Η Μοναξιά του Instagram

Τον τελευταίο καιρό προσπαθώ να καταλάβω τους ανθρώπους μέσα από το instagram.

Για σένα που είσαι παππούς και πιθανόν να μην γνωρίζεις τι εστί instagram, σε πληροφορώ ότι είναι άλλη μία εφαρμογή, στην οποία ο χρήστης ανεβάζει διάφορες φωτογραφίες που τράβηξε με το κινητό του, ενίοτε φιλτραρισμένες με διάφορα φίλτρα που του παρέχονται. Η εφαρμογή εμφανίζει τις φωτογραφίες χρονολογικά σε timeline όπως δηλ. στο Facebook και στο Twitter.

Το τι φωτογραφία πατούσας πέφτει το καλοκαίρι, το τι φωτογραφία από πιάτα, κοκτέιλ, συννεφιασμένους ουρανούς, εμετικά γατάκια και άλλα παντελώς αδιάφορα αντικείμενα τα οποία ο χρήστης θεωρεί ότι επειδή τους αλλάζει τις αποχρώσεις και τους φωτισμούς καθίστανται ενδιαφέροντα, δεν περιγράφεται. Μεγάλη η μοναξιά.  

Δεν με ενδιαφέρει κύριος αν είσαι έξω με τους φίλους σου και πίνετε κοκτέιλ. Δείξε μου τους φίλους σου, δείξε μου τις εκφράσεις τους την ώρα που τα πίνουν τα κοκτέιλ, αυτό θα ήταν κάτι που θα είχε ενδιαφέρον. Να τους δω και να μπω στη διαδικασία να τους ψυχολογήσω μέσα από τη φωτογραφία. Περνούν ωραία; Μέθυσαν; Τι να τα κάνω τα ποτήρια και τα πιάτα; Δείξε μου κάτι που δεν είναι στημένο. Δείξε μου έναν καβγά στον δρόμο, δείξε μου κόσμο που τσακώνεται στο γραφείο, δείξε μου κόσμο που εκπλήσσεται, που γελά, που ευτυχεί. Εκατό φορές να μου δείξεις τον εαυτό σου να ποζάρει με ωραιοπάθεια, παρά να μου δείχνεις άψυχα αντικείμενα ρετουσαρισμένα. Γενικά, πες μου μια ιστορία με τη φωτογραφία. Βγάλε με από τη μιζέρια μου. Impress me! Όχι άλλες παπάρες στο instagram!

Ιδού μια άκρως προβλέψιμη φωτογραφία που βρίσκεις στο Insta. Εννιά στους δέκα χρήστες έχουν ανεβάσει παρόμοια φώτο. Πιο βαρετή πεθαίνεις!  

Όταν σπούδαζα δημοσιογραφία στην Αγγλία, είχα ένα καθηγητή που μας δίδασκε την τέχνη του φωτορεπορτάζ. Ο τελικός βαθμός στο μάθημα θα έβγαινε από ένα ρεπορτάζ που θα έκανε ο καθένας μας στους δρόμους του Κάρντιφ. Εκείνες τις μέρες το Κάρντιφ γιόρταζε μια επέτειο και θα γινόταν παρέλαση μπροστά στο δημαρχείο. Οπότε θεώρησα ότι θα ήταν μια τέλεια ευκαιρία να βαθμολογηθώ από ένα τέτοιο φωτορεπορτάζ. Πήγα στην παρέλαση –και θυμάμαι είχα ξυπνήσει και πολύ πρωί για να παραστώ και ήμουν ένα ερείπιο, και άρχισα να φωτογραφίζω τις μπάντες του Δήμου, τα τμήματα του στρατού, της αστυνομίας και της πυροσβεστικής που παρέλαυναν.

Όταν τα έδειξα στον καθηγητή μου, μόνο που δεν με πέταξε από την τάξη. «Χασμουριέμαι. Μου δείχνεις τα προφανή» είπε με εκείνο το φλεγματικό εγγλέζικο στιλ που σε κάνει να θες να του στρίψεις το λαρύγγι. «Χέστηκα για τα τμήματα της παρέλασης και για τη Μπάντα του Δήμου. Εγώ ήθελα να δω πέρα από αυτά». Και μου έδωσε ένα ταπεινό pass. Δηλαδή, 50% με το ζόρι. Ύστερα κατάλαβα ότι αυτός ήθελε να δει στις φωτογραφίες ‘ιστορίες’. Ήθελε να δει κόσμο που αντιδρά την ώρα της παρέλασης, δηλαδή έκθαμβα μωρά που λερώνονται με παγωτό ενώ παρακολουθούν, κόσμο που δυσανασχετεί επειδή τον σπρώχνει το πλήθος κτλ. Ο καθηγητής ήθελε να δει «το λάθος» και το «στραβό». Να δει μια φωτογραφία για την οποία να μπορεί να κρύβεται από πίσω ολόκληρη υπόθεση.

Να και μια φωτογραφία που θα είχε ενδιαφέρον αν ανέβαινε στο Instagram. Πού πάνε οι Κινέζοι; Πόση ώρα ταξιδεύουν; Γιατί κοιμούνται; Πού ξενύχτησαν; Σε ποιά πόλη βρισκόμαστε; Γιατί η άλλη έξω από το τρένο βρίζει που δεν το πρόλαβε; Ροχαλίζουν; Βρομούν; Χτυπά το κινητό τους και δεν το ακούνε; Ορίστε. Σου έγραψα ήδη βιβλίο. 

Είδα κι έπαθα κι εγώ να μπω σ’ αυτό το πνεύμα. Και δεν μπορώ να πω ότι το εφαρμόζω πάντα. Κι εγώ άμα πλήττω τα μάλα, υποκύπτω στον πειρασμό της μικροαστικής φωτογραφίας. Μα δεν κάνουμε δουλειά έτσι. Ανεξαρτήτως φίλτρου και φωτισμού, η φωτογραφία πρέπει να έχει κάτι να πει. Να τη δει ο άλλος και να κάνει ένα like με τη ψυχή του και όχι να διερωτηθεί ποια εταιρεία δέχτηκε να σε συνδέσει με το διαδίκτυο.