα, με πρόσφατο και έντονο φιλανθρωπικό έργο (έκανε τατουάζ δωρεάν επί 48 ώρες συνεχόμενες για να βοηθήσει άπορα παιδιά) καθώς και φιλοζωική δράση, έχει δηλαδή όλα τα φόντα για να αποτελέσει είδωλο του μάταιου τούτου κόσμου που εν έτει 2017 το να σε δει να ταΐζεις ένα σκύλο και να χτυπάς τατουάζ (τατουάζ! Σκέψου να απάγγελλε Μπρεχτ) για φιλανθρωπία φτάνει και περισσεύει.

Χθες, που λες ο Μαυρίδης, ετών 39, δυο μέτρα άντρας, με 250 τατουάζ, έκατσε μπροστά στην κάμερα και σαν φτωχός πλην τίμιος ριαλιτο-παίχτης άρχισε να μυξοκλαίει επειδή η Αποστολία Ζωή (η ποια;) και η Χριστίνα Κωλέτσα (αυτή τη θυμόμαστε από τότε που τούρλωνε τον κώλο στα Maxim του Κωστόπουλου), καθώς και άλλοι συμπαίκτες του, τον ψήφισαν για αποχώρηση προτάσσοντας φτηνές δικαιολογίες. Δεν το άντεξε ο Μαυρίδης. Ένιωσε persona non grata, και σε συνάρτηση με τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης (σημείωση: ζει στη βίλα) ξέσπασε μπροστά στην κάμερα. Ε, θέλετε κι άλλα; Αυτό αρκεί για να κερδίσεις το παιχνίδι. Ο λαουτζίκος πείστηκε.

Είναι ν’ απορείς. Ο Μαυρίδης δεν ξαναβγήκε από το σπίτι του; Δεν πήγε στρατό; Δεν δούλεψε σε ελληνική εταιρεία; Δεν ήπιε καφέ με παρέες Ελλήνων; Αφού σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνίας μας υπάρχει πάντα μία Αποστολία, ένας Αλεξάνδρου και μία Κωλέτσα να σε επικρίνουν, να σπέρνουν ανυπόστατες κατηγορίες, να ρίχνουν πισώπλατες μαχαιριές, να σου παίζουν τον φίλο ενόσω σε κουτσομπολεύουν και τα τοιαύτα. Που ζει ο Μαυρίδης και δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μία καθημερινή, τυπική ελληνική πραγματικότητα; Σε βαν με σκύλο; Ρητορικό το ερώτημα.

Ζω για την ώρα και τη στιγμή που όλο αυτό θα ταυτοποιηθεί ως «bullying» και θα αρχίσουν οι προτομές και τα αγάλματα του Μαυρίδη να λαξεύονται για να αντικαταστήσουν αυτό του μεγαλέξανδρου στην Θεσσαλονίκη.

Εντάξει κι εμείς στους βουτυρομπεμπέδες κατατασσόμεθα, αλλά όχι κι έτσι. Να αφήνουμε να μας επηρεάζουν οι τραγουδίστριες δ’ κατηγορίας και ο κάθε κλαρινογαμπρός.

Τι κόσμος!

'Ενα Κόμμα Ακόμμα

Μα τι πάει να πει το «Κόμμα των Ρώσσων στην Κύπρο;»

Πόσο λάθος ηχεί στ’ αφτιά όλο αυτό; Ακόμα δεν πρόλαβε να πάρει την άδεια, όλες οι εφημερίδες έσπευσαν να το πασάρουν ως το «κόμμα των Ρώσσων εκατομμυριούχων στην Κύπρο». Αλήθεια, πόσο κακό μάρκετινγκ είναι αυτό; Πόσο ατυχές ακούγεται; Το οποίο κόμμα βέβαια, εξηγείται για να μην παρεξηγείται, και διευκρινίζει πως «θα δέχεται στους κόλπους του και Κύπριους και Ευρωπαίους πολίτες» - μην τους περάσουμε για τίποτις απολυταρχικούς.

Πάλι καλά! Ευχαριστούμε που μας κάνετε τη χάρη!

Σόρρυ, αλλά ακούγεται τα μάλα χωρκάτικο. «Το Κόμμα των Ρώσσων στην Κύπρο». Σαν να λέμε «Το κόμμα των Σρι Λανκέζων στην Κύπρο», «το κόμμα των Πακιστανών της Λήδρας», «το κόμμα των Εγγλέζων Συνταξιούχων στην Πάφο», «το κόμμα των Βούλγαρων που τοποθετούν κλιματιστικά» και ούτω καθεξής.

Δεν ξέρω, διαφωτίστε με, δεν είναι και λίγο ρατσιστικό στις μέρες μας να υπάρχουν κόμματα βάσει καταγωγής και προέλευσης; Εξ όσων γνώριζα, τα κόμματα ήταν ομάδες πολιτών που συμμερίζονταν μία κοινή ιδεολογία (τους καιρούς που υφίσταντο οι ιδεολογίες τουλάχιστον και όχι σήμερα που είναι όλα αχταρμάς) ή ένα κοινό όραμα. Οι «Οικολόγοι» ας πούμε. Οι «Φιλόζωοι» ας πούμε. Τώρα οι Ρώσοι, ότι τι; Όσοι φτάνετε μέσα απ' τη Μόσχα και η πουτάνα η μοίρα σας έστειλε στο νησί του διαβόλου, ελάτε να ενώσουμε τα ντέρντια μας να πιούμε και μια βότκα και να ρίξουμε μια γυροβολιά τύπου α, καλίνκα-καλίνκα-μαγιά; Αν αυτό ήθελαν ας έφτιαχναν πολιτιστικό σύλλογο.

Βεβαίως, πολύ ορθά στο μανιφέστο τους εξηγούν ότι σκοπός τους είναι ο εκσυγχρονισμός τους κράτους και οι τομές στη δημόσια ζωή και φυσικά το επίσημο τους όνομα είναι «εγώ, ο πολίτης» κι ας μου φέρνει στο μυαλό εικόνες του Μιχάλη Χατζηγιάννη λίγο πριν πάει στρατό να τραγουδά σε κάτι παρακμιακά, κυπριακά τοπία το παρόμοιο σουξέ του Δώρου Γεωργιάδη.

Τέλος πάντων. Το ότι θα δημιουργούνταν ένα κόμμα στην Κύπρο το οποίο θα προωθούσε τα ρωσικά συμφέροντα στην Κύπρο ήταν θέμα χρόνου. Αλλά ας το πουν ευθαρσώς. Προετοιμασμένοι είμαστε άλλωστε. Και αν πρέπει να επιλέξουμε μια μέρα αν προτιμούμε να εξισλαμιστούμε ή να ρωσοποιηθούμε, εννοείται θα προτιμήσουμε το δεύτερο. Αλλά μην μας πουλάνε τώρα φούμαρα και παπάρες. «Τομές στη δημόσια ζωή» και «εκσυγχρονισμός του κράτους». Λες και εκσυγχρονίζεται με τίποτα αυτό το κράτος-τέρας εκτός από τη ρίψη ατομικής βόμβας.

Ό, τι να ‘ναι πια. Ό, τι να ‘ναι! Ξυπνώ το πρωί και ακούω μία παρατραβηγμένη μαλακία και σκέφτομαι ότι αποκλείεται να είναι αλήθεια κι όμως ισχύει. Ζω για την ημέρα που θα κερδίσω τον τζόκερ, θα αγοράσω μια καλύβα στους πρόποδες των Άλπεων, θα κάθομαι σε μια πολυθρόνα στο μπαλκόνι μου να γράφω μυθιστορήματα και θα ζω απ’ τους τόκους. Αχ, θα πεθάνουμε στην ψάθα, εδώ με τους φτωχούς χωριάτες, τους Ρώσους εκατομμυριούχους και τους Τούρκους κούλλουφους.   

Το Εξοχικόν

Κάθε φορά που πλησιάζουν εκλογές ή προμηνύεται κάποιο σκανδαλάκι και πρέπει να συσπειρωθούν τα πρόβατα της αριστεράς της Κύπρου, οι πολιτικοί τους ηγέτες φροντίζουν ώστε να επιβεβαιώνουν αυτό που όλοι εμείς οι υπόλοιποι ξέρουμε χρόνια τώρα, ότι δηλαδή η αριστερά είναι πρωτίστως γονίδιο κακογουστιάς, δευτεράντζας και κακομοιριάς. Φυσικά δεν δυσκολεύονται να καταφέρουν να το αποδείξουν. Γονίδιο είναι αυτό, και να το καταπιέσεις, αργά ή γρήγορα εκδηλώνεται. Θα ξεχάσω εγώ το σπίτι του Χριστόφια με το πορτρέτο του Μαρξ που επιμελήθηκε η Κινέζα βαφτιστήρα της Έλσης; Θα ξεχάσω εγώ το κίτρινο-μπανανέ σαλόνι του Σταύρου Μαλά; Αυτή τη φορά η συχνά ανορθόγραφη ειδησεογραφική ιστοσελίδα του Sigmalive φρόντισε να μας παρουσιάσει το εξοχικό του κ. Άντρου Κυπριανού στις Αρόδες -Θεέ μου σ’ ευχαριστώ που δεν έχω ιδέα κατά πού πέφτει αυτό το χωριό.

Ας απολαύσουμε το ρεπορτάζ γραμμένο εκ νέου, σε τόνο και ύφος που αρμόζει στο περιεχόμενο των φωτογραφιών.

Ενθουσιασμένος και ξαναγεννημένος δήλωσε στον τοπικό Τύπο των Αρόδων ο κύριος Άνδρος με την ανακαίνιση κομμουνιστικών προδιαγραφών που έκανε στο εξοχικό του. Πλαισιωμένος από τον Σπύρο Σούλη και τη Σίσσυ Φειδά που επιμελήθηκαν το πρότζεκτ, μοίραζαν χαμόγελα στις κάμερες και ζιβανίες με σιουσιούκο στους ντόπιους που έσπευσαν να δουν από κοντά το νέο διαμάντι του χωριού τους.

Ο ηγέτης της αριστεράς μπροστά από το εργοτάξιο λίγο πριν αρχίσουν οι εργασίες αναπαλαίωσης. "Έχω μεγάλη αγωνία να δω πώς θα διαμορφωθεί το χαλαμάντουρο" δήλωνε στους δημοσιογράφους. Το αισιόδοξο χαμόγελό του, προφήτης των επιτυχημένων εργασιών που συντελέστηκαν. (Ρούχα από προσωπική συλλογή).

«Το εξοχικό ανακαινίστηκε στη λογική του λιτού… έως και παράλυτου». Δήλωσε περήφανα ο ιδιοκτήτης. «Εμπνευσμένοι από το λογότυπο του πιο παλιού και τίμιου κόμματος της Κύπρου συνδυάσαμε όλα τα εργαλεία που είχαμε στα χέρια μας και καταλήξαμε σε αυτή την πρόταση, mix and match, που όπως θα δείτε κι εσείς στις φωτογραφίες αποτυπώνει πλήρως και την ευρύτερη φιλοσοφία της πολιτικής μας.»

Τα αποκαλυπτήρια! (Τα νερά στο τραπέζι εκ παραδρομής τα άφησε ο φωτογράφος μας). 

«Ο κύριος Άντρος ήταν πολύ συνεργάσιμος» δήλωσε στις κάμερες η Σίσσυ. «Μας επέτρεψε να χρησιμοποιήσουμε έπιπλα από διάφορες δεκαετίες της ζωής στην ύπαιθρο προκειμένου να υλοποιήσουμε αυτή την καλλιτεχνική άποψη.» Ο Σπύρος Σούλης δεν αντέχει, συμπληρώνει αυθόρμητα και ενθουσιασμένα: «Κουρτίνες από το κουκλοθέατρο του τοπικού νηπιαγωγείου, ρολά ΙΚΕΑ, καρέκλες από το σουβλατζίδικο δεκαετίας του ’70, σερβίτσια του λαϊκού καφεκοπτείου της δεκαετίας του ‘80. Πρώτη φορά έβλεπα τόσα λάφυρα μαζεμένα!»

Εμφανής η ικανοποίηση στο πρόσωπο του κ. Κυπριανού. "Το σπίτι μας είναι ανοικτό για τους πάντες. Μάλιστα σκέφτομαι σοβαρά να το διαθέσω και στο Airbnb σε πολύ χαμηλές, ακελικές τιμές" δήλωσε στους τοπικούς δημοσιογράφους. 

Χαμόγελα και ευφορία στο χωριό παρόλο που ο κύριος στο φόντο τρίβκει τ' αφτίν του. 

Η συγκέντρωση έληξε νωρίς το απόγευμα με τον κύριο Άντρο να συζητά περαιτέρω προβλήματα του χωριού με τον κοινοτάρχη. Όσο για τους αρχιτέκτονες εξ Ελλάδος απόλαυσαν πλήρως την κυπριακή φιλοξενία και υποσχέθηκαν να ανανεώσουν σύντομα το ραντεβού τους στο γραφικό χωριό της μεγαλονήσου.   

Διαβάζεις την πραγματική είδηση εδώ.

