Γέλιο και Κλάμα 'γίναν Ένα

Είναι για να κλαις!

Είμαι στη βιβλιοθήκη και κάνω έρευνα για την πτυχιακή μου. Έπεσε στα χέρια μου ένα άρθρο ενός Ισπανού κοινωνιολόγου ο οποίος αναλύει τις διάφορες πτυχές της Ευρωπαϊκής ταυτότητας. Σημειώστε πως το άρθρο είναι αρκετά παλιό, γράφτηκε το 1996. Λέει ο κύριος: «Δεν υπάρχει ακριβής έννοια ευρωπαϊκής οντότητας για να εισέλθει μια χώρα στην ΕΕ. Οι παράγοντες που παίζουν ρόλο στην ένταξη είναι η γεωγραφική θέση, η δημοκρατική διακυβέρνηση της χώρας και ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα. Κάτι τέτοιο μπορεί να λεχθεί διά την ενταξιακή πορεία της Κύπρου, νοουμένου πως θα εξωμαλύνει τις σχέσεις της με την Ελλάδα.»

Θεωρώ πως δέκα χρονιά μετά ο Ισπανός φίλος μας θα έμαθε πως το πρόβλημα το έχουμε με την Τουρκία και όχι με την μητέρα Ελλάς. Έλεος δηλαδή, τι ακούν τα αφτιά μας!

Τόσα χρόνια στα ξένα, φίλτατοι συνοδοιπόροι, έγινα μάρτυς ουκ ολίγων εθνικών εξευτελισμών. Δυστυχώς τις περισσότερες φορές αντέδρασα αμήχανα και δεν ξεσπάθωσα σαν τσολιάς, καθώς θα έπρεπε. Οι Εγγλέζοι το έχουν καραμέλα κάθε φορά που ακούν πως κατάγομαι από τη Κύπρο να με ρωτάνε αν είμαι από την βόρεια ή τη νότια. Την πρώτη φορά που μου το ρώτησαν, ήμουν απροετοίμαστος και αποκρίθηκα πως είμαι σκέτο Έλληνας. Έκτοτε, υποψιασμένος όντας, απαντώ πως υπάρχει μόνο μια αναγνωρισμένη Κύπρος κτλ, κτλ.

Επίσης, μου έχει συμβεί δυο-τρεις φορές να ταξιδεύω εντός ΕΕ και να με σταματάνε στα αεροδρόμια ζητώντας βίζα. Εξηγώντας τους πως η Κύπρος ανήκει στην ΕΕ από το 2004, οι ‘υπεύθυνοι’ με κοιτάζουν καχύποπτα και συγκαλούν ολόκληρο συμβούλιο προκειμένου να το εξακριβώσουν! Πάλι καλά που δεν με συλλαμβάνουν να λέτε. Στο Άμστερνταμ το 2005 εξήγησα πως ανήκουμε στην ΕΕ και ο υπεύθυνος διαβατηρίων μου είπε: «Ναι, αλλά ποιά Κύπρος ανήκει στην ΕΕ;» Του εξήγησα πως η Κύπρος είναι μόνο μία, και άκουσον-άκουσον, πετάχτηκε ένας άσχετος Άγγλος επιβάτης από την ουρά να επέμβει: «Όχι, υπάρχουν δυο κράτη στην Κύπρο, το Ελληνικό και το Τούρκικο!» Θέλεις να ακούσεις το τούρκικο monsieur? “Ishte Poyle” που λένε και στα χωριά.

Σε κοινωνικό επίπεδο ακούω επίσης τα απαράδεκτα. Τις προάλλες στα starbucks μια παρέα μας ρώτησε:
- Excuse me, what’s the language you speak?
- It’s Greek.
- Oh wonderful, I used to have a Greek girlfriend!
- ... (Καλή πουτάνα!)
- From which part of Greece do you come from?
- Actually, we’re Cypriots.
- Oh, I see. You’re Turkish then!

«Ήθελες να ανοίξεις και συζήτηση!» Μου είπε ειρωνικά η φίλη μου, δικαίως. Τι να πεις σε τέτοιες περιπτώσεις; Το να εξηγείς κάθε φορά τα ευκόλως εννοούμενα μεταφράζονται σε φανατισμό, εθνικισμό και στο τέλος καταντούμε γραφικοί. Μια άλλη φορά, πιο παλιά, το 2002 βγήκα έξω με ένα τσούρμο Αμερικάνες τσουλίτσες και μια εξ’ αυτών με ρώτησε: «Where’re you from?» Εγώ κρίνοντας από τις ροζ καουμπόϊκες μπότες που φορούσε και το βαθύ της ντεκολτέ της απάντησα: “Don’t bother, you won’t know.” Αυτή επέμενε, οπότε της αποκάλυψα την αριστοκρατική μου καταγωγή. «Oh don’t be stupid! Everyone knows Cyprus. It’s part of Italy!”

«Θα το εκλάβω ως κοπλιμάν.» Της είπα.

Εν πάση περιπτώσει, αυτά όσο κουφά κι’ αν μου ακούγονται δεν συγκρίνονται με την θλίψη που μου προκαλεί η άγνοια των ελλαδιτών επί του θέματος. Έχω παρευρεθεί καλεσμένος σε σπίτι στην Αθήνα όπου η οικοδέσποινα μου είπε κατάμουτρα: «Ό,τι και να λέτε, Έλληνες δεν είστε!» Κόντεψε να μου σταθεί η μπουκιά στο λαιμό! Πάλιν, πως αντιδράς σε τέτοιες περιπτώσεις; Σηκώνεσαι και φεύγεις αβλεπί. Δεν το έκανα όμως, απλώς σιώπησα.

Συμφοιτητές μου, Ελλαδίτες, στο πανεπιστήμιο αναρωτιόνταν ποιός είναι ο εθνικός ύμνος της Κύπρου! «Τα ριάλλια» τους είπα περιπαιχτικά και αυτοί έδειξαν να το πίστεψαν! Παρεμπιπτόντως, είναι ο ‘ύμνος εις την ελευθερία.’ Έχουμε κοινή δισκογραφία βλέπετε. Επίσης, ουκ ολίγες φορές οι Ελλαδίτες με ρωτάνε αν γράφουμε στην κυπριακή διάλεκτο. Συγγενείς μου πρώτου βαθμού το κάνουν, από καθαρή μαλάκυνση, αλλά όχι. Στην Νέα Ελληνική γράφουμε και αυτήν διδασκόμαστε στα σχολεία. Νιώθω ντροπή μόνο και μόνο που πρέπει να τα επεξηγώ κάθε φορά.

Τσαντίστηκα. Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι....