Τρίτη, Οκτωβρίου 17, 2017

Τηλεοπτική Μουρμούρα

Μπορεί κάποιος να μου εξηγήσει γιατί ο Κυπραίος πρέπει να βλέπει Κυπραίους στην τηλεόραση για να ψυχαγωγηθεί; Αυτή η μόδα που πρέπει όλα να προσαρμοστούν στα κυπριακά δεδομένα και επίπεδα για να ικανοποιηθεί ο ιθαγενής δεν είναι τα μάλα υποτιμητική; Γιατί τα πάντα πρέπει να προσαρμόζονται στο κυπριακό γίγνεσθαι για να αποκτούν υψηλή τηλεθέαση; Είμαστε λαός καθυστερημένος; Ρητορικόν το ερώτημα.

Το πρώτο σοκ το είχα πάθει όταν άρχισαν να προσαρμόζονται θεατρικά νεοελληνικά έργα στην κυπριακή διάλεκτο. «Για να είναι πιο κοντά στο τοπικό κοινό» έλεγαν οι παραγωγοί. Δεν άλλαζαν απλά δυο τρεις αναφορές σχετικές με την πολιτική σκηνή της Ελλάδας για να γίνουν πιο κατανοητές από τους Κυπρίους. Άλλαζαν τα πάντα. Το ‘έχεις’ έπρεπε να προφέρεται ‘έσιεις’ για να προκαλεί γέλιο. Το ‘εσύ’ έπρεπε να γίνει ‘εσού’ για να φύρνεται το κοινό. Λώρης και Τσιάκκας οι πρώτοι διδάξαντες και ακολούθησαν κι άλλοι σύγχρονοι τραγικοί.

Απόρησα. Τόσα χρόνια βλέπαμε μια χαρά θέατρο στην Κύπρο και ουδέποτε είχαμε πρόβλημα ταύτισης με τους ήρωες ή κατανόησης της υπόθεσης επειδή ομιλούσαν την κοινή ελληνική. Με θίγει ακόμη και ως σκέψη το ενδεχόμενο να ήταν αυτή το πρόβλημα. Γιατί μετά το 2000 έπρεπε όλα να έχουν κυπριακές αποχρώσεις για να απορροφηθούν από το ευρύ κοινό; Ξανά ρητορικόν το ερώτημα. Μην σας υπενθυμίζω την καθυστερημάδα σας σε κάθε παράγραφο και με πείτε κολλημένο.

Αλλά φταίνε και οι ηθοποιοί μας. Που το ανέχτηκαν και το συντήρησαν όλο αυτό το χάλι. Να παίζουν δηλαδή τον «Κυπραίο καραγκιόζη» με κάθε ευκαιρία. Που έχουν καταντήσει σε όλες τις σειρές που συμμετέχουν να παίζουν απλά τον «Κυπραίο». Δεν είδα ποτέ Κύπριο ηθοποιό να συμμετέχει σε ελληνική σειρά και να μην παριστάνει τον Κύπριο. Ή, τέλος πάντων, να μην είναι η καταγωγή του καίριο χαρακτηριστικό του ρόλου του. Σαν τους Πόντιους στα ανέκδοτα. Η Μαριέλλα Σαββίδου στην Εθνική Ελλάδος του Καπουτζίδη έκανε την Κύπρια (υπέροχα την υποδύθηκε, την αγάπησα τα ξαναείπαμε, αλλά μέχρι εκεί), η Μαρία Φιλίππου από τον καιρό του «Εμείς κι Εμείς» την Κύπρια έπαιζε. Και το αποκορύφωμα είναι το πρόσφατο δίδυμο των Αρτεμίου και Σοφοκλέους στο «Μην Αρχίζεις τη Μουρμούρα».

Γιατί έπρεπε σώνει και καλά να ενταχθεί κυπριακό ζευγάρι στη σειρά; Οι υπόλοιποι χαρακτήρες δεν έβγαζαν γέλιο; Έπρεπε να δουν οι Κυπραίοι την Αρτεμίου με τη φουκού στην Αθήνα και τον Σοφοκλέους με τις αγγλικού τύπου πρίζες να ζορίζεται για να ταυτιστούν και να γελάσουν; Τι κατάντια! Λες και είμαστε διαφορετική κατηγορία χιούμορ και πρέπει να εκπροσωπούμαστε παντού, να καλύπτουμε ειδικές ανάγκες.