Trolling Around

Δεν είναι υπέροχο να διαβάζεις ειδήσεις στα σάιτς και μετά από κάτω τους σχολιασμούς των χρηστών; Εννοείται ότι είναι εξίσου απολαυστικές και οι κατσάδες μερικών απ’ αυτών που σου κουνούν το δάχτυλο προκειμένου να σε βάλουν στη θέση σου, (οι πλείστοι έχοντας προφίλ με το όνομα της συζύγου δίπλα από το δικό τους - πέφτει πολλή ζήλεια, ή την εικόνα του Ιησού Χριστού. Γιατί αν δεν ευλογήσει ο Ιησούς το προφίλ σου, τι να σου κάνει ένα Like!). Τα περισσότερα σχόλια εννοείται γίνονται εις άπταιστα greeklish ή είναι ανορθόγραφα σε βαθμό που διερωτάσαι πώς αυτοί οι άνθρωποι έβγαλαν σχολείο και γιατί τους επιτρέπεται η πρόσβαση στο ίντερνετ.

Δεν περνά μέρα που να μην πέσουν να με φάνε. Τους πατώ κι εγώ τον κάλλο, το παραδέχομαι, γιατί δεν αντέχω να μην σχολιάσω με τον γνωστό καυστικό, υποτιμητικό μου τρόπο τη βουκολική τους ύπαρξη. Τόσο πολύ βαριέμαι τη ζωή μου.

Έβλεπα προ ολίγου μία είδηση στην οποία έλεγε ότι ο πρόεδρος της Δημοκρατίας γιόρτασε τα 71^α του γενέθλια. Από κάτω ακολούθησαν πάνω από 70 ευχές χρηστών! «Να ζήσεις πρόεδρε», «Χρόνια πολλά Πρόεδρε», «Να είσαι καλά πρόεδρε, έχεις ακόμα έργο να επιτελέσεις!» Και αρχίζω και χαχανίζω γιατί δεν μπορώ να πιστέψω ότι πρώτον, υπάρχει κόσμος που νομίζει ότι ο πρόεδρος θα κάτσει να διαβάσει τις ευχές τους κάτω από μία ανάρτηση ενός ειδησεογραφικού σάιτ, και που πραγματικά υπάρχει άνθρωπος που κόπτεται για τα γενέθλια του Αναστασιάδη ή του κάθε Αναστασιάδη. Εγώ ξέρω ότι τον πολιτικό στην καλύτερη περίπτωση τον αγνοείς και τον οικτίρεις, στη χειρότερη του εύχεσαι τον κακό τον ψόφο. Γιατί, και καλά να κυβερνά, σίγουρα μπορεί πολύ καλύτερα. Διότι εξ ορισμού πολιτικός θα πει λαμόγιο. Και που λαμόγιο να μην είναι και αυτό να αποδεικνύεται με στοιχεία και έργα, πάλι οφείλεις να είσαι καχύποπτος. Γιατί ποιος νορμάλ άνθρωπος αφήνει τις δουλειές του για να κυβερνήσει τους Κυπραίους; Μόνο ένας βλάκας ή ένας επιτήδειος.

Εν πάση περιπτώσει, τους ειρωνεύεσαι που εύχονται στον πρόεδρο, το πληρώνεις για το υπόλοιπο της ημέρας με επιθέσεις από όλα τα κομματόσκυλα.

Επιπλέον, διάβαζα προ ολίγου μια είδηση για το «μπούλινγκ» της δασκάλας προς τον μαθητή που έβηχε στην τάξη λόγω αλλεργίας. Δεν με ενδιαφέρει η ουσία της υπόθεσης. Με ενδιαφέρει που ο δημοσιογράφος έκρινε ότι το συμβάν κατατάσσεται στο μπούλινγκ. Το μπούλινγκ δεν είναι καινούριο φαινόμενο. Το έχω υποστεί κι εγώ στον καιρό μου. Απλώς στα χρόνια μας θεωρείται κουλ. Και εκεί που ο Κύπριος ήξερε μόνο το μπόουλινγκ, τώρα έμαθε και το Μπούλινγκ (το "σχολικός εκφοβισμός" δεν ακούγεται αρκετά επικίνδυνο για να χρησιμοποιείται σαν όρος, κούλλουφοι αγγλολάγνοι γαρ προτιμούμε το "μπούλινγκ"). Κάθε σχολείο που σέβεται τον εαυτό του πρέπει να έχει από μία ιστορία τέτοια να διηγηθεί ανά εβδομάδα. Και εκεί που το λεξικό το ορίζει ως ο έντονος και συνεχόμενος ψυχολογικός πόλεμος που επεκτείνεται και εκτός τάξης, στην αυλή του σχολείου, καθιστώντας την εκεί διαβίωση του μαθητή αφόρητη και τον βίο αβίωτο, έρχεται ένας δημοσιογραφίσκος και το υποβιβάζει σε μία διένεξη μεταξύ δασκάλας και μαθητή για... τον βήχα!

Ποτάμια από κάτω τα σχόλια! «Να πάει σπίτι της η καθηγήτρια», «να απολυθεί άμα δεν ξέρει να διδάξει», «απανθρωπιά στο μεγαλείο της» κι άλλα δραματικά υπέροχα. Εντάξει, όλοι ξέρουμε ότι πολλές κακογαμημένες και ανοργασμικές γυναίκες του κόσμου πάνε και γίνονται καθηγήτριες (γιατί μόνο μια ανώμαλη θα επέλεγε για επάγγελμα τη διδασκαλία στα μούλικα του Κυπραίου) αλλά όλοι ξέρουμε και πόσο μαλακισμένο μπορεί να γίνει ένα μωρό προκειμένου να σπάσει τα νεύρα του δασκάλου του. Και το οποίο είναι άξιο να βήχει ώσπου να του σπάσει τ' αρχίδια, με ή χωρίς αλλεργία. Ναι, έχουμε πάει κι εμείς σχολείο και ξέρουμε ότι και τους μαθητές τους τρώει η μαλακία. Και όσο κι αν είναι ύποπτοι και οι δύο για την κατάληξη του συμβάντος, το σίγουρο είναι ότι… «μπούλινγκ» δεν το λες!

