Από Το Μαυρογέριμο Στο Μαυροβούνιο

 

Ποιος να μου το ‘λεγε ότι θα το έφερναν έτσι οι συνθήκες και ότι θα κατέβαινα να πατήσω το ξερό μου και στο Μαυροβούνιο. Μια χώρα που μέχρι πριν 20 χρόνια δεν υφίστατο. Μια χώρα που για κανένα λόγο δεν θα σηκωνόμουνα να πάω στην καθισιά μου. Κι όμως να, μπήκε κι αυτή στον χάρτη των κατακτήσεων! Με μωβ καθώς βλέπετε:

Με πράσινο ανοιχτό οι χώρες που επισκέφτηκα μία μόνο φορά, με πράσινο σκούρο οι χώρες που πήγα πάνω από μία φορά και με μωβ η νέα προσθήκη. Όπως βλέπετε μου απομένει η Ανατολική Ευρώπη και τα βαλκάνια, αλλά ποιος θέλει να πάει στην ανατολική Ευρώπη και τα βαλκάνια; Μόνο αν με στείλουν εκεί σε συνέδριο ή με αεροπειρατεία! 

Το Μαυροβούνιο είναι μια ομορφιά. Εξ ου και οι Σέρβοι ουδέποτε το χώνεψαν ότι ανεξαρτητοποιήθηκε το ομορφότερο κομμάτι της χώρας τους, με δάκτυλο των μεγάλων δυνάμεων. Ο ξεναγός μας το είπε ευθαρσώς: Ουδέποτε καταλάβαμε γιατί διαλύθηκε η Γιουγκοσλαβία, ουδέποτε καταλάβαμε γιατί ήταν αναγκαίο να διαχωριστούμε από τη Σερβία. «Διαίρει και βασίλευε των μεγάλων», μας είπε με νόημα. «Γνωρίζουμε», του απάντησα.

«Μας έβαλαν και στο ΝΑΤΟ!» συνέχισε έκπληκτος ο ξεναγός. «Το Μαυροβούνιο στο ΝΑΤΟ! Ποιος να το πίστευε!» Κι εδώ θα συμφωνήσω. «Μόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μας έχουν βάλει ακόμη, τόσα χρόνια μας τάζουν πως θα γίνουμε μέλη αλλά τα ζώα μου αργά. Βέβαια, τι να μπούμε να κάνουμε; Να γεμίσουμε Αφρικανούς λαθρομετανάστες; Βλέπουμε τι γίνεται στην Ιταλία, μια χαρά είμαστε και μόνοι μας!»

Παρόλο που οι μικρές χώρες δεν έχουν την πολυτέλεια να μην ανήκουν πουθενά, εντούτοις καταλαβαίνω τον πόνο του.

Ας αφήσουμε όμως τα πολιτικά. Το Μαυροβούνιο είναι εξαίσιο. Καταπράσινο, παραμυθένιο, και με μια αρχιτεκτονική κληρονομιά των Ενετών που τους ανεβάζει επίπεδο. Ό, τι κτίστηκε επί ενετοκρατίας είναι πανέμορφο. Ό, τι κτίστηκε μετά, εκπέμπει κομμουνισμό και βαλκανίλα. Εμείς κατεβήκαμε στο Κότορ, μία περίκλειστη πόλη σαν την παλιά Λευκωσία, παρόμοια του Ντουμπρόβνικ και όλων των αδριατικών πόλεων με ιταλική επιρροή. Είναι συμπαθέστατη, παραμυθένια και μία χαρά όταν την περπατάς. Μέσα σε μισή ώρα την έχεις δει όλη. Εξ ου και κανονίσαμε με ένα τοπικό τουριστικό γραφείο να μας «πετάξουν» και στο Πέραστ, ένα κοντινό θέρετρο που απέχει από το Κότορ όσο απέχει ο Πρωταράς από την Αγία Νάπα, για να δούμε και τίποτε άλλο.

Το Πέραστ είναι εξίσου πανέμορφο, μεσαιωνικό, ξεχασμένο, αγνό και ανέγγιχτο, αλλά βαρετό όσο δεν πάει. Σε αυτή τη ζωή δεν μπορείς να τα έχεις όλα. Η παραμυθένια ομορφιά συχνά συνάδει με τη βαρεμάρα. Η ασχήμια έχει περισσότερο ενδιαφέρον, παρ’ ότι δεν υποφέρεται. Στο Πέραστ πήραμε ταχύπλοο και επισκεφτήκαμε και το νησάκι με την εκκλησία της Παναγίας τους. Είναι μία πολύ χαρακτηριστική εικόνα, όσοι βλέπατε Γιουροβίζιον θα την έχετε δει να περιφέρεται σε διάφορες καρτ ποστάλ και φιλμάκια των αποστολών ιδιαίτερα στη δεκαετία του ’80 και ‘90.

