Το Γαμωκουκλόσπιτο

 

Σας είχα υποσχεθεί την ιστορία του «κουκλόσπιτου».

Η ιστορία του κουκλόσπιτου δεν μπορεί να αναπτυχθεί σε ένα ποστ δυο σελίδων. Θα μπορούσα να την αναπτύξω σε διατριβή, αλλά ας προσπαθήσω να τη συμπτύξω στην ουσία της όσο το δυνατόν καλύτερα χάριν συντομίας.

Βασικά όλα άρχισαν όταν ο γιος μου είδε στο Νετφλιξ μία ηλίθια, ονόματι Γκάμπι, η οποία παίζει με ένα μαγικό κουκλόσπιτο στα δωμάτια του οποίου συμβαίνουν διάφορα μαγικά πράγματα. Επειδή τα σημερινά πεντάχρονα είναι έτη φωτός πιο μπροστά από την εποχή τους, ο κύριος Αλεξάκος έκατσε και το έψαξε περαιτέρω, κι ανακάλυψε ότι το συγκεκριμένο κουκλόσπιτο εκτός από σειρά στο Νετφλιξ είναι και παιδικό παιχνίδι το οποίο πωλείται στο Άμαζον.

Έπαθε ένα παροξυσμό με το κουκλόσπιτο εκείνη τη μέρα, μας έπρηξε τα παπάρια τόσο πολύ, που του υποσχεθήκαμε ότι θα του το αγοράζαμε στη γιορτή του. Μπήκα στο Άμαζον και είδα ότι υπήρχε ένα τελευταίο σε στοκ σε μαγαζί στην Αμερική, και πλήρωσα τα μαλλιοκέφαλά μου σε μεταφορικά για να του το παραγγείλω. Εκατό ευρώ κόστισε αυτή η μαλακία, και άλλα εβδομήντα σε μεταφορικά! Του ανακοίνωσα αυτοστιγμεί ότι του το αγόρασα για να πάψει να με πρήζει. Ο ενθουσιασμός του ήταν απερίγραπτα συγκινητικός.

Από τη στιγμή που του ανακοίνωσα ότι το κουκλόσπιτο παραγγέλθηκε άρχισε να συζητά μόνο γι’ αυτό σε βαθμό που ανησύχησα. «Τι ωραία που θα αποκτήσω κουκλόσπιτο», «αγωνιώ να παραλάβω το κουκλόσπιτο», «τι λες να έχει μέσα το κουκλόσπιτο» και άλλα τέτοια. Σκέφτηκα ότι θα έπρεπε να τον προειδοποιήσω ότι αν την επόμενη μέρα πήγαινε στο σχολείο με τον ίδιο ενθουσιασμό και ανακοίνωνε στους φίλους του ότι παρήγγειλε «το κουκλόσπιτο της Γκάμπι», πιθανόν να τον κορόιδευαν γιατί το συγκεκριμένο παιχνίδι θεωρείται κοριτσίστικο.

Εκεί έπεσε το σύμπαν να με φάει περί στερεοτύπων και λοιπών μαλακίων.

Να ξεκαθαρίσω μερικά πράγματα τα οποία έχουν αποκρυσταλλωθεί μέσα μου χρόνια τώρα.

1.       Τα στερεότυπα δεν καθορίζουν τη ζωή μου.

2.      Τα στερεότυπα καλώς ή κακώς υπάρχουν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν όσο υπάρχουν άνθρωποι.

3.      Η καταπολέμηση τους είναι μάταιη και καταδεικνύει βλακεία από μέρους του πολέμιου.

 

Τα στερεότυπα δεν τα βγάλαμε από τον κώλο μας. Δεν αποτελούν προϊόντα της φαντασίας μας. Είναι εκεί επειδή κάποιοι, συνήθως πολλοί, συμπεριφέρονται με συγκεκριμένο τρόπο. Μπορεί αυτός ο τρόπος να παρασύρει κι άλλους στο βούρκο, και να τους αδικεί, αλλά αυτές είναι οι παράπλευρες απώλειες της στατιστικής.