Τόλμησες όμως να υπονοήσεις ότι φταίει ο μαθητής; Ορδές πληκτρολόγων - πολεμιστών κάτω από την είδηση να σε φάνε. Μέχρι που ένας υποστήριξε ότι είμαι κι εγώ καθηγητής και γι αυτό υποστηρίζω την καθηγήτρια. Που δεν την υποστήριξα καν. Είπα απλά ότι κατά τη γνώμη μου αυτό το περιστατικό δεν μπορεί να θεωρείται μπούλινγκ. Τον δημοσιογράφο κάκισα, τον δημοσιογράφο ειρωνεύτηκα για την ατυχή χρήση του όρου. Αλλά αυτό ήθελαν να καταλάβουν οι χρήστες, αυτό κατάλαβαν. Ότι είμαι κι εγώ «άλλος ένας κομπλεξικός καθηγητής που τσακρά €3000 τον μήνα και ξύνεται.» Αυτό μου έγραψαν, γιατί αυτό τους πονά κατά βάθος. Ότι οι καθηγητές ξύνονται με τρεις χιλιάδες ευρώ και κάθονται και πέντε μήνες τον χρόνο. Αχ, και πάντα με γοήτευε ο μεσαίωνας. Το ότι θα τον ζούσα εν έτει 2017 χωρίς την καύση μαγισσών, άνευ ύπαρξης πριγκιπισσών και μαχών ιπποτών, είναι δώρον άδωρον.

Ένα μου έχει διδάξει πια το ίντερνετ και έπρεπε να φτάσω τα 37 για να το εμπεδώσω: Δεν συζητούμε με αριστερούς, δεν συζητούμε με αυτιστικούς φιλόζωους, δεν συζητούμε με φεμινίστριες της λίρας και με θρησκόληπτους οποιασδήποτε θρησκείας. Άργησα αλλά προσπαθώ να το εφαρμόσω. Πλέον όταν μου απαντούν, ανταπαντώ με ειρωνικές καρδούλες. Αφήνω εδώ για ενθύμιο το αγαπημένο μου: 

Ο Κρίκος, Ο Αδύναμος, Ο Κυπριακός

Χθες το βράδυ στις 19:00 έκατσα να δω την κυπριακή μεταφορά του «Αδύναμου Κρίκου» στο ΡΙΚ1.

Γιατί;

Γιατί ο «Αδύναμος Κρίκος» συμπεριλαμβάνεται στα τηλεπαιχνίδια που αγάπησα, την ωραία εκείνη εποχή που ήμουν φοιτητής και περνούσα τα καλοκαίρια ξέγνοιαστα παρακολουθώντας το εν λόγω τηλεπαιχνίδι κάθε απόγευμα στο Μέγκα από την άπλα της βεράντας μου. Υπήρχαν κι άλλα αγαπημένα τηλεπαιχνίδια τότε, το «ποιος θέλει να γίνει εκατομμυριούχος» για παράδειγμα, που ήταν διακαής μου πόθος να συμμετάσχω μιαν ημέρα, αλλά ο Κρίκος είχε μία σπιρτάδα που σε κέρδιζε απευθείας.

Πάντα αναρωτιόμουν γιατί αυτά τα υπέροχα τηλεπαιχνίδια γνώσεων δεν μεταφέρονται και στην Κύπρο, μα με την πάροδο των χρόνων κατάλαβα το γιατί. Πρώτον επειδή τα τηλεοπτικά δικαιώματα είναι ακριβά και κανένα κυπριακό κανάλι δεν θα τολμούσε να ρίξει χρήμα σε μία τόσο αβέβαιη επένδυση, σε ένα τηλεπαιχνίδι, δηλαδή, που μετά βίας θα βρεθεί κόσμος να συμμετάσχει. Λογικό εν μέρει. Είναι άβολο να ξέρεις ότι θα εκθέσεις στο παγκύπριο τις γενικές σου γνώσεις, ή τέλος πάντων την απουσία αυτών, για να κερδίσεις μερικές εκατοντάδες ευρώ. Για τον μέσο Κύπριο αυτό το ποσό δεν αποτελεί δέλεαρ. Να προσφέρατε 50-100 χιλιάδες, να το συζητήσω. Αλλά για €700-800 κατά μέσο όρο, να βγει ο άλλος στο γυαλί και να χάσκει σαν τον μαθητή του Γυμνασίου που δεν ξέρει να πει μάθημα, δεν!

Τα τηλεπαιχνίδια απαιτούν γνώσεις. Αν δεχτούμε ότι εκ προοιμίου το 80% του κάθε πληθυσμού είναι αμόρφωτο και απαίδευτο, και αν υποθέσουμε ότι από το υπόλοιπο 20% ένα μεγάλο ποσοστό είναι αρκετά αππωμένο ώστε να καταδεχτεί να εμφανιστεί στην τηλεόραση, πόσοι απομένουν; Πέντε, δέκα παράξενοι; Καμιά εικοσαριά νερντς; Πόσα επεισόδια να βγάλεις με τόσο λίγους; Ειδικά στην Κύπρο του μισού εκατομμυρίου; Δεν βγαίνει η σεζόν, μάνα μου. Δεν συμφέρει. Ακόμα και χθες, στο πρώτο επεισόδιο της σειράς, εγώ πέτυχα γνωστούς μου, συνήθεις ύποπτους, οι οποίοι φημίζονται πώς παίρνουν σβάρνα τα τηλεπαιχνίδια με κάθε ευκαιρία.

Το τηλεπαιχνίδι απαιτεί ευστροφία και ατάκα. Την ατάκα μόνον ο καλαμαράς μπορεί να στην παρέχει. Ή κάποιος άλλος. Όχι ο Κύπριος με τη γνωστή έλλειψη ευφράδειας πάντως. Και σίγουρα όχι ο Κύπριος στον πιο αδύναμο κρίκο, που έχει στη διάθεσή του τρία δευτερόλεπτα μόνο για να ξεστομίσει τη σωστή απάντηση. Εκ των τριών δευτερολέπτων τα δυόμιση σπαταλούνται σε πολλά αμήχανα «εεεεε» και σ’ ένα κοφτό «πάσο». Ομολογώ ότι χθες τα πράγματα ήταν ελαφρώς πιο ενθαρρυντικά, οι παίχτες ήταν πιο υποψιασμένοι, "μιλημένοι" προφανώς και αρκούντως ομιλητικοί τηρουμένων πάντα των αναλογιών. Μην φανταστείς πως μας έριξαν κάτω απ’ τα καθίσματα με το λέγειν τους. Απλώς δεν παρέπεμπαν σε τριτοκοσμικά άτομα. -«Γιατί κύριε Γιώργο ψήφισες τον κύριο Κώστα;», -«Επειδή είναι ο πιο αδύναμος κρίκος» (Σοβαρά; Πέθανα!), -«Με τι ασχολείσαι Μαρία;», -«Σπουδάζω γαλλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Κύπρου», -«Για πες μας στα γαλλικά «είμαι ο πιο αδύναμος κρίκος;» την πρόετρεψε ο παρουσιαστής. Έμεινε και κοίταζε αποσβολωμένη η άλλη. Ούτε αυτό δεν έμαθε να λέει. Συγχαρητήρια στον Πρύτανη, να επισπεύσει πάραυτα εκείνη την υποβολή υποψηφιότητας, πείτε του.