Παρεμπιπτόντως, να πω ότι παρακολούθησα λίγο τη σειρά και τη βρήκα εντάξει. Την περίμενα πολύ χειρότερη, σε πρότυπα σαββατιάτικου σκετς. Δεν ήταν. Ήταν αρκετά προσεγμένη και κατάφερε να ξεφύγει από το αναμενόμενο πρότυπο του χωρκάτη Κυπραίου που παντρεύεται μια μπίμπο χωρκάτα και σέρνουν τη φωνή τους αλαλάζοντας άπλετα "ρε αγάπηηη" και "ρε μωρόοο",  ώσπου να πεθάνουμε. Στα θετικά το καταγράφω αυτό. Είναι εμφανής η εξέλιξη. Αλλά μόνο και μόνο η ιδέα ότι για να ανεβούν οι τηλεθεάσεις οι Κυπραίοι πρέπει να δουν Κυπραίους, μου προκαλεί λύπη. Θυμήθηκα τα φοιτητικά μου χρόνια, τότε που οι Κύπριοι γκετοποιούνταν στην εστία για να επιβιώσουν. Ε, το ίδιο και στην τηλεόραση. 

Το παράδοξο είναι ότι αυτό το φαινόμενο συμβαίνει μόνο με τις ελληνικές σειρές. Όταν προβάλλονται ξένες κωμωδίες, μια χαρά τις παρακολουθούν όλοι. Δεν είδα κανέναν να μεταγλωττίζει τους «Friends» χάριν εξοικείωσης του ευρύτερου κοινού με τη γλώσσα. Δεν είδα ποτέ τον Ριτζ και τη Μπρουκ της Τόλμης και Γοητείας να μιλούν κυπριακά για να καταλάβει η 80αρα γριά από την τελευταία σπηλιά της Πάφου την υπόθεση. Αυτό το κόμπλεξ με την κυπριακή διάλεκτο, μόνο στις ελληνικές σειρές μας βγαίνει. Αυτό σαν παρένθεση.

Ας το ξευτιλίσουμε περαιτέρω το ζήτημα.

Σκεφτήκατε ποτέ αν η συμμετοχή Κυπρίων σε ελληνικές σειρές αποτελούσε προϋπόθεση για να προβληθούν στην Κύπρο; Σκεφτήκατε ποτέ πώς θα ήταν οι «Απαράδεκτοι;» Αντί για τον Βλάσση Μπονάτσο να βλέπατε τον Πανίκο Πιλάλη ως τον κολλητό του Μπέζου; Πώς θα σας καθότανε αν στους «Μεν» και τους «Δεν» αντί για τον Τίμο και τη Νανά Σταμάτη, οι γείτονες ήταν ο Τσουρής και η Πόπη Αβραάμ; Θα το βλέπατε με την ίδια αγάπη; Εμένα μόνο η εικόνα τους μου προκαλεί αποστροφή. Πώς θα σας φαινόταν αν στης «Ελλάδος τα Παιδιά» έκανε γκεστ ο Κωστάκης Κωνσταντίνου ως αλφάδι; Πρωτότυπο και ευφάνταστο, ε; Αν στο «Παρά Πέντε» δεν ήταν η Θεοπούλα και η κυρία Σοφία και είχαμε τον Αργυρίδη και τον Κωνσταντίνου σαν «Πόπη και Άντζελα;» Μην μου πείτε, αυτό θα πει ποιότητα!

