Χώρα Πιθήκων, Χώρα Ελληνική

Η Κύπρος δεν είναι ελληνική κυρία Σταύρου μου.

Από όποια σκοπιά και αν το δούμε, η Κύπρος μόνο ελληνική δεν είναι.

Και αυτό στο λέω και στο δηλώνω εγώ, που για να προσδιοριστώ ως Έλληνας και να βρω τις ρίζες και την ταυτότητά μου, έπρεπε να γίνω 22 χρονών και να έχω πάει στην Αγγλία. Στην Αγγλία, ως φοιτητής, αντιλήφθηκα ότι είμαι Έλληνας από την κορφή μέχρι τα νύχια, όταν χαμένος μέσα σε εκατοντάδες κουλτούρες φοιτητών εγώ ένιωσα οικειότητα και ταύτιση με την ελληνική κοινότητα. Προηγουμένως δεν ξέρω τι ήμουν, ήμουν Κύπριος, ήμουν δευτεροκλασάτος Έλλην, ήμουν νησιώτης, ήμουν μαθητής, γενικότερα δεν είχε και τόση σημασία επειδή ούτως ή άλλως ήμουν σε μία ηλικία που το μόνο που με ενδιέφερε ήταν να βλέπω τηλεόραση και να βρω γκόμενα. Δεν είχα αναζητήσεις αυτοπροσδιορισμού.

Πίσω στο θέμα μας, όμως. Η Κύπρος δεν είναι ελληνική. Είναι «ανεξάρτητη» από το 1960. Βέβαια, κατοικείται στην πλειοψηφία της από μία κοινότητα που προσδιορίζεται ως ελληνική, η οποία όμως δεν υπηρετεί τα ελληνικά γράμματα σε ικανοποιητικό βαθμό ώστε να προασπίζεται την ταυτότητά της με πρόσχημα την παιδεία της. Τα κοινωνικά δίκτυα, προσωπικά, μου άνοιξαν τα μάτια. Η αμορφωσιά στην έκφραση, στη σύνταξη, στο λεξιλόγιο και στην ιστορική μνήμη είναι τόσο διάχυτη σε κάθε κοινωνικό στρώμα και στη συντριπτική πλειοψηφία της χώρας, που θα ήταν ντροπή για τον ελληνισμό να αποτελούμε μέρος του. Αν δεις και ένα-δυο επεισόδια του πιο αδύναμου κρίκου αντιλαμβάνεσαι εύκολα ότι δεν δικαιούμαστε να διεκδικούμε ουδέν μερίδιο ελληνικότητας. Η εξέλιξη από τον πίθηκο και μετά ήταν ελάχιστη.

Οπότε, ποια ελληνικότητα διεκδικούμε; Την ελληνικότητα του 2019; Αυτήν που χάνει μάχες από τα Σκόπια; Αυτή που δεν μπορεί να σώσει ούτε το τομάρι της από τα μνημόνια και δεν μπορεί να εκλέξει έναν ταγό της προκοπής; Ναι, μπορώ να μας «δω» ως κομμάτι αυτής της παρακμής, αλλά τέτοια ελληνικότητα ούτε εγώ τη θέλω. Και αύριο να μου πεις δηλαδή, να ενωθούμε με την Ελλάδα του Τσίπρα εγώ θα ψηφίσω όχι. Ή μάλλον μπορεί να ψηφίσω και «ναι» από γινάτι, να τη σπάσω στους αριστερούς που βγάζουν σπυριά στη θέα της γαλανόλευκης. Αλλά σοβαρά ομιλώντας, δεν είναι στο συμφέρον κανενός να γίνουμε πλέον μέρος της σημερινής Ελλάδος.

Είναι στο συμφέρον μας να σταθούμε μόνοι μας; Ή μάλλον, μπορούμε να σταθούμε μόνοι μας; Όχι βέβαια, αριθμητικά δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε κανέναν εχθρό, εγκεφαλικά έχουμε αποδείξει προ πολλού πως είμαστε καμένοι. Τι απομένει; Να παρηγορηθούμε πως είμαστε Ευρωπαίοι. Και γιατί όχι δηλαδή; Όταν Ρουμάνοι και Βούλγαροι θεωρούνται πλέον Ευρωπαίοι, γιατί όχι και ‘μεις; Πόσο χειρότεροι είμαστε πια; Σε λίγο θα γίνουν Ευρωπαίοι οι Αλβανοί, οι Σκοπιανοί και οι Σέρβοι. Εμείς θα χαλάσουμε την πιάτσα; Και γιατί δηλαδή να μην επενδύσουμε σ’ αυτή τη φαντασίωση; Σας πέφτουν λίγα τα σαλόνια των Ιλισίων Πεδίων ή τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ; Μπορεί να μην σας προσλαμβάνουν εκεί ούτε για να τα καθαρίζετε, αλλά θα ήταν μία ωραία αφορμή για να ξεφύγουμε από το «η Κύπρος είναι Ελληνική» που προκαλεί εν έτει 2019 τόσες αντιδράσεις, σάμπως και χέστηκε η φοράδα στ’ αλώνι για το τι είναι η Κύπρος.