Στα ελληνικά επεισόδια του τηλεπαιχνιδιού η δηλητηριώδης ατάκα της Έλενας Ακρίτα -που έβγαινε αβίαστα, απροβάριστα, ψαρωτικά και την καθιστούσε συνώνυμη του προγράμματος, ήταν το ατού, το κλου της βραδιάς. Ο λόγος ύπαρξης του προγράμματος. Το έβλεπες για να απολαύσεις μία σατανική διανοούμενη να τρίβει στη μούρη των παικτών την αχρηστία τους. Αλλά και οι παίχτες συνέβαλλαν εξίσου με το ταμπεραμέντο τους στην όλη ατμόσφαιρα. Δεν θα ξεχάσω την ατάκα ενός Έλληνα παίχτη που είχε πει ότι ψήφισε τον κύριο τάδε επειδή «η παρουσία του στην ομάδα είναι τόσο χρήσιμη όσο κι ένα τασάκι πάνω σε ποδήλατο». Ακόμα το θυμάμαι! Εντάξει, κι εκείνος από τα επεισόδια του εξωτερικού το ξεπατίκωσε, αλλά τουλάχιστον άκουγες πράγματα με μιαν άλφα δόση ευφυΐας. Τέτοια χαριτωμένα μην περιμένεις εδώ. Όπως σχολίασε χθες και η πανέξυπνη σύζυγός μου: «το να ειρωνευτείς την αχρηστία των Κυπραίων σε τούντο τηλεπαιχνίδι, είναι σαν να κλέφκεις εκκλησιά.» Τόσο κρίμα.

Αντιλαμβάνομαι τις δυσκολίες και πιστεύω ότι το ΡΙΚ είχε καλές προθέσεις όταν τολμούσε το εγχείρημα. Αλλά δύσκολα θα μας καθηλώσουν. Αν θα ψάξουν να φέρουν παίχτες που είναι πιο φαντεζί και πιο τηλεοπτικοί, η εκπομπή θα καταντήσει λαϊκή πανήγυρις με την Όλγα Ποταμίτου. Ο Ακαθιώτης με τα τσιαττιστά θα λείπουν. Αν φέρουν κάποιους πιο νορμάλ, που έβγαλαν και μισό πανεπιστήμιο δηλαδή, η εκπομπή καταντά απλά βαρετή. Γιατί δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα δικά μας. Και νορμάλ, και ευρυμαθείς και ευφραδείς, και με την ατάκα έτοιμη. Πού ζούμε, στο Χόλλιγουντ;

Κάποιος εκ των έσω μου ψιθύρισε ότι τώρα προσανατολίζονται στο να φέρνουν ελλαδίτες παίχτες, φοιτητές απ’ τα κολλέγια της Κύπρου. Πέραν της κατάντιας του πράγματος, δεν είναι και τόσο κακή ιδέα. Ίσως έτσι να σωθεί το πρόγραμμα. Μόνο που τότε δεν θα είναι κυπριακός αδύναμος κρίκος, και η μεταφορά του σε κυπριακό έδαφος καθίσταται περιττή. Αυτό φυσικά δεν είναι τίποτα μπροστά σε άλλα που συνέβησαν κατά καιρούς. Κάποτε μία άλλη πηγή μου είχε αποκαλύψει ότι στο πάλαι ποτέ τηλεπαιχνίδι της Άντρης Καραντώνη (εκείνην την παπάρα που βγαίνανε και τραγουδούσαν), έψαχναν παίκτες με το κερί και σε κάποιους πρότειναν να συμμετάσχουν γνωρίζοντας εκ των προτέρων τις ερωτήσεις και απαντήσεις για να μην γίνουν ρεζίλι. Τηλεόραση από τα Lidl; Yes please.

Για να λέμε και τα θετικά: Ωραιότατο το σκηνικό. Σε έπειθε ότι γυρίζεται σε τηλεοπτικό στούντιο και όχι σε αποθήκη. Η εικόνα και τα γραφικά ήταν υψηλής ποιότητας, να 'ναι καλά οι Εγγλέζοι που τα επιβλέπουν. Αν αγοράζατε στους παίκτες και καμιά γυάλινη πλάκα να γράφουν πάνω τους εξοστρακισμένους παρά να κάθεστε να κόβετε χαρτονάκια όπως τον καιρό της χειροτεχνίας στα παιδικά προγράμματα της Σοφίας Μουαΐμη θα ήταν ακόμα καλύτερα. Οι ερωτήσεις είχαν όντως κάποιο επίπεδο. Ούτε πολύ εύκολες, ούτε πολύ δύσκολες. Μπορούσες να συμμετέχεις σαν τηλεθεατής άνετα απ’ τον καναπέ σου.

Ίσως όλα αυτά να αρκούν για να μας αποδείξουν ότι εδώ, σ’ αυτή τη χώρα, δεν μπορεί να ευδοκιμήσει τίποτε το μεγαλεπίβολο, τίποτε το φιλόδοξο. Θα ήταν ίσως πιο συνετό και πιο ρεαλιστικό αν κάποιος έπαιρνε τα δικαιώματα του Deal στο οποίο δεν χρειάζεται η παρουσία ανθρώπων με ιδιαίτερη προσωπικότητα. Ανοίγεις κουτιά και χορεύεις τσιφτετέλια στα ενδιάμεσα. Ή τα δικαιώματα του Lucky Room, που απλώς πατάς κουμπιά και φωνάζεις «πάτα το ρε μάνα!». Για όλα τα υπόλοιπα ας αναμεταδίδεται αυτούσιο το πρόγραμμα εξ Ελλάδος.

Έκαστος στο είδος του και ο Κυπραίος στους καφέδες.  

Το Πρόβλημα Είναι Η Λύση

Όταν τα έφτιαξα με τη Μπρέντα το μακρινό 2010 μία φίλη που ασχολείται με τα ζώδια μου ζήτησε να μάθω τη μέρα και ώρα γεννήσεως της για να τα ανακατέψει με τα δικά μου, να κάνει τα μαγικά της, και να μου πει πόσα απίδια θα πιάσει ο σάκος. Εγώ που τότε ήμουν ψυχολογικά προετοιμασμένος γι άλλο ένα Βατερλό, δεν περίμενα ότι θα μου ανακοίνωνε ενθουσιασμένη λίγο αργότερα μέσω τηλεφώνου πως τα άστρα μίλησαν, πως ο συνδυασμός μας είναι εκρηκτικός, σπάνιος και μοναδικός, και ότι έχουμε πλανήτες σε πολύ γαμάτες θέσεις που προμηνούσαν τρελό μέλλον και πολλά τρελά απίδια, προφανώς.  

Το τρελό και εκρηκτικό μέλλον, λοιπόν, είναι τώρα και το βιώνω κάθε μέρα. Όσο για τα απίδια, να ‘ταν κι άλλα, δεν ξέρουμε που να τα πρώτο-μοιράσουμε.

Η αλήθεια είναι ότι με τη Μπρέντα είτε κουμπώνουμε απόλυτα και αισθάνομαι ότι φτιαχτήκαμε ο ένας για τον άλλον, είτε δεν υπάρχει καν κουμπί να μπει στην τρύπα και μοιάζουμε με ρόμπα που άρχισε να κουμπώνει και στο τέλος έμεινε ξεκούμπωτη. Τα δυο μας είτε συμφωνούμε μέχρι τελευταίας λεπτομέρειας, είτε μας χωρίζει το χάος. Σε κάποια θέματα υπάρχει πλήρης ταύτιση και σε άλλα δεν υπάρχει καν κοινή βάση συζήτησης.

Καλή ώρα αυτές τις μέρες που προσπαθούμε να ανακαινίσουμε το σπίτι μας και είμαστε για να μας κλαιν οι ρέγγες. Αλλιώς έχω εγώ στο μυαλό μου το ιδανικό σπίτι, αλλιώς η Μπρέντα. Θέλω τομές εγώ, να ρίξω τοίχους, να αλλάξω διαρρύθμιση, να απομακρυνθούμε από τη νοοτροπία του μέχρι σήμερα οίκου, το ακριβώς αντίθετο η Μπρέντα. Θέλει να μείνουν όλα όπως τα ξέρει, απλώς να «ξεσκονιστούν» ολίγον τι και να εκμοντερνιστούν κάποια πράγματα που πάλιωσαν. Εγώ θέλω μακρόστενο τραπέζι, η Μπρέντα θέλει τετράγωνο. Εγώ θέλω ψηλό κρεβάτι, η Μπρέντα θέλει χαμηλό. Εγώ θέλω να κάθομαι να τρώω σε ψηλά σκαμνιά (stools), η Μπρέντα θέλει καρεκλάκια των εφτά νάνων (έχουμε μωρό ακούς και πρέπει να διευκολύνεται - λες και θα μείνει μικρό επ’ άπειρον!)

Τη Μπρέντα δεν την πειράζει να μείνει ο κήπος ως έχει, εγώ θέλω να ξεριζωθούν τα πάντα και να φυτευτούν καινούρια. Εγώ δεν θέλω πισίνα στο παρόν μέγεθος (δεν με χωρεί, δεν την απολαμβάνω, τζάμπα την πληρώνω) η Μπρέντα θεωρεί ότι μια χαρά μας πέφτει η λακκούβα, μπαίνουμε και δροσιζόμαστε, ασχέτως αν δυο φορές τον χρόνο τη χρησιμοποιούμε. Η Μπρέντα θέλει να γεμίσει τα κενά των τοίχων με αποθηκευτικούς χώρους να της βρίσκονται, εγώ ονειρεύομαι εντοιχισμένα ενυδρεία με εξωτικά ψάρια που θα προσδώσουν άλλη αύρα στο σπίτι.

Αντιλαμβάνεσαι ότι τον τελευταίο καιρό οι συζητήσεις μας είναι τόσο παραγωγικές όσο και οι συνομιλίες επίλυσης του Κυπριακού. Ξεκινούμε να συζητούμε με καλή διάθεση, χαμόγελα και χειραψίες και διακόπτουμε λίγο πριν τσακωθούμε γιατί «σιγά μην σκοτωθούμε τώρα για το μέγεθος και το χρώμα του καναπέ» ή «σιγά μην αρπαχτούμε για το αν το τραπέζι θα είναι τετράγωνο ή ορθογώνιο».

Παρόλο που πρυτανεύει η λογική, τα θέματα παραμένουν ανοικτά. Δεν καταλήγουμε, ο χρόνος περνά, το σπίτι παραμένει ερείπιο, σε βαθμό που κάποιες μέρες εύχομαι να πέσει από μόνο του να μας πλακώσει ώστε να αναγκαστούμε να πάρουμε μία απόφαση έστω και της κακιάς ώρας.

Τι μας διδάσκει όλη αυτή η ιστορία; Ότι το πιο πιθανόν είναι να προκύψει ένα σπίτι αχταρμάς με λίγο απ’ όλα ώστε να μείνουν άπαντες ευχαριστημένοι στον βαθμό που γίνεται, και ταυτόχρονα, ένα σπίτι που δεν θ' αρέσει σε κανέναν απόλυτα και θα το χρωστάμε χωρίς να το χαιρόμαστε. Όπως και το Κυπριακό. Θα λυθεί με μία λύση που δεν θα ικανοποιεί κανέναν απόλυτα και θα προκύψει ένα νέο δυσλειτουργικό κράτος το οποίο θα ευχόμαστε να καταρρεύσει και να πάει ο καθένας στην ησυχία της μεριάς του.

Τι κάνει όμως ο Αντίχριστος και η Μπρέντα όταν ακούνε τα τύμπανα του πολέμου να δυναμώνουν; Μα, φυσικά, επενδύουν σ’ αυτά που τους ενώνουν. Κλείνουν εισιτήρια για θέατρο, κλείνουν εισιτήρια για ταξίδια, κλείνουν εισιτήρια για συναυλίες, γενικότερα ποιος τα χέζει τα ντουβάρια, λες και θα τα πάρουμε μαζί μας! Μισή ζωή μας έμεινε κι εκείνη μπαλωμένη. Και το δάνειο της ανακαίνισης ανάθεμα κι αν θα προλάβουμε να το ξοφλήσουμε αν κρίνω από τα χάπια που καταπίνουμε με τις χούφτες κάθε πρωί και οι δύο. Χο-χο-χο!

Κλείσε αγάπη μου να πάμε ένα ταξίδι, όπως τότε που τραγουδούσαμε ερωτευμένοι στους δρόμουςτου Βερολίνου. Κλείσε να πάμε και δεύτερο ταξίδι και τρίτο ταξίδι, να φάμε όλο το δάνειο ανακαίνισης εν πλω. 

Γιατί πολύ απλά, η λύση του προβλήματος είναι η ίδια η ύπαρξή του. 

Μόνο Η Άννα

Εχθές το βράδυ στη Σχολή Τυφλών είχαμε το καθιερωμένο ραντεβού με την Άννα Βίσση και την ετήσια της συναυλία (σχεδόν την ίδια την απαράλλαχτη τρία χρόνια τώρα) για το Sophia Foundation.

Εχθές το βράδυ η συναυλία είχε άλλη αίσθηση, την έζησα αλλιώς. Έκατσα στο μαξιλαράκι μου διπλωμένος, σπιλακωμένος ανάμεσα σε Μπρέντα εξ αριστερών και μία κυρία 80 χρονών φίλη της γιαγιάς της (!) εκ δεξιών που βρέθηκε τυχαία εκεί, και ενώ είχα το βλέμμα μου καρφωμένο στη Βίσση, το μυαλό μου έκανε flashback στα όσα βίωσα με τη Βίσση από τα 18 μου όπου την είχα δει πρώτη φορά ζωντανά στις συναυλίες της Pepsi στο αμφιθέατρο Λακατάμειας μέχρι σήμερα. Μπορεί όλα αυτά να νιώθω ότι έγιναν προχθές, κι όμως έγιναν πριν 20 χρόνια σχεδόν.

Μεγάλωσα φίλε μου. Για να μην πω γέρασα. Θυμήθηκα το νεανικό μου πάθος γι αυτή τη γυναίκα. Τι εποχές! Κάποτε έβαζα ξυπνητήρι στις καλοκαιρινές μου διακοπές για να προλάβω να πάω στα γραφεία του ΔΙΑ στην Έγκωμη από τις 8:00, να προλάβω να πάρω εισιτήριο για το κάτω διάζωμα του ΓΣΠ, που ήταν οι καλές οι θέσεις, μην τυχόν και εξαντληθούν και αναγκαστώ να δω τη συναυλία από το πάνω διάζωμα με τους φτωχούς συγγενείς. Κάποτε αγόραζα CD της και τα διαμοίραζα στους ξένους συμφοιτητές μου στην Αγγλία για να «μορφωθούν». Για να προωθήσω τη διεθνή καριέρα (που παίζει να ήταν μεγαλύτερος καημός δικός μου, παρά της ίδιας). Κάποτε πήγαινα στο αεροδρόμιο Λάρνακας να την καλωσορίσω. Δεν της μιλούσα καν. Στεκόμουν σε μια γωνιά στην έξοδο των επιβατών και απλά ήθελα να τη δω να περνά. Πωωω, ντρέπομαι και που στα λέω τώρα.

Αλλά αυτά συνέβαιναν, και ήταν συναρπαστικά, και μου έδιναν τόση μεγάλη χαρά που είναι αστείο να τα σπρώξω σε κάποιο σκοτεινό συρτάρι τώρα που είμαι σχεδόν 37 και να προσποιούμαι ότι δεν συνέβησαν. Στο πανεπιστήμιο έγραφα διεθνές δίκαιο στις 9:00 το πρωί, τελική εξέταση, και ύστερα άυπνος και ταλαιπωρημένος είχα πάρει τρένο για Λονδίνο για να τη δω να τραγουδά στο παλάτι της βασίλισσας. Τα μεσάνυχτα, όταν τελείωσε η συναυλία δεν είχε τρένο επιστροφής, πλήρωσα ταξί να με πάει πίσω στο Ρέντινγκ. Έφτιαξα βαλίτσα επί τόπου και λίγες ώρες μετά ήμουν στο αεροδρόμιο για να γυρίσω Κύπρο.

Τι να πρωτοθυμηθώ. Που ανάγκαζα τους γονείς μου να βιντεογραφούν οτιδήποτε σχετικό υπήρχε γι’ αυτήν στην τηλεόραση και να μου το στέλνουν στην Αγγλία σε VHS; Από βραβεία Ποπ Κορν 2000, και βραβεία Αρίων στη συνέχεια, μέχρι τελετή προσχώρησης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είχα αγοράσει βίντεο ειδικά για να τη βλέπω και να παίρνω θάρρος να διαβάζω. TV license δεν πλήρωνα πάντως. Υπάρχει κι όριο.

Μια ζωή έζησα μαζί της. Δεκάδες ιστορίες να σου διηγηθώ με κάθε της δίσκο, με κάθε της συναυλία. Ακόμα και η στιγμή του fabulous που με τα χρόνια πέρασε στη σφαίρα της φαντασίωσης (καμιά φορά διερωτώμαι αν είμαι εγώ εκείνος με την περούκα στο βίντεο ντυμένος ως Καρβέλας - με βλέπω και δεν με αναγνωρίζω) μετρά ήδη 7 χρόνια. Προϊστορικό. Δεν ήμουν καν σε σχέση με τη Μπρέντα τότε. Δεν ήμουν καν στη σημερινή εργασία μου.

Αυτά σκεφτόμουν χθες. Και πώς βρέθηκα από εκεί που κολλούσα τα εισιτήρια της συναυλίας της στο ψυγείο του σπιτιού μας με μαγνήτες και τα καμάρωνα κάθε πρωί στα 18 μου, έφτασα σήμερα στα 37 μου να κοιμίζω τον γιο μου νωρίς για να προλάβω να πάω εγκαίρως. Και παράλληλα να βρίζω τους Κυπραίους που άργησαν 45 λεπτά να προσέλθουν στο αμφιθέατρο, με αποτέλεσμα να αργήσει να αρχίσει η συναυλία, τελείωσε πιο νωρίς με τα μισά τραγούδια να προσπερνούνται κι εγώ να αγχώνομαι ότι καταχράζομαι το baby sitting άδικα. Αν διερωτάσαι, στο τσακ κρατήθηκα και δεν κουβάλησα και το βρέφος μαζί μου στον συναυλιακό χώρο.

Μεγαλώσαμε μαζί Άννα Βίσση. Και όμως ακόμα δεν σε προδίδω. Μπορεί να μην είσαι πλέον ψυχοπάθεια, αλλά δεν τολμώ να μην έρθω να σε ακούσω. Θα νιώθω τύψεις μετά. Κι ας μπορώ πια να προβλέψω μέχρι κεραίας τη σειρά των τραγουδιών σου, ξέρω απ’ έξω ακόμα και τα αστεία που λες γιατί κάποια είναι σταθερά, ξέρω τους αυτοσχεδιασμούς σου στις ερμηνείες, πότε ρίχνεις κορώνες, πότε χρησιμοποιείς ψηλές, πότε χαμηλές νότες, καταλαβαίνω πότε βαριέσαι, πότε πωρώνεσαι, πότε ζεσταίνεσαι, πότε σε χαλά το κοινό, πότε θέλεις την ησυχία σου, τα πάντα!