Ομοίως, πως θα σας φαινόταν αν ο Γιάγκος Δράκος είχε έναν μακρινό ξάδελφο στην Κύπρο, που θα υποδυόταν ο Γιώργος Ζένιος και ο οποίος θα ζητούσε μερίδιο από τα κέρδη της Giant; Πώς θα σας φαινόταν αν οι «Τρεις Χάριτες» δεν είχαν θεία τη Μπεμπέκα αλλά τη θεία Δώρα από την Κύπρο; Πώς θα σας φαινόταν αν η Χαρούλα Πεπονάκη δεν είχε για καφετζή τον Φοίβο, αλλά αυτόν τον σβηστό τύπο από τη σειρά του Καφενείου στο ΡΙΚ1;

Την Κακουράτου την αγαπώ. Τη δεκαετία του '80 Σάββατο παρά Σάββατο ήμουν στο Μιμόζα και έβλεπα τις επιθεωρήσεις της. Μπορεί να αποτελεί κι αυτή μια καρικατούρα του εαυτού της, αλλά τουλάχιστον ήταν ξεχωριστή, αυθεντική και σημάδεψε μια ολόκληρη εποχή. Σε όλα τα πιο πάνω παραδείγματα, το να συμμετέχει στις τρεις χάριτες θα ήταν το λιγότερο που θα με ενοχλούσε. 


Να, εδώ, ο Σβηστός φέρνει τους καφέδες και η Χαρούλα του λέει "άντε πάαιννε ρε!" Χάλια τα photoshop skills μου, το ξέρω. Αλλά παίρνετε μια ιδέα από το ντεκαντάνς του πράγματος.

Κάποτε, σε 50-100 χρόνια εύχομαι να ξεφύγουμε από το στάτους της καρικατούρας και όσοι ρόλοι Κυπρίων εντάσσονται σε σειρές να εξυπηρετούν τη πλοκή και όχι το χαμηλού επιπέδου τηλεοπτικό κοινό. Όσο εξακολουθούμε να παρουσιάζουμε γραφικούς τύπους ως Κυπρίους για να ταυτιστεί η πλέμπα, μόνο ζημιά προκαλούμε. Τόσο στο γόητρό μας, όσο και στην «τηλεοπτική βιομηχανία» που κατά τη γνώμη μου χειροτερεύει ώσπου πάει.


Μόνο ευγνωμοσύνη αισθάνομαι που πρόλαβα καλή ελληνική τηλεόραση χωρίς ίχνος Κύπρου μέσα!

4 σχόλια:

Woofis είπε...