Βγάλαμε φωτογραφίες, βγάλαμε βίντεος, φάγαμε και τα παγωτά μας και επιστρέψαμε στο πλοίο.

Οι Μαυροβούνιοι, εξαιρουμένου του ξεναγού μας που μιλούσε με ευφράδεια τα Αγγλικά και ήταν γενικότερα εξευρωπαϊσμένος άνθρωπος, είναι λίγο μουντρούχοι. Αγγλικά με τα χίλια ζόρια, μούτρα κατεβασμένα, εξυπηρέτηση σε ύφος «στον λαιμό να σας κάτσει», και μία κακομοιριά διάχυτη. Ο ξεναγός μας είπε ότι παρά τον παράδεισο στον οποίο έχουν την τύχη να ζουν, το μέσο εισόδημα ενός ζευγαριού στην ηλικία των 30-35 είναι τα €700 και ότι πολλά νέα ζευγάρια ζουν σε φθηνά πανδοχεία γιατί η τσέπη τους δεν σηκώνει το νοίκι. Μιζέρια. 

Δεν χρειάζεται να το πω ρητά ότι δεν με ενδιαφέρει να ξανά πάω. Ούτε από πάνω να περάσω που λέει ο λόγος.

 Φυσικά, όλα είναι σχετικά. Μία συνταξιδιώτισσα από τον Καναδά την οποία γνώρισα εν πλω κατά τη διάρκεια μίας δημοπρασίας έργων τέχνης μου (πάω και σε τέτοια για να το παίζω διανοούμενος), μου έλεγε ότι τη χειρότερη συμπεριφορά κατά τη διάρκεια της κρουαζιέρας την εισέπραξε από τους Έλληνες, τους οποίους θεωρεί αγενέστατους. «Είναι δυνατόν να μπαίνεις στο κατάστημά τους και να σου λένε αυστηρά ‘μην αγγίζετε’ στα προϊόντα; Στον Καναδά οι υπαλλήλοι αν δεν είναι super nice απολύονται! Στο Μαυροβούνιο πουθενά δεν μας μίλησαν με τέτοιο τρόπο!» 

Βλέπετε; Έτσι δημιουργούνται τα στερεότυπα, έτσι διαδίδονται οι φήμες. Φυσικά η εν λόγω Καναδή ήτο και ολίγον τι μαλακισμένη. Όσο κάθισα μαζί της δεν σταμάτησε να γκρινιάζει ότι η δημοπρασία προχωρούσε με αργούς ρυθμούς, χλεύαζε τον συντονιστή συνέχεια, και ανυπομονούσε να αγοράσει ένα πίνακα τον οποίο ήλπιζε να κατοχυρώσει στα 1.800 δολάρια. «Χίλια οκτακόσια δολάρια; Τέτοια φτήνια εμείς δεν θα την καταδεχόμασταν στο σπίτι μας. Πόσο μάλλον να πάρουμε έργο τέχνης από δημοπρασία κρουαζιερόπλοιου σαν πτωχάλες! Σε λίγο θα μας πείτε ότι ψωνίζετε από τις προσφορές, τα καλάθια, και με τα κουπόνια!»

Αυτά τα είπα από μέσα μου. Απ’ έξω μου της είπα «nice talking to you».

Ακολουθεί όπως πάντα φωτορεπορτάζ: 

Το νησάκι με τη Lady on The Rocks επάνω. Κάτω, βλέπετε πώς είναι από μέσα. 

Και η πανέμορφη θέα από ένα παράθυρο ανοιγμένο, μέσα από την εκκλησία. 

Τα ενετικά τείχη του Κότορ λίγο πριν περάσουμε την πύλη της παλιάς πόλης. 

Το Πέραστ. 

Η πλατεία που καθίσαμε και φάγαμε στο Κότορ. Χαρούμενη, πολύχρωμη, και με ανυπόφορη ζέστη.

Κάθε βαλκανική χώρα έχει και την Έφη Θώδη της.