Τέλος πάντων. Αρκετά με αυτά τα συναισθηματικά. Καλά να είμαι και θα έρχομαι να σε ακούω και στα 60 μου!

Χθες βράδυ είχαμε μία τεράστια έκπληξη. Κανένας μας δεν το περίμενε. Όταν είδα ότι η συναυλία τιτλοφορήθηκε «μόνο η αγάπη» λέω, είναι πολύ καλό για να είναι αληθινό. Κι όμως το είπε! Το τραγούδι – διαμάντι, το τραγούδι που είναι μέσα στο τοπ5 μου όλης της της πορείας, που ένας Θεός ξέρει γιατί τόσα χρόνια το αποποιούνταν από τις εμφανίσεις της. Και έτσι ένιωσα πως εψές κλείσαμε έναν κύκλο και φτάσαμε εκεί που αρχίσαμε. Άκου τραγουδάρα. Μόνο συγκίνηση:

Να ζήσεις Άννα Βίσση!

ΥΓ: Και κάτι άσχετο αλλά τώρα μου ήρθε να το γράψω. Όταν βλέπεις αυτή τη γυναίκα να τραγουδά το «κλίμα τροπικό» ή τον «σαδισμό» και νομίζεις ότι θα πάθεις έμφραγμα από την πώρωση ή αισθάνεσαι ότι ξαφνικά μεταφέρθηκες σε ροκ συναυλία του εξωτερικού, και το ίδιο βράδυ στέκεται δίπλα από ένα ακορντεόν και αφιερώνει το «ερωτευμενάκι» στη θεία της που είναι στα τελευταία της και νιώθεις ότι παρακολουθείς σκηνή από ταινία ελληνικού κινηματογράφου και νιώθεις την ψυχή σου κόμπο, όλα αυτά μαζί στην ίδια συναυλία, αντιλαμβάνεσαι γιατί αυτή η γυναίκα είναι απερίγραπτη και άξιζε όλες τις υπερβολές και εξάρσεις που περιέγραψα πιο πάνω. 

Με Ρυθμούς Χελώνας

Εγώ φιλόζωος δεν είμαι, ούτε συγκινούμαι επειδή μπορεί να καταστράφηκαν μερικές φωλιές χελώνων στα Τάρταρα που σήμερα ονομάζουμε Πάφο. Δεν θεωρώ ότι έρχεται το τέλος του κόσμου εξ αιτίας του γεγονότος. Πιο πολύ με τρομάζει η καταστροφή που μπορεί να επέλθει από μία παρόρμηση του Κίμ Γιανγκ Ουν προκειμένου να μπει στο μάτι του Τραμπ, πιο πολύ με τρομάζει που κάθε μέρα η Τουρκία αλωνίζει ανενόχλητη στο Αιγαίο, και αν θέλεις να το πάμε οικολογικά, πιο πολύ με τρομάζει που κάθε μέρα ένα παγόβουνο στο μέγεθος της Ελλάδας ξεκολλά και βυθίζεται κάπου στην Ανταρκτική.

Προφανώς και δεν χαίρομαι όταν διαβάζω ότι καταστράφηκαν οι φωλιές των χελωνών, προφανώς δεν χαίρομαι όταν ακούω ότι βασανίζονται ζώα, αλλά ναι, έχω πιο σοβαρά προβλήματα να ασχοληθώ στην κλίμακα των επίκαιρων.

Παρόλα αυτά, όταν ακούω από τον κάθε άνθρωπο των σπηλαίων, κάτοικο της Πόλεως Χρυσοχούς να αναφέρει ανερυθρίαστα στο ραδιόφωνο ότι με τις «διαδηλώσεις τους οι οικολόγοι καταστρέφουν τον ποιοτικό τουρισμό (sic) και ότι είναι πλέον ανεπιθύμητοι στην περιοχή» δεν μπορώ παρά να συνταχθώ με τα συμφέροντα της χελώνας, η οποία μπορεί να φημίζεται για την αργή της κίνηση, μα ουδόλως συγκρίνεται με την αργοστροφία των πιο πάνω χόμο-πάφιτων.

«Ποιοτικός τουρισμός», ήτοι ο γάμος του κάθε Ρώσου μεγιστάνα που θα φέρει την αγκινάρα την Αγκιλέρα να τραγουδήσει! Ιδού πως αντιλαμβάνεται ο κοινοτάρχης της περιοχής τον όρο «ποιοτικός». Και μετά μου λένε «γιατί δεν διακοπάρεις στην Κύπρο να γνωρίσεις την πατρίδα σου και την απαξιώνεις συνέχεια, και μόνο όταν πας στο εξωτερικό θεωρείς ότι πας διακοπές». Για τους προφανείς λόγους, μάνα μου.

Ποιοτικός τουρισμός είναι τα μουσεία, τα θέατρα, οι γκαλερί, τα γήπεδα, οι βιβλιοθήκες, οι αρχαιολογικοί χώροι, τα θεματικά πάρκα, τα ιαματικά λουτρά, οι φαρδιές πλατείες με ιστορία. Τι απ’ όλα αυτά διαθέτει το Νέο Χωριό Πάφου και θεωρεί ότι του καταστρέφουμε τον ποιοτικό τουρισμό; Που εγώ έγινα 35 χρονών για να την επισκεφτώ, και το μόνο μου κίνητρο για να οδηγήσω ως τα κάκκαφα ήταν για να πάμε στο blue lagoon μπας και πετύχουμε καμιά χελώνα να φωτογραφήσουμε! Δεν μου είπε ποτέ κανένας έλα να σε πάρω σε έναν ποιοτικό γάμο στην Πάφο, να διακοπάρεις ποιοτικά.

Ο καθείς και η αντίληψή του, φυσικά. Γιατί όλα είναι υποκειμενικά. Κάποτε μία κοπέλα μου είχε πει ότι ακούει ποιοτική μουσική και όταν της ζήτησα περαιτέρω εξηγήσεις περί ποιότητος, μου δήλωσε χωρίς αιδώ ότι εννοεί τη Νατάσα Θεοδωρίδου. Καλά, και εμένα μ’ αρέσει η Θεοδωρίδου, αλλά δεν της κρεμάς κάδρο δίπλα απ’ τον Μπαχ και τον Μότσαρτ. Οπότε τι να τους πεις; Όλα είναι σχετικά σ’ αυτή τη ζωή κι όσο ζω μαθαίνω και εντυπωσιάζομαι.

Σας δώσανε και την πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, κατά τα άλλα. Τρομάρα να σας έρθει. Άνετα σας χάριζα στους Τούρκους. Με συνοπτικές διαδικασίες. Και θα τους πλήρωνα και από πάνω για τη χάρη που μου κάνουνε!