Χτυπούν Καμπάνες

Άκου αυτό το τραγούδι και πες μου αν δεν ανοίγει η ψυχή σου, φύλλα-φύλλα! 

Μέσα σε μία νύχτα πήρα την απόφαση, έκοψα εισιτήριο από Κύπρο, και ταξίδεψα ειδικά για να δω τη νέα όπερα του Καρβέλα, "Οι Καμπάνες του Έντελβάις" (το Έντελβάις δεν είναι χωριό στη Γερμανία παρεμπιπτόντως, ανοίξτε και κανένα βιβλίο εκεί στο Star Channel, φκιόρο είναι, σαν εσάς...). 

Πρόκειται για συνταραχτική παράσταση. Συνταραχτική στα όρια του "disturbing". Ήξερα την υπόθεση, γνώριζα τι θα δω, κι όμως και πάλι ενοχλήθηκα. Ήταν τέτοια η απόδοση των ηθοποιών, που σε συνδυασμό με τα φώτα, τη σκηνοθεσία και την μουσική ένιωσα να διαταράσσεται όλο το νευρικό μου σύστημα. Ειδικά στη δεύτερη πράξη και την επίμαχη σκηνή όπου ο γιος κακοποιείται σεξουαλικά από τον "πατριό", τα είδα όλα. Η παράσταση με επηρέασε τόσο πολύ που κατέτρεχε δυο μέρες. Και δεν αναφέρομαι κατ' ανάγκη στις ενοχλητικές σκηνές αλλά στην ευρύτερη ατμόσφαιρα του έργου. 

Σαν παράσταση είναι εξαιρετική. Ο Κακλέας τη σώζει αλλά και την αναδεικνύει πολύ σωστά σε πολλά σημεία. Τη σώζει υπό την έννοια ότι θα μπορούσε κάποια πράγματα να θεωρηθούν σκέτη διαστροφή και όχι τέχνη, ενώ κάποια άλλα που θα μπορούσαν να περάσουν αδιάφορα, αποκτούν θεατρική αξία. Εν πάση περιπτώσει, τον θεωρώ κλειδί στην όλη υπόθεση αφού είτε χαλιναγωγεί, είτε προωθεί την άβυσσο της ψυχής του Καρβέλα στο βαθμό που το έργο να θεωρείται άριστο. 

Υπήρξαν βέβαια και σκηνές που βαρέθηκα λίγο, αλλά θεωρώ ότι ήσαν αναγκαίες ώστε να αναπτυχθεί η δυναμική των χαρακτήρων και να γίνουν πιο εμφανείς οι εσωτερικές τους συγκρούσεις. Προσωπικά δεν θα έκοβα από το έργο ούτε μια σκηνή. Θεωρώ ότι ακόμα και οι πιο βαρετές εξ αυτών, εξυπηρετούσαν κάποιο σκοπό. Έτσι κι αλλιώς δεν ήταν πάνω από 2-3. 

Η μουσική ήταν εξαιρετική, αν και δυστυχώς ολίγα σουξέ θα κληρονομήσουμε από το όλο εγχείρημα. Το "Ας μην πούμε τίποτα", η "Ηρωίνη", ο "Γιος μου", οι "Καμπάνες του Έντελβαϊς", τα τραγούδια του ροκ συγκροτήματος και το τραγούδι στη δισκογραφική εταιρεία, θα τα ακούμε ευχάριστα και μετά την παράσταση. Το μελοδραματικό κομμάτι 'ομως, δεν ξέρω κατά πόσον θα το κάνουμε κτήμα μας. 

Η Άννα Βίσση ήταν εξαιρετική τόσο υποκριτικά όσο και φωνητικά. Είμαι πολύ αυστηρός μαζί της, γιατί θέλω να παραμένει αντάξια της ιστορίας της αλλά και επειδή δεν θέλω να βλέπω ούτε ίχνος φθοράς πάνω της. Η φωνή της ήταν καμπάνα. Ένιωθα ότι το απολάμβανε και η ίδια και αυτό την ωθούσε να αποδώσει ακόμα καλύτερα. Η σκηνή στην οποία την παραδέχτηκα όμως, ήταν στο φινάλε, στον τρόπο με τον οποίο άφησε το βάρος του σώματός της να πέσει πάνω στον γιο της, ξεψυχώντας. Υπερέβη εαυτόν υποκριτικά.   