Πείτε ρε παπάρες «η Κύπρος είναι Ευρωπαϊκή». Και πείτε το πειστικά! Αυτό περιλαμβάνει και την Ελλάδα και ακόμα 27 χώρες! Τι πιο ωραίο, ρεαλιστικό και νομικά αδιαμφισβήτητο; Και κυρίως δεν περιλαμβάνει την Τουρκία. Υπάρχει ωραιότερο σύνολο αυτή τη στιγμή για να ανήκεις;

Δεν μας καλλιεργήθηκε η ευρωπαϊκή ταυτότητα επαρκώς. Μία έκθεση ιδεών του Συμβουλίου της Ευρώπης κάθε χρόνο στο σχολείο δεν ήταν αρκετή για να νιώσουμε κομμάτι της ηπείρου. Ούτε η τηλεόραση κάνει επαρκώς τη δουλειά της με λαϊκές προσεγγίσεις τύπου Παιχνίδια Χωρίς Σύνορα και Γιουροβίζιον. Έπρεπε να ήταν πιο εντατική η καλλιέργεια της κοινής συνείδησης με τους άλλους 27. Να αντιληφθούμε ότι πλέον αποτελούμε ένα υπερκράτος που μόνο έτσι μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του μουσουλμανικού και γενικότερα του ασιατικού κόσμου. Ναι, θα συμφωνήσω, έχει και η Ευρώπη χίλια δυο κακά, έχει δημοκρατικό έλλειμμα, υπάρχουν κι εκεί οι μπροστάρηδες και οι τελευταίοι τροχοί της αμάξης, δεν επωφελούνται όλοι το ίδιο, μπορείς να πεις ότι πρόκειται για δούρειο ίππο του γαλλογερμανικού άξονα, ενώ μια βόλτα στις Βρυξέλλες αρκεί για να την απομυθοποιήσεις κι αυτήν σε ένα μεγάλο βαθμό. Αλλά τι καλύτερο εισηγείστε;

Όπως και να ‘χει, αυτά είναι ψιλά γράμματα για κάποιον που σκοπεύει απλώς να χειραγωγήσει τη πλέμπα στο μνημόσυνο του Γρίβα. Με ένα «η Ευρώπη είναι ελληνικό δημιούργημα», με ένα «ο Δίας πήδηξε την Ευρώπη για να δημιουργηθούν τα κράτη της» θα μπορούσε να φέρει και πάλι την Ελλάδα στο στόχαστρο. Θα έθετε νέο προσανατολισμό που δεν θα απέκλειε το ελληνικό στοιχείο, αντίθετα, θα το καθιστούσε επίκεντρο ενός μεγαλύτερου οικοδομήματος. Και η φαντασίωση θα παρέμενε ζωντανή για τους ρομαντικούς, και θα τροφοδοτούσε τις μάζες περί ελληνικότητας σε άλλο επίπεδο πια.

Κατά τα άλλα, ναι. Η Κύπρος δεν είναι ελληνική, όπως δεν είναι ελληνική πια ούτε η ίδια η Ελλάδα. Όπως δεν είναι και κανένας τριγύρω μας. Η Ελλάδα στο μυαλό μου είναι πολύ μεγάλη ιδέα για να την καπιλεύεται ο μέσος Κύπριος που κατά την ταπεινή, αυστηρή μου γνώμη είναι σκέτος δούλος. Κατ’ εμέ η Κύπρος είναι δούλα. Δούλα με δούλους έτοιμους να ξεπουληθούν σε όποιον τους τάξει δυο μπακίρες. Σ’ αυτό δεν νομίζω να διαφωνεί κανείς. Αλλά μέχρι να φτάσουμε σ’ αυτό το επίπεδο αυτογνωσίας, μέχρι να έχουμε εξοικειωθεί με το μηδέν της ύπαρξής μας και να μπορέσουμε να διεκδικήσουμε ουσιαστικά κάτι καλύτερο, ας βολευτούμε με το all time classic περί «γης ελληνικής» και «χώρας αγίων».

Η Κύπρος δεν είναι ελληνική, αλλά δεν είναι και τίποτε καλύτερο από… ελληνική. Αυτό κατά βάθος σας τρώει.

Υ.Γ.: Μόλις είδα μια φωτογραφία από τα έργα στην πλατεία Ελευθερίας. Πες μου τι κοινό μπορεί να έχει η Κύπρος με την Ελλάδα που μας γοήτευσε, με την Ελλάδα που έχτιζε παρθενώνες για πλάκα, όταν μία τσιμεντένια λεκάνη χρειάζεται δέκα χρόνια μίνιμουμ για να τελειώσει. Πες μου τι κοινό μπορεί να έχει η Κύπρος με οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα που κάτι τέτοια έργα δεν παίρνουν πάνω από ένα χρόνο να τελειώσουν. Ναι, μην σας πω τι είναι η Κύπρος σας και με πείτε και πάλι αφοριστικό.