Καλημέρα Anti-Christos. Παρόλον που απαξιείς ή θεωρείς ανούσιον συνήθως να απαντήσεις στα σχόλια μου, εφόσον διάς το βήμαν τζιαι ενδιαφέρει με το θέμαν εξακολουθώ να το θεωρώ σκόπιμον να πω μιαν άποψην. Έτσι τζιαι δαμέ.
Κατ'αρχήν, συλληπητήρια που είσαι Κυπραίος. Πραγματικά πρέπει να σου προκαλεί ανείπωτην δυστυχίαν. Τούτον συμπεραίνω που τα γραφόμενα σου. Τζιαι εν κρίμαν, αλλά εν προφανώς τζιαι αναπόφευκτο, εφόσον εσύ το επιλέγεις (να είσαι δυστυχής εννοώ).
Υπάρχουν θκιό πτυχές του θέματος που σε απασχόλησεν. Η μια εν "οικονομικής φύσεως" τζιαι η άλλη "πολιτισμικής/ κοινωνικής". Αρχίζω που την πρώτην.
Η "ελληνική τηλεόραση" διέρχεται την ίδιαν κρίσην με την υπόλοιπην ελληνικήν οικονομία. Με αποτέλεσμαν να αναζητά πηγές χρηματοδότησης. Ήβρεν τες εν μέρει στην Κύπρον, όπου τα πράματα εν σαφώς πιο καλά. Κάποιος θα το επισήμαινεν τούτον σαν προτέρημαν του τόπου του, αλλά φυσικά εν αναμένω κάτι τέθκιον που σέναν. Έτσι, Έλληνες ηθοποιοί τζιαι γενικότερα, αθρώποι της τηλεόρασης, ήρταν δακάτω ή στέλλουν το "προϊόν" τους για να φκάλουν το ψωμίν τους. Εν αναμενόμενον, τζιαι γίνεται παγκοσμίως, αν θέλεις να πουλήσει το προϊόν σου σε μιαν αγοράν, κάμνεις κάποιαν προσαρμογήν στες ιδιαιτερότητες της π.χ. οι ομάδες ποδοσφαίρου, όπως η Μάντσεστερ Γιουνάϊτετ, φέρνουν έναν Κινέζον να παίξει έστω για λλίον για να θωρούν οι πελάτες συμπατριώτες του τζιαι να γουστάρουν τζιαι να αγοράσουν φανέλες. Έτσι γίνεται τζιαι με τες ελληνικές σειρές, κάτι απόλυτα φυσιολογικόν τζιαι αναμενόμενον, δηλαδή να ενσωματώσεις την διάλεκτον στους χαρακτήρες για να ταυτιστεί το κοινόν πιο εύκολα. Φυσικά, άμα η διάλεκτος για σέναν εν "ενοχλητική" τζιαι "χωρκαθκιόν", στερεοτυπικά τζιαι απόλυτα, φαίνεται σου "υποβιβασμός". Το τραγικόν - για σέναν - είναι ότι οι ίδιοι οι Ελλαδίτες μάλλον θετικά το θωρούν. Εν συχνόν το φαινόμενον εξάλλου να βάλουν στες σειρές τους τοπολαλιές που άλλα μέρη της Ελλάδας (Κρήτη, Επτάνησα κλπ), παρόλον που η "κοινή νεοελληνική" σταδιακά έshιει τες ισοπεδώσει/ εξαφανίσει, ειδικά στους νεώτερους. Ας γίνουμεν ούλλοι νερόβραστοι "νεοέλληνες" εξάλλου, τι να τες κάμουμεν τες "διαλέκτους", εν πολλά "χωρκάτικες".
Όσον αφορά στο "πολιτιστικόν/ κοινωνικόν" κομμάτιν. Η Κύπρος, όσον περνούν τα χρόνια, σταδιακά αποκτά μιαν υπόστασην δικήν της, ως κράτος ανεξάρτητον. Μέρος της υπόστασης εν η διάλεκτος, η οποία κόντρα στον (νεο)ελληνοκεντρικόν "προσηλυτισμόν" του σχολείου τζιαι των δημόσιων "φόρουμ", εν τζιαμέ τζιαι συνεχίζει κυρίαρχη. Τόσον που όποτε μαχούμαστεν να εκφραστούμεν στην (άχρωμην, άγευστην, άοσμην) κοινήν νεοελληνικήν, ακουούμαστεν σαφώς γελοίοι τζιαι οι εξ Ελλάδος ακούουν μας τζιαι ξεχωρίζουν μας ακόμα δυσμενέστερα (για μας). Οπότε όφελος μηδέν, τζιαι εκούσιος υποβιβασμός μιας διαλέκτου που τζιαι αρχαιότερη είναι τζιαι πληρέστερη που την "κοινήν νεοελληνικήν", που τόσον γουστάρεις (εσύ τζιαι η Μπεμπεδέλλη, που αντρέπεται για την τοπολαλιάν της τζιαι εν θέλει να την χρησιμοποιεί γιατί υποβιβάζει - ημίsh - τα έργα που παίζει).
Είπαμεν, τι δυστυχία να είσαστεν Κυπραίοι, ορισμένοι. Γιατί εμείς οι υπόλοιποι μια χαρά περνούμεν thank you very much...

Ανώνυμος είπε...

Ξέχασες τον Γιώργο Τζώρτζη και την Γιώτα Κρος στο Κωνσταντίνου & Ελένης...
Εναλλακτικά, ίσως να πήγαινε και στις Δανάη Χρήστου ή Ζωή Κυπριανού ο ρόλος της Ελένης. Τη μάνα της Ελένης (Μάρθα Καραγιάννη) θα μπορούσε να την παίζει κάλλιστα και η Έλενα Ευσταθίου ενώ την αδερφή του Κωνσταντίνου η Σοφία Καλλή.

Στους Δύο Ξένους βεβαίως θα είχαμε το Χάρη Κκολό στο λίγο πιο intellectuele (όσο γίνεται) στο ρόλο του Μαρκορά και την Έλια Ιωαννίδου (βαμμένη ξανθιά) ως Μαρίνα. Η Πόπη Αβραάμ και η Όλγα Ποταμίτου ως Ντένη και Φλώρα αντιστοίχως. Επίσης ο Σταύρος Λούρας ως Κασιμάτης. Ένα δράμα δηλαδή...