Και τώρα οι ενστάσεις. 

Οι ενστάσεις δεν είναι ακριβώς ενστάσεις, είναι δικά μου (ψυχολογικά) θέματα, αλλά θα στα πω.

Το έργο αυτό δεν αντέχω να το ξαναδώ. Ήταν υπέροχο, ήταν αριστούργημα, αλλά είναι κάτι σαν τη Λίστα Του Σίντλερ. Όταν είχα παρακολουθήσει το εν λόγω έργο τη δεκαετία του '90, έκανα μια μέρα να συνέλθω. Το κατατάσσω στα ωραιότερα έργα που έχω δει, αλλά δεν αντέχω να περάσω ξανά αυτό το ψυχολογικό πράμα. Το ίδιο ισχύει κι εδώ. Τους Δαίμονες, ας πούμε, τους είδα 100 φορές και δεν τους χόρταινα, αλλά οι Καμπάνες δεν είναι ευρείας κατανάλωσης. 

Εντάξει, δεν είναι απαραίτητα κακό αυτό. Το πρόβλημα είναι ότι εγώ ως φαν έχω ανάγκη από τον Καρβέλα να μου προσφέρει έργα τα οποία θα καταναλώνω 100 φορές τη βδομάδα, και θα τα λιώνω για να ψυχαγωγούμαι, μέχρι να μου προσφέρει το επόμενο. Σ' αυτή την περίπτωση, ο Καρβέλας μου χαρίζει ένα αριστούργημα που δεν μπορώ να το χαρώ. Οι Δαίμονες είχαν μια dark πλευρά, αλλά ήταν ταυτόχρονα και ποπ και mainstream σαν το 'φάντασμα της όπερας' ας πούμε. Δεν μπορούσες να χάσεις τον ύπνο σου με το μεταφυσικό του πράγματος. Κι αν τον έχανες, επειδή μπορεί να ήσουν μωρό όταν τους πρωτο-παρακολούθησες, το υπόλοιπο έργο το διέπνεε μια παραμυθάδα και μια γλύκα που υπερκάλυπτε οποιεσδήποτε ενοχλήσεις. Ακόμη και ο διάβολος είχε αποδοθεί γραφικότατα, σαν καρτούν, προκειμένου να μην ενοχλήσει. Στις καμπάνες αυτό δεν συμβαίνει, μας σερβίρεται ωμή σκληρότητα. Δεν μπορώ να εκλάβω την σεξουαλική κακοποίηση ως κάτι ελαφρύ, ούτε ως κάτι που θα αγοράσω για να το ακούω σπίτι μου και να φτιάχνομαι. Θα μου πεις, δεν ήταν καν πρόθεση του Καρβέλα να το αγοράσεις, να το ακούς και να φτιάχνεσαι. Στα προηγούμενα φτιαχνόμασταν πάντως. Θέλω να έχω και αυτή την επιλογή. 

Δεν συγκρίνω τα δύο έργα, αυτό που θέλω να πω είναι ότι θέλουμε τραγούδια για να μας συντροφεύουν. Και αν μπορώ να δω αποκομμένο και ανεξάρτητο το "κλείνω τα μάτια", τα "ουράνια τόξα", το "για ένα όνειρο ζούμε", και τη "Μουσική του Ανέμου", από τις καμπάνες του Έντελβαϊς έχω λιγότερο υλικό που δεν μου φτάνει. Δεν μπορώ να βγάλω τα επόμενα δυο χρόνια έτσι, ούτε να ακούω μόνο τα 2-3 τραγούδια που είναι κάπως πιο ουδέτερα για να περάσει ο καιρός. 

Φιλολογικό και προσωπικό το ζήτημα, βεβαίως, βεβαίως, το οποίο επ' ουδενί αφαιρεί από την αριστουργηματικότητα του έργου.