Αν φερ’ ειπείν κάνουμε μία έρευνα και αποδείξουμε ότι 9 στους 10 οδηγούς που συλλαμβάνονται μεθυσμένοι στην Κύπρο προέρχονται από μία συγκεκριμένη εθνικότητα που κατοικεί στην Κύπρο, τότε είναι ασφαλές να πούμε ότι η συγκεκριμένη εθνικότητα μπεκροπίνει και αδιαφορεί για τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας. Αυτό κάποιοι το εκλαμβάνουν ως ρατσιστικό στερεότυπο, αλλά είναι απλώς ένα στατιστικό συμπέρασμα. Προφανώς και δεν σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι της συγκεκριμένης εθνικότητας οδηγούν απρόσεχτα, αλλά όπως προ-είπα, αυτοί αποτελούν την παράπλευρη απώλεια.

Κι άλλο παράδειγμα. Αν πάμε και καθίσουμε σε μία συγκεκριμένη κερκίδα φιλάθλων κατά τη διάρκεια ποδοσφαιρικού αγώνα και παρατηρήσουμε ότι οι άνδρες φίλαθλοι βρίζουν περισσότερο από τις γυναίκες, αυτό αποτελεί μία στατιστική πραγματικότητα. Αριθμοί που δεν μπορούν να αμφισβητηθούν. Προφανώς, το συμπέρασμα ότι οι άντρες βρίζουν συχνότερα από τις γυναίκες είναι γενικευμένο και στερεοτυπικό, αλλά αν αυτό συμβαίνει σε ένα μεγάλο δείγμα του πληθυσμού, it is what it is, τι να κάνουμε τώρα; Αποδεχτείτε το.

Έτσι και με το γαμημένο κουκλόσπιτο. Αν το κουκλόσπιτο αγοράζεται κυρίως από κορίτσια, τότε αποτελεί θέλοντας και μη ένα κοριτσίστικο παιχνίδι. Προφανώς, μπορεί να παίξει μ’ αυτό όποιος γουστάρει, και λογαριασμό δεν θα δώσουμε σε κανέναν αν γουστάρουμε να παίζουμε με κοριτσίστικα παιχνίδια, αλλά με στατιστικούς όρους ομιλώντας, ναι, πρόκειται για κοριτσίστικο παιχνίδι.

Έτερον εκάτερον, και καλό είναι να διαχωρίζουμε τα δύο. Η ύπαρξη στερεοτύπων δεν είναι από μόνη της κακό πράγμα. Τα στερεότυπα βλάπτουν μόνον όταν χρησιμοποιούνται με τρόπο που να αποκλείουν οποιονδήποτε άλλον επιθυμεί να συμπεριληφθεί στη συγκεκριμένη ομάδα. Δηλαδή, κακό θα ήταν αν ένα αγόρι αποκλείεται από το παιχνίδι του κουκλόσπιτου απλά και μόνο επειδή το συγκεκριμένο θεωρείται κοριτσίστικο παιχνίδι.

Φυσικά, αυτοί οι διαχωρισμοί ενοχλούν πολύ κόσμο, ειδικά όσους είναι ανίκανοι να αντιληφθούν ότι τα πάντα στη ζωή έχουν ένα τίμημα.

Εγώ θεώρησα σωστό να εξηγήσω στον γιο μου ότι έχει κάθε δικαίωμα να γουστάρει το κουκλόσπιτο εξ ου και του το αγόρασα αβλεπί. Αλλά θεώρησα ακόμα μεγαλύτερο καθήκον μου να του εξηγήσω ότι το κουκλόσπιτο έρχεται με το πακέτο του. Και δεν εννοώ το χάρτινο περιτύλιγμα. Πιθανόν κάποιοι συμμαθητές του να κοροϊδέψουν αυτή του την επιλογή. Υπάρχουν κι αυτοί ανάμεσά μας και δεν μπορούμε να τους σκοτώσουμε. Μόνο να τους διαχειριστούμε. Οφείλει το παιδί να είναι προετοιμασμένο ψυχολογικά για τη χλεύη και την ειρωνεία που δυνατόν να δεχτεί για την επιλογή του κουκλόσπιτου. Είναι ζούγκλα εκεί έξω και αύριο μπορεί να δεχτεί ακόμα περισσότερο ψυχολογικό πόλεμο για ακόμα πιο ηλίθιους λόγους. Εννοείται πως δεν πρέπει να πτοηθεί ή και να αλλάξει τα θέλω του. Όμως οφείλει να γνωρίζει και τι ισχύει βάσει των κανόνων της κοινωνίας, ώστε να προασπιστεί κατάλληλα τις επιλογές του.

Όταν εγώ έγινα 19 χρονών ανακάλυψα ότι η Γιουροβίζιον θεωρείται γκέι διαγωνισμός. Αυτό με σόκαρε αρχικά, και εν μέρει μου προκάλεσε αμηχανία. Αλλά δεν με πτόησε. Δεν μπορώ να αποποιηθώ κάτι που απολαμβάνω απλά και μόνο επειδή μία κοινωνική μερίδα το οικειοποιήθηκε. Θα μου πείτε, η Γιουροβίζιον είναι πρωτίστως ένα οικογενειακό θέαμα και θα συμφωνήσω. Αν όμως 9 στους 10 ανθρώπους που το υποστηρίζουν παθιασμένα είναι γκέι, τότε το συγκεκριμένο πρόγραμμα στερεοτυπικά θεωρείται γκέι. Και είναι οκ! Θα ήταν ηλίθιο εκ μέρους μου να πολεμήσω κατά του στερεοτύπου. Μ’ αρέσει δεν μ’ αρέσει, αυτό ισχύει. Ήταν άβολο που έπρεπε να επωμιστώ το βάρος, αλλά είναι πιο χρήσιμο να γνωρίζω τι συνεπάγεται η αγάπη προς τη Γιουροβίζιον ώστε να είμαι προετοιμασμένος ως προς το τι θα ακούσω.

Όταν ο πατέρας μου ήταν στο Γυμνάσιο τη δεκαετία του ’60, έπαιζε πιάνο. Είχε τρομερό μουσικό αφτί, μακριά δάχτυλα τα οποία του επέτρεπαν να χειρίζεται πολύ καλά τα πλήκτρα. Μια μέρα προσκάλεσε φίλους στο σπίτι του και όταν είδαν το πιάνο στο σαλόνι του είπαν: «Μα, παίζεις πιάνο; Μήπως είσαι αδελφούλα;» Έκτοτε το πιάνο έμεινε εκεί ως διακοσμητικό στοιχείο. Δεν το ξανά-άγγιξε. Φυσικά, ο πατέρας μου ισχυριζόταν ότι δεν «τραυματίστηκε» ιδιαίτερα από το γεγονός. Μου το διηγιόταν και γελούσε μετά από χρόνια. Όποτε πηγαίναμε επίσκεψη στο σπίτι της γιαγιάς μου καθόταν στο πιάνο και μου έπαιζε χωρίς να έχει γνώσεις, όποιο τραγούδι του ζητούσα. Ο πατέρας μου ήταν άλλης γενιάς άνθρωπος βέβαια, και δεν επρόκειτο να σταθεί στο ύψος της επιλογής του, ούτε θα υπερασπιζόταν με οποιοδήποτε κόστος την επιλογή του. Προτιμούσε να καταργήσει ένα μέρος του εαυτού του και να γίνει δέσμιος του στερεότυπου. Οι άντρες δεν παίζουν πιάνο.  

Εγώ δεν μπορώ να στερούμαι οτιδήποτε μου δίνει χαρά επειδή κάποιες επιλογές θεωρούνται στερεοτυπικές. Είμαι πιο ελεύθερος. Γι’ αυτό και όταν κλήθηκα να αγοράσω το κουκλόσπιτο το έκανα χωρίς δεύτερη σκέψη. Όφειλα όμως να τον προστατέψω. Και να του εξηγήσω ότι υπάρχουν μαλάκες που θα του πουν «το και το». Και να είναι προετοιμασμένος να τους αντικρούσει, ή απλά να τους γράψει στ’ αρχίδια του.

Φυσικά, τίποτα από όλα αυτά δεν χρειάστηκε να συμβεί. Ο ίδιος ο γιος μου με το που παρέλαβε το κουκλόσπιτο έπαιξε μία φορά μαζί του και μετά έκανε κάτι, κατά τη γνώμη μου πολύ χειρότερο!

Ανακάλυψε μέσα στο κουτί ένα bar code, πήρε το τάμπλετ και το σκάναρε, κατέβασε μία εφαρμογή από το apple store η οποία σου επιτρέπει να παίζεις με το κουκλόσπιτο ψηφιακά στο τάμπλετ, αντί με το πραγματικό, το πλαστικό, και έτσι μας έμεινε στο σαλόνι να πιάνει απλά χώρο!

Αυτό, δηλαδή το γεγονός ότι προτιμά να παίζει με ένα ψηφιακό κουκλόσπιτο παρά με τη χειροπιαστή μορφή του, είναι για μένα πιο ανησυχητικό από οτιδήποτε άλλο.

Τι να πεις! Τζάμπα τα 200 ευρώ που πέταξα!