Εν πάση περιπτώσει, είμαστε βαθιά ρατσιστικός λαός και νομίζουμε ότι τα ξέρουμε όλα οπότε δεν με εκπλήσσει που οτιδήποτε διαφορετικό πρέπει πάντα να το φέρνουμε στα μέτρα μας για για να το αποδεκτούμε ή και για να αποδείξουμε ότι δήθεν μπορούμε να το κάνουμε κι εμείς καλύτερα.

Ελάχιστοι Κύπριοι ηθοποιοί μπορούν να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις μιας έξυπνης και καλογραμμένης Ελληνικής σειράς με εύστροφο χιούμορ, πράγμα καθόλα φυσιολογικό εφόσον αναλώνονται στις διάφορες ερασιτεχνικές, κυπριακές σαχλοσειρές και λοιπές τραγικές παραστάσεις που ανεβάζουν οι τσίππιδες Κύπριοι 'σκηνοθέτες'. Παρά το μαύρο της το χάλι, η Ελλάδα εξακολουθεί να δίνει μαθήματα σε θέματα πολιτισμού, αλλά δυστυχώς είμαστε ανεπίδεκτοι...

Anti-Christos είπε...

Αγαπητέ Woofi είναι η τυχερή σου μέρα.

Επιγραμματικά για να μην παίρνεις και θάρρος:

1) Δεν είμαι Κυπραίος όπως εσύ δεν είσαι Έλληνας. Εγώ είμαι Έλληνας της Κύπρου, οπότε η δυστυχία μου δεν πηγάζει από μέσα μου. Πηγάζει από έξω μου, δηλαδή από τα χάλια σας τα μαύρα. Εγώ μια χαρά πορεύομαι με αυτά που επιλέγω να παρακολουθήσω. Υπάρχει και το Youtube και έχει αντικαταστήσει πλήρως την ανάγκη μου για τηλεόραση.

2) Δεν μπορώ να χαίρομαι επειδή η κυπριακή οικονομία είναι κατάτι καλύτερη της ελληνικής. Η ελληνική είναι χέσιμο και η κυπριακή για ξεχέσιμο. Ποιο ακριβώς είναι το προτέρημα του τόπου μου; Δεν είμαστε και η Κίνα. Απλά έχουμε να φάμε. Σιγά το κατόρθωμα για να αισθάνεσαι περήφανος.

3) Η ένταξη Κυπρίων στις παραγωγές δεν γίνεται επειδή ξαφνικά βρήκαν δουλειά και αποκούμπι μερικοί καλαμαράδες στην Κύπρο. Γίνεται συστηματικά από το 200 και μετά, προ κρίσης και αυτό συμβαίνει γιατί οι παραγωγοί θεωρούν τους Κυπραίους βλάκες που μόνο με τέτοιου επιπέδου σειρές ικανοποιούνται. Δυο χρόνια έχω δουλέψει σαν διαφημιστής και οι οδηγίες ήταν σαφείς: "γράφε σαν να απευθύνεσαι σε καθυστερημένους". Βαρύ, αλλά ισχύει. Υποθέτω, με αυτά που βλέπω ότι το ίδιο ισχύει και στην σεναριογραφία. Εξάλλου, αν διάβαζες προσεκτικά και συγκεντρωμένα θα έβλεπες ότι δεν αντιτίθεμαι της ύπαρξης Κυπρίων στις παραγωγές, αλλά στο να παρουσιάζουν μονίμως τον Κυπραίο ως καρικατούρα. Αυτό είναι γεγονός, δεν χρήζει περαιτέρω συζήτησης.

4) Με έχεις γνωρίσει και ξέρεις ότι κι εγώ από κοντά στη διάλεκτο εκφράζομαι. Ούτε καλαμαρίζω, ούτε χρησιμοποιώ αργκό. Ουδέποτε θεώρησα ότι η διάλεκτος είναι χωρκαθκιόν. Οι διάλεκτοι είναι εθνικός πλούτος. Αλλά θεωρώ ότι η διάλεκτος αποτελεί άλλοθι του κάθε αμόρφωτου που αδυνατεί να εκφραστεί στην κοινή ελληνική και την έχει αναγάγει σε γλώσσα για να εξυπηρετεί το χωρκαθκιόν του. Μια ματιά στα μπλογκς να ρίξεις θα δεις ανορθογραφίες και άλλα συντακτικά λάθη που συγκαλύπτονται με την διάλεκτο. Μόλις τους διορθώσεις επικαλούνται το "δαμέ εν Κύπρος" για να μην αναγκαστούν να παραδεκτούν ότι έβγαλαν σχολείο και ούτε τη μητρική τους δεν έμαθαν να χρησιμοποιούν. Δεν είμαι εναντίον των Κυπριακών. Είμαι εναντίον όταν αυτά χρησιμοποιούνται επειδή θεωρούμε ότι οι Κύπριοι δεν μπορούν να ψυχαγωγηθούν με την κοινή, υπονοώντας ότι είμαστε ηλίθιοι. Που εν τέλει είμαστε. Γιατί το επιβεβαιώνουμε.

5)Αποκαλείς τη νεοελληνική νερόβραστη. Είναι θέμα γούστου αγαπητέ. Εγώ τη θεωρώ μουσικότατη, γοητευτικότατη και άκρως ερεθιστική. Αντιθέτως τα κυπριακά μου ακούγονται βάρβαρα και θορυβώδη.Το γεγονός ότι οι Κύπριοι άμα εκφράζονται στη νεοελληνική ακούγονται γελοίοι δεν έχει να κάνει με τη διάλεκτο. Έχει να κάνει με την ανικανότητά τους να προσαρμοστούν σ' αυτήν. Δηλαδή, στη βλακεία τους.

6) H Μπεμπεδέλη επαντρεύτηκεν ακελικό, δεν πρέπει να σε εκπλήσσει ο νους της.

7) Καμία δυστυχία. Μια χαρά είμαστε. Το μπλογκ είναι μια στιγμίαια εκτόνωση νεύρων. Δεν είναι όλη μου η μέρα. Και αλίμονο αν ασχολούμουν με το τι με περιβάλλει πάνω από 5-10 λεπτά τη μέρα. Μόνο όσο διαρκεί η συγγραφή ενός κειμένου.





Moonlight είπε...

Εγώ έμαθα πέρσι τον όρο "second hand embarrassment", που- αν δεν μπορείτε να φανταστείτε- είναι η ντροπή που νιώθει ένα άτομο για λογαριασμό κάποιου άλλου ο οποίος (ο πρώτος θεωρεί ότι) ντροπιάζεται. Τούτο το πράμα ένιωθα το πολλά έντονα που τον καιρό που με θυμούμαι για διάφορα πράματα. Εν είμαι σίγουρη αν τούτο εμπίπτει σε τούτη την κατηγορία, ή αν τούτα τα ντροπής πράματα που παίζουν στην τηλεόραση με τους Κυπραίους όντως προσβάλλουν με ως Κυπραία κι εμένα, αλλά σε κάθε περίπτωση, αν έχασες το σαλαβάτημά μου στο τουίτερ, εντράπηκα πάρα πολλά που δείχνουμε ότι τούτοι είμαστε οι Κυπραίοι στην Ελλάδα. Μετά έμαθα ότι δεν το βλέπουν στην Ελλάδα το κυπριακό ζευγάρι οπότε επόκατσε το κακό, αλλά στη σκέψη του ότι πλέον υπήρχε ΑΚΟΜΑ ένα παράδειγμα χωρκάτη απαίδευτου Κυπραίου που θα βλέπουν οι γνωστοί μου και μη στην Ελλάδα ήθελα να ανοίξει η γη να με καταπιεί. Από την άλλη θα μου πεις σιγά μωρήμ, πνάσε που εν χώρκατοι απαίδευτοι τούτοι κι εσύ είσαι καλύτερη να πούμε....αλλά γμτ, είμαι. Κι εν μπορώ να παίρνουν κι άλλοι Κυπραίοι θάρρος και να νομίζουν ότι εν και εξυπνάδα να συμπεριφέρεσαι έτσι άμα βρεθείς στην Ελλάδα... Προβληματίζομαι, προβληματίζομαι πολύ...